چرایی تقابل ایران و عربستان

گروه بین الملل: حبیب ساسانی در یادداشت پیش رو دلایل تقابل ایران و عربستان را بررسی کرده و آورده است: ایران تمایلی به حضور آمریکا در منطقه نداشته و حتی حضور آمریکا را درکشورهایی مانند عراق نوعی اشغالگری می داندو مخالف حضور نظامی آمریکا در برخی از کشورهای عربی است . اما عربستان نسبت به حضور آمریکا حساس نبوده و حتی تعامل با آمریکا را رمینه ساز نفوذ و تاثیر گذاری بیشتر بر کشورهای منطقه می داند .

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته به شرح زیر است:

ایران و عربستان دو کشور تاثیر گذار در منطقه وجهان اسلام می باشند. هر یک از این دو کشور ازمختصات جغرافیایی و ژئو پلیتیکی خاص خود برای نفوذ برخوردارند. تلاش ایران و عربستان برای گسترش حوزه نفوذ و تثبیت آن در منطقه سبب شکل گیری نوعی رقابت گردیده است. این رقابت سبب گردیده که رویکرددو کشور از حالت تعاملی و رقابتی به تقابلی تبدیل گردد.
به نظر می رسددر وهله اول مهترین دلیل تقابل دو کشور تقابل امنیتی باشد.،سیطره بر امنیت منطقه و در اختیار گرفتن گرانیگاههای امنیتی برای اعمال قدرت و نفوذ از اهداف استراتژیک ایران و عربستان می باشد. ایران به علت برخورداری از ویزگی های ژیو استراتریکی خاص جغرافیایی ، جمعیتی و سیاسی در منطقه از موقعیت تاثیر گذاری بالایی در تحولات منطقه ای و هدایت و جهت دهی آنها برخوردار است . عربستان نیز به علت اینکه حرمین شریفین در آن قرار داد و مهد ظهور اسلام بوده و با درامدهای بالای نفتی و اتخاذ سیاستهای حمایتی ازبرخی از کشورهای عربی و غیرعربی ، جایگاه مهمی در جهان اسلام برای خود به دست آورده است. تاثیر گذاری دو کشور هم براساس برخورداری از همین موقعیت های ذاتی است که واجد آن می باشند. بنابر این دو کشور برای تسلط بر منطقه با هم رقابت پنهانی و آشکار دارند که به تقابل میان آنها منجر گردیده است . تحولات کشورهای در گیر در بحران در منطقه نمونه بارزی از این تقابل است.

بعد دوم تقابل دو کشور تقابل ایدئولوژیک و دینی است. یکی از نگرانی های عربستان حمایت ایران از شیعیان منطقه و تشکیل هلال شیعی متشکل از روی کار آمدن نیروهای حامی ایران در برخی از کشورهای عربی منطقه می باشد. در این راستا، عربستان حتی نگران نفوذو تاثیرگذاری ایران بر شیعیان عربستان و یا مصر و تحریک آنها به مقابله با نظام های سیاسی مسقر می باشد. در مقابل نیز ایران نگران نفوذ تفکر وهابیت ( خاستگاه آن عربستان است) به درون کشورهای عربی و غیر عربی منطقه و حتی داخل ایران می باشد. ایران به علت اینکه جریان فکری وهابیت را غیر اسلامی و انحرافی می داند نسبت به نفوذ آن در جهان اسلام نگران بوده و تلاش می کند تا از گسترش این تفکر در میان کشورهای اسلامی جلوگیری به عمل آورد. از اینرو می توان ادعا کرد که حمایت از جریان های فکری مقابل جریان وهابیت در منطقه و جهان اسلام مدنظر ایران باشد. عربستان نیز به این امر واقف بوده و در نقطه مقابل با ابزارهای مالی که در اختیار دارد درصدد بسط و گسترش جریان فکری وهابیت در جهان اسلام و کشورهای وابسته به لحاظ اقتصادی می باشد.

بعد سوم تقابل،تقابل سیاسی و جهت گیر های دو کشوردر تعاملات منطقه ای و بین المللی است. بارزترین آن مساله اسراییل و چگونگی مواجهه با این رژیم می باشد. بدون شک به علت نفوذ عربستان در میان کشورهای عربی ، اتخاذ هرنوع جهت گیری سیاسی از سوی عربستان تاثیر گذار بر دیگر کشورهای عربی است. عربستان نیز تا کنون با اسراییل بر سر موجودیت مشروع و یا عدم مشروع آن بحثی ندارد و حتی روابط تجاری پنهانی نیز میان انها برقرار است . این همکاری ازبعد اقتصادی فراتر رفته و در سالهای اخیر بعد امنیتی و نظامی به خود گرفته است. در مقابل ،ایران چالش اصلی منطقه را وجود نظامی به نام اسراییل می داند. ایران اعتقاد دارد که موجودیت اسراییل در منطقه نامشروع می باشد و انتظارداردکه کشورهای عربی و غیر عربی تاثیر گذار مانند عربستان ،ترکیه و مصر نیز اسراییل را نامشروع دانسته و از گروههای مقاومت منطقه حمایت به عمل آورند. در حالی که هر سه کشور بر مشروعیت یا عدم مشروعیت اسراییل مناقشه نداشته و روابط گوناگون نیز با اسراییل دارند.

درباره امریکا نیز میان ایران و عربستان چالش اساسی وجود دارد. ایران تمایلی به حضور آمریکا در منطقه نداشته و حتی حضور آمریکا را درکشورهایی مانند عراق نوعی اشغالگری می داندو مخالف حضور نظامی آمریکا در برخی از کشورهای عربی است . اما عربستان نسبت به حضور آمریکا حساس نبوده و حتی تعامل با آمریکا را رمینه ساز نفوذ و تاثیر گذاری بیشتر بر کشورهای منطقه می داند .

انتهای پیام/