نقشه راه سفر و گردشگری در هفت گوشه فلات قاره ایران/ استان هرمزگان + تصاویر

گروه فرهنگی ـ اين روزها در آخرين روزهاي فصل پاييز به سر مي بريم روزهايي كه با نزديك شدن به فصل زمستان هر روز به سرماي آن افزوده مي شود و سفرهاي كوتاه تفريحي و سياحتي كوتاه مدت يك هفته اي به مناطق گرمتر كشور مي تواند براي بسياري از خانواده هاي ايراني جذاب و ديدني باشد. سفر هايي كه هم براي خانواده هاي ايراني كه خسته از كارهاي اداري تصميم دارند چند صباحي را در جمع خانواده و به دور از هياهوي شهر سپري كنند لذت بخش خواهد بود و هم مي تواند منبعي باشد براي درآمد شهرهاي گردشگر پذير ايراني كه در اين فصل از سال حرفهاي بسياري براي گفتن دارند و جاذبه هاي بسياري براي به نمايش گذاشتن.

به گزارش بولتن نیوز، از جمله استانهايي كه در اين ايام سفر به آن مي تواند هم فال باشد و هم تماشا استان هرمزگان است که از جهت شمال و شمال شرقی با استان کرمان، غرب و شمال غربی با استان های فارس و بوشهر از شرق با سیستان و بلوچستان همسایه بوده و جنوب آن را آبهای گرم خلیج فارس و دریای عمان در نواری به طول تقریبی 900 کیلومتر دربرگرفته است.

مرکز استان هرمزگان شهر تاریخی بندرعباس است که امروزه يكي از مراکز فعالیتهای مهم اقتصادی و تجاری کشور محسوب می گردد. بندرعباس به عنوان بزرگترین مبادی ورودی و خروجی کشور نقش بسیار ارزنده ای در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که بنادر مهم آبادان و خرمشهر مورد تعدی دشمن قرار گرفته بودند، در زمینه نیازهای وارداتی کشور ایفا نمود. این شهر در فصل مشترک خلیج فارس و دریای عمان روبروی جزایر قشم، هرمز و لارک در فاصله نزدیک تنگه استراتژیک هرمز واقع شده و دارای ظرفیت های درخور توجهی از نظر تاسیسات پیشرفته خدماتی، زیربنایی و اقتصادی می باشد.

صنایع دستی استان شامل قالیبافی، گلیم بافی، گبه بافی، سفالگری، حصیر بافی، گلابتون دوزی، سوزن دوزی، خوس دوزی، زری بافی، چادرشب بافی، جاجیم بافی، مبلمان سازی، خرسک بافی، سنگ تراشی، خیمه بافی، صنایع دستی دریایی و انواع بافته های داری کوچک نظیر توبره، کشکدان، نمکدان، خورجین است. صنایع دستی موجود در استان هرمزگان عمدتاً فصلی بوده و 90 درصد تولیدکنندگان را زنان تشکیل می دهند.

از جمله جاذبه های تاریخی هرمزگان مي توان به معبد هندوها در کنار یکی از یکی از خیابانهای اصلی شهر، نیایشگاه میترا در پانزده کیلومتری شهر قشم، قلعه پرتغالیهای جزیره هرمز در ضلع شمالی جزیره و در ساحل دریا، قلعه لشتان در 6 کیلومتری شرق بندرلنگه ، قلعه هزاره (بی بی مینو )تنها بنای تاریخی شهر میناب،  پل لاتیدان در مسیر کاروان روی لار- بندرعباس، قلعه پرتغالیهای جزیره قشم در انتهای شمال شرقی جزیره اشاره كرد كه مي تواند مورد بازديد گردشگراني كه از فصل سرما گريزانند و به دنبال سپري كردن او قات خوشي با خانواده خود هستند قرار گيرد.

جغرافیایی طبیعی شهرستان بندرعباس

آب و هوای این شهرستان به علت شرایط خاص خود متغییر بوده زیرا در نواحی کوهستانی گرم وخشک و در نواحی ساحلی و جلگه ای گرم و مرطوب می باشد. آب و هوای نوار ساحلی این شهرستان در فصل تابستان بسیار گرم و مرطوب ودر فصل زمستان هوا نسبتا معتدل می شود . فصل تابستان دراین نواحی به مدت 9 ماه ادامه می یابد که به تدریج از اوایل آبان ماه از گرمای هوا کاسته می شود.

گرماي متوسط سالا‌نه اين منطقه در حدود 27 درجه سانتي گراد است و رطوبت نسبي آن حداقل به 19 درصد و حداكثر به 100 درصدي مي رسد . مقدار متوسط بارندگي سالا‌نه 8/215 ميلي متر است .

هواي اين استان در سردترين روزهاي زمستاني  از 10 درجه سانتي گراد بالا‌ي صفر پايين تر نمي آيد . تابستانهاي گرم و زمستانهاي  معتدل از ويژگيهاي آب و هواي استان هرمزگان به شمار مي رود . 

