دستگاه قضا، مقوله‌ی تربیت نیرو را جدی بگیرد

گروه اجتماعی - چهارمین اولویت رهبر انقلاب برای قوه‌ی قضاییه که در دیدار هفته گذشته مطرح شد، کادرسازی و جانشین پروری بود. مقوله‌ای که البته برای بار اول نیست که مطرح شده و تنها منحصر به دستگاه قضا نمی‌شود. اما ببینیم مراد از این اولویت چیست و رهبر انقلاب چه هدفی را از مطرح کردن آن دنبال می‌کردند.

به گزارش بولتن نیوز، واقعیت این است که طبق اصول علم مدیریت و البته تجربه‌ای که بسیاری از دست اندرکاران داشته‌اند، نیروی انسانی مناسب پُر کننده‌ی خلل‌های گوناگون دستگاه‌های مختلف در هر کشوری هستند. بالاخره هر سرزمینی، پتانسیل‌های مختلف به خود را داشته و در زمینه‌های گوناگون، توانایی‌های متفاوتی دارد. اما آیا این توانایی‌های نامتقارن باید زمینه‌ساز کندی و اختلال در روند کارها شود؟ معلوم است جواب منفی‌ست. آنچه که می‌تواند جای این کمبودهای گوناگون را پر کند، نیروی انسانی مناسب است.

البته اندازه‌ی این نیروی انسانی باید با جمعیت هر کشوری و نیازهای آن جامعه تناسب داشته باشد. مثلا در کشور ما که نزدیک به 75 میلیون جمعیت دارد و در دستگاه قضا، صاحب مشکلات اجرایی مختلف است باید این نیروی انسانی به تعدادی باشد که بتواند اقتضائات ما را برآورده کند. البته نباید تکثر نیروی انسانی دلیلی باشد بر انتخاب و انتصاب بی‌ضابطه و بی‌رویه‌ی افراد که این امر، مشکلات بسیار بیشتری را به همراه خواهد داشت.

همچنین از آنجا که قوه‌ی قضاییه‌ی ما با مشکل قدیمی اطاله‌ی دادرسی مواجه بوده و هست (همان‌طور که در مطلب قبلی گفتیم) وجود نیروی انسانی کافی و مناسب می‌تواند تا حد بسیاری به رفع این مشکل کمک کند. نیروی انسانی خوب می‌تواند خلع‌های قانونی، امکانات کم، تراکم پرونده‌ها و سایر عوامل ایجاد اطاله‌ی دادرسی را رفع کرده و بهبود چشم‌گیری در رفع این معضل داشته باشد.

اما رهبر انقلاب علاوه بر تأکید روی کادرسازی، به موضوع جالب جانشین پروری هم اشاره کردند. موضوعی که طرح آن نشان دهنده‌ی قدرت درک ایشان از مسائل جاری دستگاه قضا و داشتن نگاه کاربردی به حل مسائل است. جانشین پروری که دقیقا در برابر انحصار گرایی قرار می‌گیرد، مبتنی بر این اصل است که کار افراد نباید منحصر به حضور فرد خاصی باشد و برای انجام یک کار ویژه، باید افراد مختلفی آموزش دیده، مهارت داشته و حضور داشته باشند.

برای واضح شدن این قضیه، مثالی می‌زنیم. فکر کنید یک پرونده‌ی پیچیده وارد مراحل دادرسی و ارائه‌ی رأی در یکی از شعب قوه‌ی قضاییه شده است. بعد از بررسی‌های زیاد، فلان قاضی مأمور رسیدگی به آن پرونده‌ی خاص می‌شود. اما آیا این قاضی تنها به همان پرونده مشغول است؟ و آیا کشور ما تنها یک پرونده‌ی خاص دارد؟ بدیهی‌ست همین موارد باعث این می‌شود که قاضی مدنظر با کندی زیادی به رسیدگی پرونده بپردازد و عملا کار ارائه‌ی رأی طولانی شود.

حالا فکرش را بکنید که به هر دلیلی، قاضی فرضی ما نتواند به پرونده رسیدگی کند. مثلا سفر کاری یا شخصی واجبی برایش پیش بیاید. یا مریض شود. در آن صورت این کار بیشتر از پیش عقب می‌افتد. و یا خدای نکرده قاضی فوت کند. در آن صورت و به علت نبود هیچ جانشین خاصی چه بلایی سر آن پرونده و سایر پرونده‌ها خواهد آمد؟ در نتیجه لازم است تا قوه‌ی قضاییه در کنار کادرسازی به جانشین‌پروری نیز توجه ویژه داشته باشد.