حجتالاسلام طباطبايي گفت: سبز ساختگي، تأثيري بر افكار مردم نخواهد داشت و آنها فريب شعارهاي به ظاهر زيبايي مانند آزادي و مانند اينها را نميخورند.اگر افرادي از رنگ سبز سوءاستفاده كردند، بايد مردم را آگاهي دهيم كه در اصل قضيه اشكالي نيست.
حجتالاسلام سيدمهدي طباطبايي در گفتوگو با خبرنگار آئين و انديشه فارس، به بيان جايگاه رنگ سبز در طول تاريخ و در ميان مردم پرداخت كه مشروح آن در ادامه ميآيد:
* رنگ سبز آرامش را به همراه دارد
طباطبايي با اشاره به آيات 9 تا 13 سوره مباركه نحل گفت: اين آيات در رابطه با اوضاع و احوال طبيعت و نقش وحدت و رنگارنگ بودن در آن صحبت ميكند. خداوند در آيه 13 ميفرمايد: «علاوه بر اين، مخلوقاتي را كه در زمين آفريده نيز مسخر فرمان شما ساخت، مخلوقاتي با رنگهاي مختلف و در اين نشانه روشني است، براي گروهي كه متذكر ميشوند». رنگارنگ بودن نشانه يك مسأله مهم اجتماع است، زيرا اگر همه يكرنگ و يك جور باشند، خيلي از كارهاي جهان روي زمين ميماند.
وي افزود: براساس آيات و روايات، رنگ سبز داراي سه فايده مهم است. اولين فايده اين رنگ، آرامشبخشي است. طبق آيات قرآن، لباس بهشتيها نيز به رنگ سبز است و اين نشانگر شادي و نشاط اهالي بهشت است. در قرآن، همواره از سبزي و خرمي بهشت صحبت شده است و سبز بودن لباس بهشتيان به اين معناست كه مردم بدانند آرامش آنها در ديدن گياهان و سبزي و خرّمي و پوشيدن لباس سبز است.
طباطبايي با بيان جايگاه سبزي و رنگ سبز در زبان فارسي قديم گفت: وقتي كسي در فراق عزيزي ميسوخت، براي دلداري به او ميگفتند «جايش نزد شما سبز باد». همچنين ضربالمثل «برگ سبزي است تحفه درويش» نيز ريشه در آداب و رسوم ما دارد. چون در زمان قديم دراويش از احترام ويژهاي برخوردار بودند، مردم براي افتتاح دكان و حجره خود از آنها دعوت ميكردند.
وي ادامه داد: در آن زمان معتقد بودند براي افتتاح دكان و حجره خود، اولين چيزي كه ميبرند، برگ سبزي باشد كه نشانهاي از بركت و خرمي بود. در زمان حال نيز براي افتتاح هر چيزي از تاج گل و دستههاي گل استفاده ميكنند. البته بايد توجه داشت، هر گلي با هر رنگي، براي استفاده خاصي مناسب است.
اين استاد اخلاق با بيان اين كه در زمان قديم، گلفروشهاي تهران نيز پنج نوع گل مختلف براي مراسم گوناگون مصرف ميكردند، افزود: دستهگلي كه براي عيادت بيماران ميپيچيدند، از گلهاي سفيد و صورتي تشكيل ميشد. براي مغازهدارها گل ارغواني مصرف ميشد و براي كدخدايان نيز گلهاي زرد و قرمز استفاده ميشد. حتي اولين دستهگلي هم كه براي بلديه برده شد از گلهاي قرمز، زرد و بنفشه تشكيل شده بود.
* امام رضا (ع) از لباسهاي سبز رنگ استفاده ميكرد
طباطبايي با تأكيد بر اينكه سبزي و خرّمي در تاريخ و روايات با يكديگر گره خوردهاند، افزود: دومين فايده رنگ سبز، منفعترساني و سودمندي آن است. وقتي با رسيدن فصل بهار، زمين دوباره زنده و سبز ميشود، زمينه منفعت و بروز و ظهور منافع بشري بهوجود ميآيد.
وي با اشاره به آيه 43 سوره مباركه يوسف و تعبير خواب عزيز مصر گفت: يوسف (ع) در تعبير اين خواب گفت كه خوشه سبز، نشانه سال آباد شماست و خوشه خشك، نشانه سال بدبختي شماست. با توجه به اين آيه، منفعترساني از رنگ سبز برداشت ميشود.
اين استاد اخلاق با اشاره به آيه «مُتَّكِئِينَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ» گفت: خداوند در اين آيه ميفرمايد كه بهشتيان بر بالش سبز و فرش نيكو تكيه زدهاند و از اين آيه نيز منفعترساني رنگ سبز برداشت ميشود.
