شبكه‌هاي اجتماعي تبديل به شبكه‌هاي ضداجتماعي شده است
به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه رسالت، روند صعودي آسيبهاي اجتماعي در حوزه زنان و آمارهاي منتشره در اين خصوص باعث شده است كه حساسيت و دل‌نگراني‌هايي در اين خصوص از سوي صاحبنظران مطرح شود و هشدارهاي جدي را متوجه مسئولين و دست‌اندركاران حوزه‌هاي اجتماعي سازد. پرسش اساسي اين است كه آسيب‌ها كدام است و راه مقابله با آنها چيست؟ كدام ارگانها و دستگاه‌ها بايد وارد عمل شوند و براي كاهش مشكلات اجتماعي چه بايد كرد؟ اين سئوالات را با مريم ورزدار مدرس حوزه و دانشگاه و جانشين سابق بسيج جامعه زنان مطرح كرديم.
وي تصريح كرد كه زنان قرباني آسيبهاي اجتماعي هستند و به‌ويژه «طلاق» لطمات سنگيني به زندگي زنان وارد مي‌كند.
مدير فقه و حقوق دانشكده حضرت زينب(س) با ابراز تاسف از طرح آسيبهاي اجتماعي زنان با انگيزه‌هاي سياسي و تبليغي در كشور خاطرنشان ساخت كه سياسي‌كاري‌ها باعث شده به مسائل زنان به طور جدي پرداخته نشود.
به گفته وي، عامل آسيبهاي اجتماعي زنان، بحران هويت زنان است و چنانچه هويت زنانه زنان از درون تهي شود، آسيبهاي اجتماعي بروز پيدا مي‌كند.
ورزدار تاكيد كرد كه در حال حاضر شبكه‌هاي اجتماعي تبديل به شبكه‌هاي ضداجتماعي شده است و در اين خصوص گفت: كثرت استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي باعث شده اعضا در خانواده به جاي گفتگو با هم با گوشي‌هاي خود مشغول باشند.... گويي فراموش كرده‌اند كه در «خانواده» زندگي مي‌كنند. وي اين پرسش را مطرح كرد كه آيا ماهواره، فضاي اينترنتي و شبكه‌هاي ضداجتماعي در بروز آسيبهاي اجتماعي بي‌تقصيرند؟!
وي معتقد است در زمينه حجاب و عفاف در وضعيت بدتري قرار نداريم و تاكيد مي‌كند كه در زمينه آشنايي جوانان با مباني حجاب و عفاف رشد صعودي داشته‌ايم. اين گفتگو فرارويتان قرار دارد.
- نظر شما در مورد روند صعودي مشكلات اجتماعي به‌ويژه آسيبهايي كه متوجه زنان است، چيست؟
برخي آسيبهاي اجتماعي در قالب جرم نمايانگر مي‌شود، برخي از آسيب‌ها در قالب انحرافات اجتماعي رخ مي‌دهد كه ممكن است اين انحرافات تبديل به جرم نشود! و قانون براي آنها مجازاتي را تعيين نكرده باشد. از سوي ديگر، بعضي از آسيب‌ها در قالب آسيبهاي اجتماعي زنان تبلور پيدا كرده ولي درواقع زنان قرباني اين آسيب‌ها هستند، مثل پديده طلاق، افزايش آمار طلاق آسيب جدي است كه زنان قرباني آن هستند. زنان پس از طلاق لطمات زيادي را در زندگي‌شان مشاهده مي‌كنند.