حیات وحش

ازاین نظر استان هرمزگان با توجه به مجاورت با دریا که منبع عظیم مواد غذایی است ، محل زندگی پرندگان مهاجر و بومی نیز می باشد

از جمله پناهگاههایی که در این استان وجود دارد، منطقه حفاظت شده ی گنو به مساحت27،500هکتار، منطقه حفاظت شده ی حرا به مساحت85،686 هکتارو پناهگاه حیات وحش شتور به مساحت160هکتار که علیرغم وسعت کم، یکی از مهمترین و با ارزش ترین پناهگاههای پرندگان ولاک پشت های دریایی، ماهیها و دلفینها در خلیج فارس است.

پرندگانی که در جزیره شتور تولید مثل می کنند عبارتند از: پرستوی دریایی تیره ، باکلان گلوسیاه ،پرستوی دریایی کاکلی کوچک ، پرستوی دریایی بد صدا، پرستوی دریایی معمولی،پرستوی دریایی پشت دودی،اگرت ساحلی،چکاوک کاکلی،انواع لاک پشتها وعلاوه بر آن تعدادی حواصیل سبزدر این جزیره دیده شده است.

همچنین نوعی مار سمی سیاه رنگ وکوچک که به سرعت در زیر شن خود را مخفی می کند یکی دیگر از جانوران این جزیره می باشد.

پوشش گیاهی

درختان  و درختچه ها و گیاهانی که در این مناطق رشد می کنند عبارتند از: " کهور" که در صنعت کشتی سازی مورد استفاده قرار می گرفت. " کنار " ( سدر ) که از عصاره آن برای تهیه شامپو استفاده می کنند وخربزه درختی که درخت آن شبیه خرماست ، در این منطقه پرورش داده می شود.

گیاهانی که در این استان می رویند می توان از کلپوره،بومادران، بابویه،خاکشیر و شورپسند که در مناطق شوره زارها یافت می شوند نام برد. گیاهانی که در ارتفاعات می رویند به علت کاهش دما و بلندی کوه و دسترسی به رطوبت هوا به حدی است که از دامنه تا قله کوه انواع درختان گرمسیری به چشم می خورد. درارتفاعات بالاتر درختان سردسیری نظیر کاج، سرو، زیتون وحشی به صورت زیاد دیده می شود.

جنگل حرا:در نواحي جزيره قشم ، بندرپل و بندرخمير مجموعه اي از درختان سر سبز حرا به چشم مي خورد که با آبراهه هايش با پرندگان زيبا و طبيعت بکر وحشي اش از منابع توريستي و ديدني استان مي باشد . و هر ساله افراد زيادي را براي تماشا به سوي خود جلب مي کند

این جنگل در موقعیت استثنایی بر روی مانداب هاییکه از خاکهای لجنی در معرض جزر و مد آب خلیج فارس قرار دارد تشکیل گردیده و درهنگام مد تمامی جنگل به زیرآب رفته و ناپدید می شود.

 جغرافیای اقتصادی استان هرمزگان

کشاورزی : این استان از نظر رشد سریع محصولات خاص منطقه و مزیت فصلی آن اهمیت دارد. فعالیت عمده مردم هرمزگان در زمینه کشاورزی است.همچنین صید ماهی و حمل و نقل دریایی فعالیت عمده ی دیگراهالی نوار ساحلی وجزایراستان می باشد. دشت میناب از مناطق بسیار مستعد کشاورزی است.

بخش حاجی آباد که در قسمت شمالی استان قرار دارد از نواحی حاصلخیز کشاورزی استان به شمار می رود. بخشهای گاوبندی و بستک از محرومترین مناطق استان به شمار می روند. در نتیجه فعالیت کشاورزی آنها صرفا به کشت گندم و جو ( دیم ) محدود می شود.

محصولات زراعی دیگر این استان شامل حبوبات ، سیب زمینی ، پیاز ، محصولات جالیزی ، نباتات علوفه ای و دانه های روغنی می باشد .

ازمحصولات درختی آن می توان پرتقال ، نارنگی ، لیموترش ، لیمو شیرین ، گریپ فروت ، انار، انجیر ، انگور ، بادام ، موز، انبه ، گارومزنگی و زیتون محلی را نام برد .

منابع طبیعی خلیج فارس

خلیج فارس منبع انواع ماهیها و جانوران دریایی و معادن ناشناخته دیگری است که با کشف معادن عظیم نفتی در بستر آن اذعان می گردد که حدود 56 درصد ازکل ذخایر نفتی شناخته شده جهان در کشورهای ساحلی خلیج فارس و در عمق آبهای آن قرار دارد.