طباطبايي افزود: در قديم، هرگاه فردي ميخواست توانمندي خود را به رخ مردم بكشاند، از رنگ سبز استفاده ميكرد تا نشان دهد براي مردم سودآور و منفعترسان است. همچنين آيه «... فَأَنبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ ...» را نيز روي پلاكاردي مينوشتند و همچنين وقتي ميخواستند ملكي بخرند، اين آيه را براي فروشنده ميبردند تا بگويند اين معامله براي فروشنده منفعت دارد.
اين كارشناس علوم ديني به داستان سبزپوشيدن امام رضا (ع) اشاره كرد و گفت: در آن زمان، عباسيان لباس سياه ميپوشيدند. دختر مأمون يعني «امالفضل» نزد امام رضا (ع) رفت و از پوشيدن لباس مشكي گلايه كرد. امام (ع) فرمود: اي مأمون! لباس سياه را رها كن و لباس سبز بپوش.
وي با بيان اينكه امام رضا (ع) نيز در اولين ملاقات خود با رجال مملكتي، لباس سبز پوشيد، افزود: منظور امام اين بود كه ما لباس سبز پوشيديم تا اين جلسه به نفع همگان باشد. شعار حكومتها همواره نفعرساني و سوددهي براي مردم بوده است.
* رنگ سبز عامل ايجاد وحدت و يكپارچگي است
طباطبايي سومين فايده رنگ سبز را ايجاد وحدت و يكرنگي بيان كرد و افزود: نقش رنگ سبز در ايجاد وحدت و در كنار هم جمعكردن نيروهاي مختلف جوامع بشري غيرقابل انكار است.
وي افزود: در يك باغ ميوه، انواع ميوههاي رنگارنگ وجود دارد، اما آنچه در نگاه اول به چشم ميآيد، سبزي و خرمي يكدست باغ است.
اين استاد اخلاق با بيان اينكه رنگ سبز بر جامعه حاكميت دارد، افزود: در جامعه اختلافات گوناگوني وجود دارد، اما آنچه كه مهم است اين است كه پوشش سبز، پوشش يكرنگي و همسويي بوده است و خواهد بود.
طباطبايي تصريح كرد: اگر بخواهيم حضور امام معصوم در جامعه را با رنگي نشان بدهيم، آن رنگ، رنگ سبز و عامل وحدت است. جامعه نيز همواره حد ميانه است و با رنگ سفيد نشان داده ميشود. رنگ سرخ نيز به نظاميان و و نظمدهندگان تعلق دارد. در واقع، رنگهاي پرچم ايران نيز از همين تفكرات سرچشمه گرفته است.
وي با اشاره به تاريخچه پرچم ايران گفت: اين پرچم در زمان نادرشاه به شكل مثلث بود و در رأس آن، رنگ سبز به نشانه دانشمندان و علما، در ميانه آن رنگ سفيد به نشانه تجّار و در پايين آن نيز رنگ قرمز به نشانه نظاميان بود. اين پرچم در زمان اميركبير به شكل مربع و سپس مستطيل تغيير شكل داد.
اين استاد اخلاق اظهار داشت: اگر افرادي از رنگ سبز، آن هم در جايي كه نشانه امامان معصوم و ائمه اطهار ماست، سوءاستفاده كردند و پيشينه آن را زير سئوال بردند، بايد مردم را آگاهي دهيم كه در اصل قضيه اشكالي نيست و فقط گوينده آن موجه نيست.
* اثر سبزهاي تصنّعي نتيجهبخش نخواهد بود
طباطبايي در ادامه با انتقاد از تصنّعگرايي در خانوادههاي امروزي گفت: متأسفانه امروزه به اندازهاي كه گل مصنوعي در خانهها هست، گل طبيعي وجود ندارد. در روايات داريم كه اگر ميخواهيد دلتان شاد باشد، نهال غرس كنيد. اگر در خانه مردم گلهاي طبيعي وجود داشته باشد، حيات و زيبايي زندگي به آنها يادآوري ميشود.
وي افزود: اگر مردم از مصنوعي بودن به حقيقتگرايي روي آورند، ديگر فريب شعارهاي به ظاهر زيبايي مانند آزادي، عدالت و مانند اينها را نميخورند. سبزي گلهاي مصنوعي، نتيجه مطلوبي در پي ندارد، همانطور كه علائم و شعارهاي مصنوعي نيز نتيجهبخش نخواهد بود.
اين استاد اخلاق در پايان براي تمام مردم زندگي سبز، شاد و خرّمي را آرزو كرد و افزود: اميدوارم مردم به طبيعت نزديكتر شوند و از آن بهرههاي معنوي بيشتري ببرند.