- برخي معتقدند ارائه آمارهاي آسيبهاي اجتماعي مي‌تواند به نوعي سياه‌نمايي باشد، خصوصا در مباحث آسيبهايي كه متوجه زنان است. نظر شما چيست؟
بحث آسيبهاي اجتماعي را بايد به دور از سياه‌نمايي، اغراق و گزافه‌گويي مطرح و بررسي كنيم. به نظر من، گاه سياسي‌كاري‌ها باعث شده به مسائل زنان به طور جدي پرداخته نشود. متاسفانه در مقاطع حساس، بيشترين مباحثي كه در اين زمينه مطرح شده با انگيزه‌هاي سياسي و تبليغاتي بوده و لذا ما در اين حوزه نتوانستيم موفق باشيم و كاهشي در زمينه آسيبهاي اجتماعي داشته باشيم. با بررسي تاريخ، متوجه مي‌شويم كه همين مسئله بيشترين ضربه را به مباحث زنان زده است. تنها انديشمند و متفكري كه دلسوزانه در حوزه بررسي آسيبهاي اجتماعي زنان وارد شده، مقام معظم رهبري بودند كه هر ساله در مقاطع مختلف و حتي ديدارهايي كه با زنان نخبه داشتند، مشكلات و مسائل زنان را مطرح و بر حل آن تاكيد كردند. نظريه‌پردازي‌هايي كه مقام معظم رهبري در اين خصوص داشتند نمايانگر اين است كه بعد از حضرت امام(ره) به خوبي در مباحث زنان بدون دخيل كردن مسائل سياسي وارد شدند. براي بررسي آسيبهاي حوزه زنان بايد علائم، عوامل و علاج و درمان آنها را در نظر بگيريم. اخيرا شاهد بوديم كه از سوي نهادهاي دولتي زنان مسائلي مطرح شده ولي بايد توجه داشت كساني كه توانايي تصميم‌گيري و اجراي بعضي از قوانين را دارند آنها نبايد صرفا آسيبهاي اجتماعي را طرح كنند، بلكه بايد راه درمان را پيگير شوند و جديت به خرج دهند. من فكر مي‌كنم علائم اصلي آسيبهاي اجتماعي زنان، بحران هويت و اعتقاد زنان است. تا مادامي كه هويت زنان، از درون تهي نشود، آسيبهاي اجتماعي بروز پيدا نمي كند. وقتي هويت زنانه فراموش شود، تعريفي از هويت زنان ارائه نكنيم، زنان نمي‌دانند كه اگر بخواهند زن ايراني، مسلمان و اصيل باشند چه شاخصه‌هايي بايد داشته باشند لذا هيچ وقت نمي‌توانيم آسيبهاي اجتماعي زنان را درمان كنيم.هر قدر هويت و اعتقاد فرد مستحكم‌تر باشد و فضاي عمومي كشور آرام باشد و نيز سياه‌نمايي بحران‌زا وجود نداشته باشد، قطعا آسيب‌ها كمتر مي‌شود.
- دقيقا منظورتان از بحران هويت چيست؟
بحران هويت زماني شكل مي‌گيرد كه زنان نمي‌دانند تكليفشان چيست! غرب اتوبان دوباندي را براي زنان تعريف كرده است كه يا بايد مرد باشند و يا در خدمت مردان باشند! اگر زنان ندانند كه باند ديگري هم طراحي شده كه فراي اين دو باندي است كه غرب براي آنها طراحي كرده است، هيچ وقت گرفتار ابزارهاي ضدفرهنگي حوزه رسانه‌هاي غربي نخواهند شد. وقتي انسان از درون خالي مي‌شود، سراغ سريال‌هاي بي‌محتوا با موضوع عشق‌هاي مكعبي مي‌رود و اينها برايش جذاب مي‌شود. اگر شخصيت زن خوب تعريف شده باشد و تعريف جامعي از نقش زن به عنوان مادر و همسر براي او رقم زده شده باشد، با افتخار به اين نقشها تن مي‌دهد و تمام تلاشش اين خواهد بود كه هويت خود را تثبيت كند. وقتي فرد از درون خالي شود، مانند ظرف خالي است كه هر چيزي او را پر مي‌كند، مثل فضاي مجازي و ماهواره و...
- آيا به نظر شما شبكه‌هاي اجتماعي هم آسيب‌زاست؟
اگر از شبكه‌هاي اجتماعي استفاده‌هاي مثبتي بشود، آسيب زا نيست ولي كثرت استفاده از آن پيامدهاي ناگواري براي خانواده خواهد داشت. مشاهده مي‌شود كه گاه اين مسئله باعث شده، اعضا در خانواده به جاي گفتگو با هم با گوشي‌هاي خود مشغول باشند و در شبكه‌هاي اجتماعي (كه تبديل به شبكه‌هاي ضداجتماعي شده) سير كنند. گويي اعضا در خانواده فراموش كرده‌اند كه در «خانواده» زندگي مي‌كنند. كم‌كم خانواده‌ها تبديل به خوابگاه هسته‌اي شدند. خانمي كه تا نيمه‌‌هاي شب در فضاي مجازي سير مي‌كند، چطور مي‌تواند كانون عاطفه خانواده باشد؟! آقايان هم دچار همين وضعيت هستند. امروزه با اين نظر كه اطلاعات مسدود نشود، متاسفانه اطلاعات مسمومي به مردم داده مي‌شود و هيچ كس هم جوابگو نيست! آيا مسئولان توانستند در اين زمينه عملكرد مثبتي داشته باشند؟! چه كرديم براي اينكه فرهنگ و سواد رسانه‌اي خانواده‌ها را بالا ببريم؟! سگ هار بدون قلاده‌اي كه در خانواده‌ها رها شده و مهمان‌هاي ناخوانده‌اي كه به خانواده‌ها رسوخ كرده‌اند از ماهواره گرفته تا فضاي اينترنت مسموم و شبكه‌هاي ضداجتماعي،آيا در بروز آسيبهاي اجتماعي بي‌تقصيرند؟!
