رمانی كه از زندگی و مرزها قلمروزدایی می‌كند

به گزارش بولتن نیوز، جلسه نقد و بررسی رمان «ولگردهای دارما» نوشته جك كروآك، نویسنده جنجالی نسل بیت، روز پنج‌شنبه در شهر كتاب پارس برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ در این جلسه خلیل درمنكی، نویسنده و منتقد، و فرید قدمی، نویسنده و مترجم این رمان، پیرامون این كتاب حرف زدند و به سؤالات مخاطبانِ حاضر پاسخ دادند.

خلیل درمنكی گفت: موضوع مهمی كه این رمان مطرح می‌كند، مفهوم «سبُكی» است. «ولگردهای دارما» روایتی از سفرهای جك كروآك و گری اسنایدر است كه مفهوم قله‌نوردی در آن اهمیتی ویژه دارد. آن‌ها با صعود به قله‌ها و كوه‌ها از قلمرو متداول زندگی خارج شده و زندگی مدرن امریكایی را قلمروزدایی می‌كنند، و این به‌خاطر سبكی آن‌هاست كه واجد چنین قدرتی شده‌اند. در واقع آنان می‌خواهند مرز قله و مغاك را بردارند. اما باید پرسید كه چنین قلمروزدایی‌ای آیا نخبه‌گرایانه نیست و آیا همه می‌توانند از آن تبعیت كنند؟ در این رمان صحبت از جشن‌های بسیاری نیز هست كه این سؤال را باید درباره‌ی آن‌ها هم پرسید. من فكر می‌كنم تنها جشنی كه می‌تواند همگانی باشد، جشن انقلاب است، یعنی جشنی كه همه آن را از آن خود می‌دانند.

خلیل درمنكی همچنین گفت: نكته‌ی قابل توجه در این رمان، ترجمه‌ی بسیار خوبی است كه قدمی از آن كرده و یكی از كارهای مهم مترجم استفاده از افكت‌های فارسی است، مثلاً در جایی كه جك كروآك دارد ترانه‌ای برای خودش می‌خواند، لحن ترجمه ناخودآگاه آدم را به یاد آن شعر شاملو می‌اندازد كه «كوچه‌ها تاریكن، دكونا بسته‌س.» ترجمه رمان «ولگردهای دارما» واقعاً ستایش‌برانگیز است و نمی‌شود از آن سخن نگفت.

فرید قدمی، مترجم «ولگردهای دارما»، گفت: یك وجه مهم این رمان، همان‌طور كه درمنكی گفت، قلمروزدایی است، اما من ترجیح می‌دهم به جای این واژه‌ی دُلوزی از مفهوم گذشتن از مرزها استفاده كنم. كروآك در این رمان در سطح جغرافیایی چندین بار از مرزها می‌گذرد، مثلاً از مرز مكزیك و امریكا. فرم رمان او نیز اتوبیوگرافیك است، یعنی او مرز میان اتوبیوگرافی و رمان را نیز درمی‌نوردد. البته پیش از این هنری میلر، نویسنده محبوب من، این كار را كرده، و كروآك ادامه‌دهنده‌ی راه اوست. نوع نوشتار خودبه‌خودی كروآك هم به نوعی برگذشتن از مرز بدن و ذهن است. در نوشتار خودبه‌خودی نویسنده به‌هیچ‌وجه تن به ویرایش و ادیت كارش نمی‌دهد و مثل یك نفر كه در كافه‌ای دارد ماجرایی را تعریف می‌كند، برنمی‌گردد كه روایت‌اش را اصلاح كند و خیلی صریح و تند و تیز تا آنجا كه هیجان و حس‌اش راهنمایی‌اش می‌كند، پیش می‌رود، و اصلاً اهمیتی برای فرهنگ و كلیشه‌های فرهنگی قائل نیست.

نویسنده رمان «زن‌ها در زندگی من یا دلف معبد دلفی» ادامه داد: اما مهم‌ترین چیزی كه به‌نظرم می‌شود درباره این رمان گفت مفهوم تن‌پروری است. كروآك در این رمان ماجرای یك یا چند تن را روایت می‌كند و مدام در ستایش سفر، غذا، جشن و چیزهایی حرف می‌زند كه با تن مرتبط اند و به پرورش آن كمك می‌كنند. همین ماجرای غزه را امروز نگاه كنید! می‌بینید كه رژیم كثیفی مثل اسرائیل در حال قتل عامِ تن‌هاست، آن هم به خاطر چه؟ به خاطر ذهن و محصولات مهمل انتزاعی‌اش، مثل هویت. فلسطینی‌ها به خاطر یك مفهوم ذهنی مثل هویت كشته می‌شوند، و تن‌شان توسط یك مشت كثافت كشته و نابود می‌شود. پس توجه به تن و تن‌پروری یك وجه رادیكال سیاسی دارد و من قصد دارم از تن‌پروری ستایش كنم و در مقابل به ذهن و محتویات انتزاعی‌اش مثل هویت بتازم. كروآك در رمان «ولگردهای دارما» فریبِ ایدئالیسم هگلی-مسیحی را كه ارزشی برای تن قائل نیست، نمی‌خورد و مدام خواننده‌اش را به تن‌پروری و لذت بردن از زندگی فرامی‌خواند، كه به نظر من این سیاسی‌ترین وجه كار كروآك است.

گفتنی است كه چاپ دوم «ولگردهای دارما» به تازگی توسط انتشارات روزنه منتشر شده و با قیمت 17200 تومان در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.