مروارید  :  یکی از منابع ثروت خلیج فارس به شمار می رود که بسیار مورد توجه سوداگران این رشته قرار دارد . اگرچه در شرایط کنونی صید مروارید خلیج فارس همچون گذشته از رونق اولیه خود برخوردار نمی باشد ولی مروارید آبهای اطراف جزایر کیش - قشم بنادر شیبکوه به ویژه در حوالی بندرلنگه و مجمع الجزایر بحرین که با الوان مختلف و در خشندگی مخصوص و داوم و بقای خود یکی از بهترین مرواریدهای جهان است .

صدف : در آبهای خلیج فارس صدف مروارید  فراوان یافت می شود تا و در سواحل جزایر آن به خصوص در اطراف آبهای مجمع الجزایر بحرین صید صدف انجام می گیرد .این گونه صدفها به علت شفافی و زیبایی رنگ ونقش و نگار داخل آن از امتیاز خاصی دارند .همه ساله تعداد معتنابهی ازاین صدفها به قیمت نازلی به صادرکنندگان فروخته می شود.

ماهیگیری و جانوران دریایی:

ماهیگیری یکی ازمشاغل کهن و عمده مردم استان است . صید ماهی ، چه با ابزار سنتی و چه با وسایل مدرن در فصول پاییز و اواسط زمستان تا اواسط بهار انجام می گیرد . همچنین صید انواع ماهیان در فصول سال یکسان و یک جنس نیستند .

خلیج فارس از لحاظ وفورجانوران دریایی و اقسام ماهیها ، در شمار غنی ترین دریاهای جهان به شمار می رود و از این نظر ثروت سرشار دارد که تا پنجاه سال پیش قدر آن نا شناخته بود . زیرا از نظر تحقیقات علمی برای بهره برداری از این نعمت خداداد هیچ گونه اقدامی صورت نگرفته بود .

تنوع و تعداد بیشمار ماهیهای خوراکی و صنغتی خلیج فارس به حدی است که ثروت خلیج رفارس از لحاظ شیلات کمتر از دریای خزر نیست . به طور کلی با تحقیقاتی که به عمل آمده حدود 200 الی 340 گونه ماهی درخلیج فارس و دریای عمان شناسایی شده اند.

صید میگودر این استان از رونق خاصی برخوردار است . میگوی خلیج فارس از بهترین نوع و دارای بیشترین میزان درصد پروتئینی حیوانی است. صید میگو در تابستان صورت می گیرد . جزایر مرجانی وحاشیه های خاکی جزایر آب گرم خلیج فارس زیستگاه میگو به شمار می آید .

صنایع دستی

صنایع دستی این استان جنبه تجاری ندارد و فقط در اکثر موارد تامین کننده بخشی از نیازهای منطقه ای می باشد .

مهمترین صنایع دستی فعال دراستان هرمزگان عبارتنداز : سبد و حصیربافی ، ساخت ظروف حصیری از جمله صنایعی است که در منطقه  میناب و بشاگرد  رواج فوق العاده ای دارد .

سفالگری ، این نوع مشاغل بیشتر در شهرستانهای بندرعباس ومیناب رواج  دارد که معمولا سفالگران این استان خاک مورد نیازشان را از داخل روستاهای اطراف تامین می کنند .

گلابتون دوزی ، زردوزی که در نقاط مختلف به کم دوزی ، کمه دوزی ، گلدوزی ، برودری دوزی و کمان دوزی شهرت دارد . درحال حاضر به ویژه شهرهای بندرلنگه  ، بندرعباس و میناب از مراکز عمده ی تولید آن می باشند .

سوزن دوزی در بخش بشاگرد با توجه به نزدیکی منطقه به استان سیستان و بلوچستان تحت تاثیر سوزن دوزی بلوچ قرار گرفته است  .

قالیبافی در شمالی ترین بخش این استان ، حاجی آباد واقع است که عشایر این منطقه در تهیه انواع قالی، قالیچه، رویه ی پشتی و چنته اشتغال دارند . چادرشب بافی یا کار بافی، صنعت دستی دیگری است که در مناطق میناب و بخش حاجی آباد رواج داشته و همچنین بافت شیریکی پیچ که در واقع نوعی گلیم با نقوش شیریکی پیچ است است در منطقه حاجی آباد رواج داشته است.خوس(خوص) دوزی، شک بافی، بادله دوزی و طناب بافی از دیگر صنایع دستی استان به شمار می رود که به صورت پراکنده صنعتگران در سطح استان به آن اشتغال دارند.

1- گلابتون دوزی(کمه دوزی)، نوعی دوزندگی است که جنبه ی تزئینی دارد و در آن رشته های باریک زر و سیم به کار می رود.

2-خوس دوزی، نوارهای نقره ای باریک که بر روی پارچه های توری ریز بافت می نشانند و برای تزئین مقنعه و دستار(چادر زنانه)به کار می رود.

3-شک بافی، نوعی هنر بافندگی است که به وسیله هاون چوبی و چند قرقره ی کوچک و یک بالش کوچک پارچه ای انجام می شود.