- چاره كار چيست؟
چاره كار دفاع اجتماعي است. دفاع اجتماعي، همان عكس‌العملي است كه در قالب امر به معروف و نهي از منكر در مقابل كجروي‌ها صورت مي‌گيرد. اخيرا خبري شنيدم كه در يكي از كشورها دختري در انظار عمومي مورد تجاوز قرار مي‌گيرد و مردم فقط مشاهده كردند لذا قانوني تصويب كردند كه مردم موظف باشند عكس‌العمل نشان بدهند و مانع اين امر بشوند! اين همان اجباري كردن امر به معروف و نهي از منكر است كه پيغمبر(ص) به عنوان نماد زنده بودن امت مطرح كردند. امتي كه نسبت به آسيب‌ها بي‌توجه باشد، نمي‌تواند امت رسول‌الله(ص) باشد. ما مي‌بينيم كه غربي‌ها همين را بازخواني مي‌كنند و متوجه هستند كه اينها براي زنده بودن جامعه ضروري است. لذا به نوعي اين قانون را تصويب مي‌كنند كه همان قانون امر به معروف و نهي از منكر است. مطرح مي‌كنند كه سكوت، جرم تلقي مي‌شود. حوزه آسيبهاي اجتماعي زنان (از آنجا كه بيشترين تاثير را در جامعه دارد و صلاح و فساد زنان موجب صلاح و فساد يك جامعه مي‌شود) دفاع اجتماعي گسترده‌اي را مي‌طلبد كه در قالب امر به معروف و نهي از منكر با همان شرايط و دلسوزي‌هايي كه جامعه از خودش نشان مي‌دهد، مي‌تواند بروز كند. البته امر به معروف و نهي از منكر نه به صرف انتقامجويي و تخليه‌هاي رواني بلكه از سر دلسوزي و با شيوه‌هاي خاص اگر به كار گرفته شود، مي‌توانيم در مقابل آسيب‌ها قد علم كنيم و بحران هويت را از زنان دور كنيم.
- وقتي صحبت از آسيبهاي زنان مي‌شود منظور دقيقا چه آسيبهايي است و بايد كدام ارگانها براي مقابله با آن وارد عمل شوند؟
آسيبهاي اجتماعي معمولا يك عامل مشخص ندارند! لذا راهكارهاي مقابله با آن متنوع است. ما نمي‌توانيم براي حوزه انتظامي وظايفي را در نظر بگيريم و حوزه فرهنگ را فراموش كنيم. مقابله با آسيبهاي اجتماعي، بسيج همگاني را مي‌طلبد. دغدغه‌هاي مردم بايد باعث شود كه اين آسيب‌ها از درون كنترل شود. دولت هم از حوزه‌هاي مختلف فرهنگي و انتظامي وارد بشود و قوانيني تصويب شود كه به كنترل آسيب‌ها در جامعه كمك كند. در بسياري از موارد يا ضعف و خلأ در قانون داريم و يا نقض قانون در حوزه ضمانت اجرا وجود دارد. واقعا بحث يك‌بعدي نيست كه يك راهكار مشخص داشته باشد. نمي‌توانيم بگوييم اگر اين كار را انجام بدهيم، آسيبهاي اجتماعي كاهش پيدا مي‌كند، ولي عامل مهم حوزه فرهنگ است. با نهادينه كردن فرهنگ مقابله با اين آسيب‌ها و پيشگيري از عواملي مانند بحران هويت مي‌توانيم جلو برويم. ما نمي‌توانيم بگوييم وزارت ارشاد، نيروي انتظامي و مجلس به تنهايي مي‌توانند كار كنند! همه بايد با هم كار كنند. نيروي انتظامي بايد با عقبه فرهنگي وارد عمل شود. بي‌ترديد با كارهاي انتظامي صرف ما موفق نخواهيم بود. من معتقدم به طور كلي فرهنگ مردم بايد بالا برود. البته بايد توجه داشت مردان در آسيبهاي اجتماعي زنان بي‌تاثير نيستند. هيچ نوع از آسيبهاي اجتماعي زنان را مشاهده نمي‌كنيم كه پاي مردي در به وجود آمدن آن در ميان نباشد! ما در ترويج فرهنگ حجاب و عفاف كار مي‌كنيم ولي به غيرت مردانه نمي‌پردازيم! در حالي كه اينها مكمل هم هستند. توجه خاصي كه يك مرد مي‌تواند به همسر عفيفش داشته باشد و خوش‌اخلاقي كه مي‌تواند در خانواده داشته باشد، بالاترين تبليغ و تشويق براي عفيف بودن زنان است.
