پايان رقابت نرخ‌ها با آزادي ارز

به گزارش ايسنا، چندي پيش وزير امور اقتصادي و دارايي اظهار كرده بود كه درصورتي كه دلار با نرخ 1226 تومان مبادله شود، ارزش پول ايران حفظ مي‌شود. اكنون با مطرح شدن آزادي نرخ ارز هم انتظارات از مسوولين بالاتر رفته و هم مردم منتظر شنيدن نرخ رسمي دلار آزاد هستند.

علاوه بر انتظار آزاد شدن نرخ ارز هدف تك نرخي شدن آن تحقق پيدا مي‌كند كه مي‌تواند راه‌گشاي بسياري از مشكلات كنوني بازار ايران باشد. تك نرخي شدن ارز نه تنها مي تواند به بازار دارايي‌ها ثبات ببخشد بلكه نظام ارزي شناور شده و مي‌توان با مديريت نظام ارزي، فرصت سوء استفاده را به دلالان بازار ارز نداد.

مسوولان وزارت امور اقتصادي و دارايي،‌ بانك مركزي و صندوق توسعه ملي بارها و بارها بر ضرورت تك نرخي شدن ارز تاكيد كردند و در روزهاي اخير قبل از اعلام خبر رسمي چند نرخي شدن ارز گفته بودند كه ارز تك نرخي مي شود اما در نهايت با اعلام چند نرخي و محدود شدن ارائه ارز، به نوعي اميد براي تك نرخي شدن آن در اذهان تا حدود بسياري كم رنگ شد ولي نه تنها سياست يك نرخي كردن ارز دچار خدشه نشده بلكه دولت به دنبال اين سياست است و همچنان انتظار مي‌رود در مدتي كوتاه تك نرخي شدن ارز به واقعيت برسد.

رقابت نرخ‌ها بر سر چيست؟

در حال حاضر كه ارز چند نرخي است، رقابتي در بازار ايجاد شده به گونه اي كه در بخش‌هاي مختلف، ارز با نرخ‌هاي مختلف عرضه مي‌شود. رقابت، نياز بازار، لازمه دنياي مبادلات و سالم بودن فضاي اقتصادي است اما به چه قيمتي؟ مي‌توان گفت به قيمت سلامت رقابت. اما اگر فضاي رقابت به فضاي سوداگري تبديل شود، ايجاد مشكل خرد و كلان مي‌كند بنابراين تك نرخي‌شدن ارز مي‌تواند تهديدهاي كنوني را از بين ببرد.

زيان‌هاي ارز چندنرخي بر كسي پوشيده نيست؛ ايجاد رانت، رشد تورم، جاري شدن نقدينگي بي‌انتهاي جامعه به سمت بازار ارز، درشت شدن حباب نرخ ارز به بهاي تركيدن معاش و رشد قارچي سوداگري در بازار از جمله آسيب‌هاي ارز چند نرخي است.

به اعتقادان كارشناسان در يك اقتصاد سالم نرخ ارز بايد شناور باشد و در عين حال به خاطر شرايط بازار نياز مبرم به مديريت صحيح نظام شناور مذكور حس مي‌شود. بنابراين به ويژه در شرايط كنوني نه تنها دولت در زمينه آزاد و تك نرخي شدن ارز پيش مي‌رود بلكه مردم نيز شايد بيش از پيش در انتظار تحقق هدف قاطعانه وعده داده شده هستند.

ارز آزاد مي‌تواند به عدالت اجتماعي دامن زند، باعث كاهش شديد رانت خواري و تورم زايي شود. با آزاد شدن ارز بهانه‌اي براي تبعيض تقسيم دارايي وجود نداشته و همه مجبور مي‌شوند كه با يك نرخ پول رايج كشوري ديگر را خريداري كنند.

از سوي ديگر با تك نرخي شدن ارز، به گفته برخي كارشناسان، سوداگري و دلالي در بازار كاهش مي‌يابد و فضاي اقتصادي به سمت ثبات مي‌رود. در شرايط تك نرخي بودن ارز، وضعيت توليد و واردات مشخص است، و با مديريت درست بازار ارز، نوسان در اقتصاد كاهش پيدا مي‌كند.

همچنين با تك نرخي شدن ارز، فرصت براي سوء استفاده سوداگران از هيجان مردم براي خريد ارز از بين مي‌رود و با برنامه‌ريزي دقيق و حساب‌شده مي‌توان شاهد خروج سرمايه سرگردان يا همان نقدينگي جامعه از بازار ارز باشيم.

حال بايد ديد كه دولت اين بار براي تحقق هدف خود چگونه اقدام مي‌كند كه سوداگري از بين رود و نه تنها درصدي تورم در اقتصاد ايران ايجاد نشود بلكه شاهد كاهش تورم باشيم.