4-بادله دوزی، نوعی دوزندگی که از به هم پیوستن چند نوع زری به یکدیگر به وجود می آید.  

گردشگاه ها و محل های دینی

در اطراف شهر بندرعباس چندین ناحیه خوش آب و هوا وجود دارد که اهالی شهر ، مهمانان و سیاحان را در روزهای تعطیل به سوی خود جلب می کند ، این نواحی را می توان به دو بخش تقسیم کرد :

بخش اول : شامل آب های گرم معدنی

بخش دوم  : شامل نقاط خوش آب و هوا

بخش اول : آبهای گرم معدنی در اطراف شهربندرعباس دارای

خواص درمانی می باشند که در معالجه بیماریهای پوستی ، استخوانی و روماتیسمی و .. موثر است . این گونه آبهای معدنی به خاطر خواص درمانی ، سالانه تعداد زیادی از بیماران ومشتاقان را به خود جلب می کند .

مهمترین آبهای معدنی عبارتنداز  :

آب گرم گنو : در کنار راه بندرعباس - سیرجان به فاصله حدودا 42 کیلومتری شمال این شهر واقع گردیده و راه آسفالته فرعی به این  چشمه منتهی می گردد .این چشمه در دره ای قرار دارد که شمال و جنوب آن را کوه گنو وارتفاعات سخت آهکی در بر گرفته است. آب این چشمه از دسته آبهای گوگردی خیلی گرم می باشد.

آب گرم خورگو :در قسمت شمال خاوری بندرعباس در مسیرراه سیرجان به این شهر به فاصله حدود 93 کیلومتری از طریق راه آسفالته درحوالی روستای خورگو چشمه آبگرم خورگو واقع شده است . رودخانه آبگرم که از چشمه های آب گرم خورگو سرچشمه گرفته از کنار این آبادی گذشته و سرانجام به خلیج فارس می ریزد .

آب گرم خمیر : در 159 کیلومتری جنوب باختری بندرعباس در مسیرراه آسفالته بندرخمیر - بندرلنگه در قسمتهای شمالی روستای لشتقان واقع گردیده که از طریق یک راه شنی به چشمه آب گرم خمیر منتهی می شود .

آب گرم چستانه  :این آب گرم  در نزدیکی روستای خون سرخ حدود 25 کیلومتری باختر بندرعباس در مسیر راه آسفالته بندرعباس بندر شهیدرجایی قرار دارد .

در اطراف شهر بندرعباس نقاط ییلاقی و خوش آب و هوایی با مناظر زیبا وباصفا وجود دارد که فاصله آنها تا مرکز شهر نسبتا کوتاه است و از طریق راه آسفالته سراسری استان می توان در مدت کوتاهی به مناطق ییلاقی رسید . داماهی  ( دامایی  ) - هورمودر - ایسین -سرخون از نقاط ییلاقی به شمار می روند .

جزیره قشم

در حدود 22 کیلومتری جنوب بندرعباس ، جزیره قشم با دوبندرگاه کوچک قرار دارد که به نام های بندر قشم و بندردرگهان خوانده می شوند.

امروزه در حدود 20 فروند لنج در امر جابه جایی مسافران محلی و غیر بومی بین جزیره قشم و بندرعباس و بالعکس ازطریق دو بندر یادشده فعالیت دارند . مدت سفر دریایی توسط لنج حدود دوساعت تا قشم و درگهان طی می شود . دیدار از این جزیره با لنج و یا دیگر وسایل حمل ونقل دریایی ( قایقهای موتوری ) بسیار جالب و زیبا است .

تنگه هرمز

این تنگه یکی از حساس ترین و حیاتی ترین راههای آبی جهان در عصر ماست . این تنگه هلالی شکل بوده وطول آن187 کیلومتر و کمترین عرض آن از راس قبر هندی شمال شرقی شبه جزیره عمان تا دهانه رودخانه گز ( ایران ) حدود 55  کیلومتر و عرض معمولی آن از بندرعباس تا راس " شوریط " شمال عمان حدود 87 کیلومتر می باشد .

ژرفای ان به دلیل شیب تندی که کف تنگه از قسمت شمال به جنوب دارد متغیر است و در نزدیکی جزیره لارک حدد 36 متر و در ساحل جنوبی نزدیک جزیره مسندم عمان 180 تا 200 متر عمق دارد و ژرفترین نقطه آن گودالی است به عمق 223 مترکه در 45 کیلومتری شمال جزیره مسندم ( مسندام ) قرار دارد .

امامزاده سید مظفر (بندرعباس)

وی از نوادگان امام موسی ابن جعفر(ع) می باشد که از سالیان دور مورد توجه عموم مردم خصوصا مردم استان هرمزگان بوده و هر ساله پذیرای زائران بی شمار مشتاق خود می باشد.

امامزاده شاه محمد تقی (بندرعباس)
این امامزاده مورد توجه بسیاری از مردم قرار دارد به حدی که در گذشته زواری که ازپاکستان و بنگلادش به زیارت امام رضا می رفتند ابتدا به این زیارت می آمدند.