- منظورتان را به طور مشخص از آسيبهايي كه متوجه زنان است بفرماييد؛ كدام آسيب‌ها؟
من متخصص آمار نيستم ولي آماري كه مي‌شنوم اين برداشت را به من مي‌دهد كه با روند رو به رشد اعتياد زنان و ابتذالات اخلاقي مواجه هستيم. وقتي اين دو آسيب رخ مي‌دهد پيامد آن آسيبهاي ديگري است. اگرچه هنوز آمار در زمينه آسيبهاي ديگر چندان بالا نيست ولي مسلما آمار اعتياد و ابتذالات بالا مي‌رود و بقيه هم رو به رشد خواهد بود.
- ارزيابي شما از وضعيت حجاب و عفاف در جامعه چيست؟
در بعضي از حوزه‌ها در زمينه حجاب و عفاف، به‌ويژه درخصوص آشنايي جوانان با مباني حجاب و عفاف رشد صعودي داشتيم. در حال حاضر كساني كه محجبه شده‌اند و يا بوده‌اند، مباني اعتقادي‌شان تقويت شده است و اينها هرگز حجاب و عفافشان خدشه‌دار نمي‌شود ولي از طرفي هم با توجه به پيامدهاي رسانه‌هاي مجازي و مخاطب قرار ندادن قشرهايي از زنان در مباحث فرهنگي كم‌كاري‌هايي قابل مشاهده است. البته برخي افراد متاسفانه از رسانه‌هاي داخلي استفاده نمي‌كنند و مخاطب رسانه ملي و رسانه‌هاي كشور نيستند و لذا نمي‌توان آنها را مخاطب قرار داد!
در زمينه مباني و آشنايي جوانان با فلسفه حجاب و عفاف روند رو به رشدي داشته‌ايم. طرح‌هايي كه در اين زمينه انجام شده باعث شده آمار خوشايندي در اين خصوص ارائه شود.
- برنامه‌هاي فرهنگي زيادي در زمينه ترويج فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه ما تدوين و بعضا اجرا مي‌شود، آيا نتايج پررنگي از آنها حاصل شده و مي‌شود؟!
در بعضي از موارد برنامه‌هايي كه اجرا مي‌شود، سطحي است. برنامه‌هاي عميقي نيست كه روي آن كار فكري صورت گرفته باشد. بعضي از موازي‌كاري‌ها و بعضي از اقداماتي كه صرفا جنبه گزارشي دارد، باعث شده نتايج حاصله گاه پررنگ نباشد، اما بدانيد هميشه حرف شيطان به دليل اينكه با رفاه دنيايي انسان راحت‌تر كنار مي‌آيد، موفق‌تر عمل مي‌كند. ما در حوزه حجاب و عفاف بايد به يكسري نبايدها بپردازيم و روابط را محدود كنيم تا مصونيت ايجاد شود ولي از آن طرف، بحث‌هايي كه در رسانه‌هاي غربي مطرح مي‌شود، آزادسازي ظاهري دنيايي است. هميشه آنها كارشان راحت‌تر است. وقتي حضرت نوح با هزار سالي كه از خداوند عمر مي‌گيرد، نمي‌تواند بيش از چند نفر را هدايت كند، از برنامه‌هاي ما چه توقعي بايد داشت؟ هميشه تخريب راحت‌تر از ساختن است، بنابراين نبايد نااميد بشويم و اينكه بپذيريم در وضعيت بدتري قرار گرفته‌ايم، اثبات‌شده نيست! من اعتقادي به اين مسئله ندارم، به هر حال بايد روي طرح‌ها بيشتر فكر كنيم، مخاطبين بيشتري را جذب كنيم و همراه با فرهنگ، اعتقادات و سنن مردم پيش برويم تا بتوانيم حجاب و عفاف را در جامعه نهادينه كنيم.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
مردان هم به برکت کار زنان مانده اند بیکار 