معبد هندوها (بندرعباس)

ساختمان معبدوها در سال 1310 ه . ق احداث شده . اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهار گوش میانی که بر روی آن گنبدی قرار گرفته است .سبک معماری این گنبد آن را نه تنها از بناهای کرانه خلیج فارس بلکه از کل ایران متمایز می سازد .طرح این بنا کاملا متاثر از معماری هندی می باشد .
[بمسجد جامع دلگشا (بندرعباس)

این بنا در نبش بلوار طالقانی ( ساحلی ) و خیابان مسجد جامع بندرعباس قرار گرفته و از آثار قرن دوازده و سیزده هجری قمری محسوب می گردد . این بنا شامل شبستان دو قسمت قدیمی الحاقی است . بخش قدیمی دارای ستونهای متعدد با سر ستونهای گچبری شبیه به مسجد گله داری و مسجد دژگان است . این بنا به شماره 1599 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است .

مسجد گله داری (بندرعباس)
این مسجد در سال 1296 ه . ق در شهر بندرعباس ساخته شده و دارای صحن ، شبستان و مناره است . شبستان بزرگ مسجد دارای 36 ستون مزین به گچبری است .

خانه گله داری (بندرعباس

)این بنا مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی می باشد و مالک آن حمزه گله داری است . بنا در دو طبقه که طبقه پایین فاقد ارزش معماری است ساخته شده .

حمام گله داری (بندرعباس)

این حمام تنها حمام باقیمانده قدیمی شهر بندرعباس است و احداث آن دراواخر قرن سیزدهم هجری قمری صورت گرفته است .در حال حاضر به عنوان موزه مردم شناسی استان هرمزگان مورد بهره برداری می باشد .
پیشینیه تاریخی حمام گله داری :
در حاشیه خلیج فاری و در بلوار ساحلی شهر بر روی بستری رُسی که قابلیت نفوذپذیری آن به دلیل اشباع شدن از آب دریا بسیار زیاد است ، یکی از حمام های قدیمی به جا مانده شهر بندرعباس بنا شده است .
قدمت این حمام به دوره قاجاریه می رسد و تاریخ احداث اواخر قرن 13 ه . ق است . حمام وقفی متعلق به مسجد گله داری و واقف آن تجارتخانه حاج شیخ احمد گله داری است .حمام گله داری دو دوره مرمت را در سی سال گذشته پشت سر گذاشته است .
در گذشته مردم از آن به عنوان حمام عمومی استفاده می کردند . این اثرتاریخی به شماره 2003 درفهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .

مصالح بکار رفته :از آنجا که این ناحیه دارای رطوبت بالایی است در این بنا بیشتر از سنگ های دریایی - اسفنجی و ساروج محلی وگچ دستکوب استفاده شده است . لازم به ذکراست که سنگهای اسفنجی که دارای قابلیت جذب رطوبت بالایی هستند از دریای همجوار تهیه می شده اند . تنها عامل تخریب طبیعی بنا رطوبت بسیار بالای منطقه است و مصالح بکار رفته در کف حمام آجر فرش است .

فضای معماری :حمام گله داری مانند سایر حمام های دیگر نواحی کویر مرکزی دارای فضاهای بینه ، سر بینه ، گرمخانه و خزینه است . بنا دارای پنج گنبد بزرگ و کوچک است .
در ورودی حمام گله داری راهرو هشتی کوچک قرار دارد تا دما و رطوبت ، فضای داخلی تنظیم شود .

بینه : فضای بینه به شکل هشت گوش ساخته شده ودر اطراف آن چهار صفه یا سکوی نشیمن و رختکن دیده می شود . وسط سالن بینه حوضچه هشت ضلعی کوچک قرار دارد . فضای این قسمت باید سرد و خشک بوده زیرا فضای ورودی در ارتباط مستقیم با فضای خارح قرار می گرفت .

میاندر : ارتباط بین بینه وگرمخانه ازطریق میاندر صورت می گیرد و فضای درون آن سرد و مرطوب است .

سربینه : سربینه فضای شست شو است و دو صفه یا سکوی نشیمن دارد و بخار اندرون به آن می رسد . سربینه به خزینه متصل می شود که فضایی گرم وخشک دارد .

خزینه : محل گرم شدن آب مورد استفاده حمام است و آب گرم از این طریق تامین می شود . در خزینه کانال هایی از سنگ و ساروج برای انتقال آبگرم به کلیه فضاها در نظر گرفته شده است .
سیستم گرمادهی و آبرسانی :سیستم گرمادهی حمام شامل انبار سوخت ، آتشدان ، دیگ ، دودکشها و گودال جمع آوری خاکستراست . فضای گرم کننده حمام که به علت نگهداری گرما در عمق زمین قرار گرفته است ، آب مصرفی حمام از چاهی به عمق ده متر که هنوز پابرجاست ، تامین شده است . در دوره ای هم که از آب برکه برای حمام استفاده می شده این عمل با استفاده از نیروی کمکی گاو که در مسیر" گاورو "دائم در حرکت بوده و آب را از چاه به انبار ذخیره آب می ریخته صورت می گرفته است.

روشنایی :در وسط سقف حمام روزنه هایی به عنوان نورگیر در هر یک از فضاها وجود دارد که عمل نورگیری و تهویه در حمام توسط همین روزنه ها صورت می گرفت ، بدین ترتیب که با بازو بسته کرودن در فصولی ازسال دما و رطوبت داخل حمام را تنظیم می نمودند .
این بنا سالیان زیادی به یک مکان متروکه تبدیل شده بود . در سال های ا خیر میراث فرهنگی استان هرمزگان سعی بر این داشته تا ضمن حفظ ، احیا ومرمت این بنای ارزشمند برای موزه مردم شناسی استان درنظر گرفته شود . بدین منظور در سال 1379 برای اولین بار مجسمه هایی در آن نصب شده که به فضای حمام رونقی دیگر بخشیده است .

اسکله ی قدیم (بندرعباس)

اسکله قدیم بندرعباس ، هم اکنون از مراکز دیدنی مورد توجه مسافران استان هرمزگان است که در کناره ی جنوبی بلوار طالقانی قرار گرفته است . این اسکله در سال 1318 شمسی ساخته شده و دارای 185 متر طول و 4.20 متر عرض است .عظمت اسکله ی جدید و تاسییسات آن نیز بسیاری از تازه واردان به این شهر را جذب خود می کند .

مجموعه برکه های باران (بندرعباس)

این مجموعه شامل 5 برکه ( آب انبار مربوط به دوران صفویه است ودر گذشته منابع ذخیره آب شیرین شهر بندرعباس ازاین برکه ها تامین می گردید که دارای گنبدهای موزون زیبا و منحصر به فردی بوده و مصالح آن سنگ و ملات ساروج است ، این برکه ها دارای چهار دهانه اصلی برای بهره برداری از آب بوده است.
بنای کلاه فرنگی (بندرعباس)

این بنا گمرک قدیم و تاریخی شهر بندرعباس و محل تجارتخانه داخلی و خارجی بوده است ومربوط به دوره صفویه می باشد از آنجا که از معماری اروپایی آن زمان تاثیر پذیرفته به عمارت کلاه فرنگی معروف شده است .
پل لاتیدان (جاده مسیر بندرعباس لار)

این پل که به پل کول نیز معروف است در 50 کیلومتری غرب بندرعباس بر روی رودخانه کول قرار دارد . این پل با داشتن حدود 200 دهانه و 1500 متر طول طویلترین پل قدیمی در ایران محسوب می شود قدمت آن به دوره صفویه می رسد .

خانه احمدی
این بنا مربوط به دوره قاجاریه می باشد که توسط شخصی به نام آقای حاج احمد گله داری بنا شده است .

قلعه هزاره (میناب)

قلعه هزاره تا اواخر دورهی قاجاریه مرکز حکومت بوده است مردم بومی این قلعه را بی بی مینو می نامند و معتقدند که در روزگاران گذشته دو خواهر به نام های بی بی مینو و بی بی نازنین این قلعه را ساخته اند . گویا در گذشته دو قلعه بوده که یکی از آنها ویران شده است .
پنجشنبه بازار (میناب)

این بازار در مرکز شهر میناب قرار دارد . از یک سو به بازار می رسد و از سوی دیگر به میدان اصلی شهر متصل می گردد . این بازار محل عرضه صنایع دستی و تولیدات سنتی و خانگی است . در این بازار انواع حصیر ، ظروف حصیری ، سفال ، لوازم دوخت لباس ، پوشاک زنان ، برقع ، ماهی و انواع مواد غذایی عرضه می گردد .
مسجد خداداد (بندرلنگه)

این مسجد ، اولین مسجد تشیع در بندرلنگه بوده ، این مسجد در محله مساح بندرلنگه قرار دارد ، از نظر زیبایی یکی از کاملترین مساجد بندرلنگه به شمار می رود . محراب مسجد حاجی خداداد ، دارای تزیینات گچبری ارزنده ای است و قدمت آن به دوره زندیه می رسد .
از دیگر مساجد و حسینییه های با ارزش تاریخی بندرلنگه می توان به مسجد شیخی ، مسجد غیاث ، مسجد سلطان العلماء ، حسینیه بنگلی و حسینیه غضنفری اشاره کرد .
خانه فکری (بندرلنگه)

قدمت این بنا حدود75 سال می باشد و توسط مرحوم عبدالواحد فکری ، از تجار معروف بندرلنگه ساخته شد و مساحتی بالغ بر 2600 متر مربع دارد . دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی ، پنج بادگیر ، 25 اتاق ، 10 سرویس بهداشتی و دو سرسرا می باشد .
مسجد افغان (بندر لنگه)
این مسجد در محله افغان بندرلنگه واقع شده است از بناهای مرحوم حاج عبدالله افغان ، بازمانده افغانی های بستک و بندرلنگه از دوره افشاریه می باشد . این مسجد دارای یک شبستان تابستانی و یک شبستان زمستانی می باشد . ستون این مسجد با گچ بری های زیبا و برجسته تزئین شده است . تاریخ ساخت این بنا 1270 هجری است .

قلعه حاجی آباد (حاجی آباد)
قدمت این قلعه را می توان به قرون میانه و متاخر اسلامی از ایلخانیان تا صفویان نسبت داد . احتمالا قلعه در زمان صفویان مورد استفاده بوده است ، می باشد و هر ساله افراد زیادی را برای تماشا به سوی خود می کشد .

کاروانسرای بستک (بستک)

این بنای دوره صفویه در بخش شرق میدان آزادی بستک ، واقع در 174 کیلومتری شمال غربی بندرلنگه قرار دارد. این بنا به صورت دو ایوان با حجره هایی در طرفین و دو اصطبل در ضلع شرقی و غربی ساخته شده است.
حمام خانی بستک (بستک)

این حمام در شهر بستک واقع شده و از آثار دوره قاجاریه می باشد.از نکات بارز در این حمام سیستم مسیر آب در جداره دیوارهای آن است.
این حمام در ابتدای خیابان سپاه پاسداران بستک قرار دارد و از آثار دوره ی قاجاریه است.
مجموعه بازار بستک (بستک)

شامل سه بازار است که قدمت آن به دوره قاجاریه میرسد . این بنا در سال 1295 ه . ق به همت استاد عبدالله مینابی معروف به حاجی استاد ساخته شده است . معماری بازار مدنی بستک که درنوع خود بی نظیر است به صورت فضای مربع شکلی است که فضای مرکزی آن مرکب از دو ردیف حجره است .
مسجد جامع (بستک)

این مسجد از معماری منحصر به فرد و قابل توجهی برخوردار است . بر سطح داخلی و بیرونی دیواره مسجد در قسمت بالایی دیوارها تزییناتی بکار رفته که این تزیینات بیشتر طرحهای هندسی وگل و بوته می باشد .
موزه مردم شناسی جناح
این موزه توسط میراث فرهنگی بخش جناح راه اندازی گردیده و دارای 6 گالری است . دراین موزه انواع وسایل پخت و پز آب کشی و نگهداری آب ، پوشاک محلی ، صنایع دستی ،نسخ خطی ، سکه های قدیمی و ... نگهداری می شود .
غار خربس (جزییره قشم)

در پانزده کیلومتری شهر قشم در سمت راست جاده قشم قرار دارد ، دردل ارتفاعات این منطقه آثار باشکوهی از معماری صخره ای دیده می شد که به عقیده برخی از محققین نیایشگاه پیروان آیین میترائیسم یا آناهیتا بوده است . قدمت این اثر به دوره مادها می رسد .
قلعه تاریخی (جزیره قشم)

این قلعه که از آثار پرتغالیها در دوره صفویه است ، دارای بارویی محکم از سنگهای مرجانی ، گچ و ملات ساروج و چهار برج است . درون این قلعه آثار یک آب انبار بزرگ و اتاقهای متعدد به چشم می خورد .

قلعه لافت (لافت)
این قلعه به قلعه نادری است و شامل یک بخش اصلی و دو برج با پلان مربع در فاصله 120 متری از آن و یک برج هشت گوش در حدود 280متری بخش اصلی می باشد .

چاههای لافت (لافت)

چاههای لافت معروف به طلا در پشت قلعه لافت و در داخل گودال مجاور قلعه به تعداد روزهای سال کیسه حلقه می باشد و برای جمع آوری آب باران حفر شده است برخیاز محققین قدمت آنها را به دوران هخامنشی می رسانند .
شهر باستانی حریره (جزیره کیش)
در شمال جزیره کیش ، آثاری دیده می شود که یادگای از شهر باستانی ، حریره است . زمان رونق یا دوران طلایی شهر حریره کیش از سال 367 تا 912 هجری قمری بوده است . وسعت این شهر باستانی 120 هکتار است . محوطه باستانی حریره ، براساس نتایج کاوشهای باستان شناسی انجام شده ، از مجموعه ساحلی و خانه اعیانی ، حمام ، مسجد و قنات های قدیمی تشکیل یافته است و این محوطه به شماره 1886 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است .


قلعه پرتغالی های (جزیره هرمز)

این قلعه با پلان چهار ضلعی نامنظم ، دارای دیوارهای به قطر حدود 3/5 متر و برجهایی به ارتفاع حدود 12 متر در چهار گوشه قلعه است .
قلعه پرتغالیهای قشم شامل انبارهای تسلیاتی ، آب انبار بزرگ ، اتاقهای سرباز خانه ، زندان ، کلیسا ، مقر فرماندهی ، تالار و ... است . کلیسای این قلعه ، دارای دو ردیف ستونهای سنگی دایره ای شکل با قوسهای زیبایی از سنگهای مرجانی تراش خورده است .



قلعه فین (فین)

قدمت این قلعه را از روی سفال های بدست آمده می توان به قرون میانه اسلامی نسبت داد .این قلعه بر روی تپه ای مرتفع قرار دارد و احتمالا در زمان ساخت جنبه نظامی داشته است .




جنگل های حرا (جزیره قشم ، بندرپل و بندرخمیر)

در نواحی جزیره قشم ، بندرپل و بندرخمیر مجموعه ای از درختان سر سبز حرا به چشم می خورد که با آبراهه هایش با پرندگان زیبا و طبیعت بکر وحشی اش از منابع توریستی و دیدنی استان می باشد . و هر ساله افراد زیادی را برای تماشا به سوی خود جلب می کند .

چهار طاقی یا مکتب خانه
این بنا مربوط به دوره پیش از تسلط پرتغالی ها بر این جزیره می باشد و احتمالا مربوط به قرون 7 و 8 ه . ق است که در نزد مردم به مکتب خانه معروف است . در کنار این بنا دو بنای دیگر نیز به همین نام معروف می باشد . چهار طاقی احتمالا آرامگاه بزرگان جزیره بوده است .
مدرسه شریعتی
این بنا در دوره پهلوی می باشد و توسط جری پولاک طراحی شده است . این مدرسه به گونه ای احداث گردیده که با شرایط آب و هوایی منطقه سازگار بوده و جریان باد به سهولت به تمام قسمت بنا حرکت می کند .
خانه زعفرانیه
این بنا مربوط به دوره صفویه بوده و مصالح بکار رفته در ساخت آن سنگ های مرجانی و ملات ساروج می باشد .
قلعه لارک (جزیره لارک)
این بنا در بخش هرمز واقع در جزیره لارک قرار دارد که مربوط به دوره تسلط پرتغالی ها براین جزیره است و همزمان با دوره صفویه می باشد .
خانه جری پولاک
این بنا مربوط به دوره پهلوی می باشد که توسط شخصی بنام جری پولاک که به آن منطقه آمده بود ساخته شد و درآن زندگی می کرد .
مسجد ملک بن عباس
به دستور محمد بن عباس بحرینی برای سید محمد عالم ساخته شد . این مسجد به جای مسجدی قدیمی تر در همان مکان ساخته شده ، بنای مسجد از دوره ی صفویه و مسجد کنونی متعلق به دوره ی قاجار است .
مناره این مسجد در سال 1237 شمسی ساخته شد مناره این بنا با شبستانی بزرگ با طاق های کلیل و گچ بری های زیبا ویک مناره ی جالب و منحصر بنحصر به فرد 32 متر ارتفاع دارد.
برج قلعه پرتغالی ها
این بنا به همراه آثاری در اطراف آن ، باقیمانده قلعه ای بسیار بزرگ و وسیع می باشد که حدود 400 سال پیش توسط پرتغالی ها ساخته شد. ارتفاع این برج 8 متر است و پایه آن به علت فرسایش باریک شده بود ، مجددا بازسازی شده .
قلعه مغویه (بندر مغیه)
این بنا در بندر مغیه واقع و متعلق به شیخ سلطان احمد مرزوقی می باشد . ساختمان قلعه دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی بوده که قدمت حیاط اندرونی از بیرونی بیشتر است . این بنا در دو طبقه و در قسمت هایی نیز در سه طبقه ساخته شده و دارای تعداد زیادی اتاق به همراه حمام سنتی ، یک برج نگهبانی و دو بادگیر می باشد . ساخت این بنا در سال 1321 ه . ق پایان یافته است .
پنج برکه
این بنا به صورت یک آب انبار مدور مرکزی به قطر 14 متر و عمق 6 متر و چهار آب انبار طولی در چهار طرف آن به طول 18 متر می باشد . مصالح آن سنگ و ساروج است .
برکه دریا دولت
این بنا به صورت یک آب انبار مدور به قطر 28 متر و عمق 14 متر بوده که فاقد سقف می باشد . ضخامت دیوار پیرامونی آن 1 متر و ارتفاع آن 3 متر است .
گنبد سرخ (روستای گنبد سرخ)
این بنا در 60 کیلومتری شمال شرقی شهرستان بندرعباس در روستایی به نام گنبد سرخ قرار دارد . این بنا مربوط به سده میانی دوره اسلامی است که در میان قبرستان قدیمی واقع می باشد .
موزه بزرگ استان
این موزه با مساحت بالغ بر 2000 متر مبع در سه طبقه احداث گردیده و دارای چهار گالری شامل مکتب ، خانه و سکونت ، بازار و کسب ، زراعت و حیاط می باشد .