مرکز فرماندهی ترک؛ پایگاه ساماندهی شورشیان سوری
به گفته منابع خبری کشورهای حاشیه خلیجفارس به رویترز، ترکیه با تشکیل یک پایگاه محرمانه بههمراه متحدانش -عربستان سعودی و قطر- در شهری در نزدیکی مرز سوریه، هماهنگی لازم برای فرستادن کمکهای نظامی و ارتباطاتی به شورشیان سوری را تسهیل کرده است.
خبر «مرکز فرماندهی» مخفی تحت کنترل کشورهای خاورمیانه، برای سرنگونی رییسجمهوری بشار اسد نشان میدهد تا چه حد قدرتهای غربی -که برای ساقط کردن معمر قدافی در لیبی نقش کلیدی بازی کرده بودند- تاکنون از دخالت نظامی در سوریه اجتناب کردهاند.
یک منبع مستقر در دوحه گفت: «از نظر نظامی، ترکها آن را کنترل میکنند و ترکیه اصلیترین هماهنگکننده و تسهیلکننده امور آن است. مثلثی را در نظر بگیرید که ترکیه در رأس آن قرار دارد و عربستان سعودی و قطر دو ضلع پایین مثلث را تشکیل میدهند.»
وی افزود: «آمریکاییها با این اقدام فاصله دارند. نیروهای اطلاعاتی آمریکا با افرادی رده میانی در ارتباط هستند و این افراد رده میانی، دسترسی به سلاح و جادهها را در کنترل دارند.»
مرکز فوق در آدانا - شهری در جنوب ترکیه و در حدود 100 کیلومتری مرز سوریه- پس از سفر شاهزاده عبدالعزیز بن عبدالله آل سعود (معاون وزرات خارجه عربستان) به ترکیه و بنابر درخواست وی برپا شد. ترکها از پیشنهاد تشکیل مقر در آدانا استقبال کردند تا بتوانند عملیاتها را از آنجا مدیریت کنند. البته هیچ مقام وزارت خارجه عربستان سعودی حاضر به اظهارنظر در این زمینه نشد.
در آدانا، پایگاه اینچیرلیک (پایگاه بزرگ نیروی هوایی ترکیه-آمریکا) قرار دارد که واشنگتن در گذشته از آن برای عملیات شناسایی و لجستیک نظامی استفاده کرده است. منابع خبری فاش نساختند که آیا مرکز فرماندهی ضد سوری در داخل پایگاه اینچیرلینک است یا در شهر آداناست.
قطر،
کشور کوچکی در حاشیه خلیجفارس و بهرهمند از ثروت گاز، نقش برجستهای در تأمین سلاح برای شورشیان لیبی داشت. به گفته
منبع خبری، این کشور الان نقش کلیدی در مدیریت عملیات در پایگاه آدانا دارد. نیروهای اطلاعاتی نظامی قطر و مقامهای رسمی جاسوسی این کشور در آنجا فعال
هستند.
یکی از منابع از دوحه خبر داد: «سه دولت سلاح را تأمین میکنند: ترکیه، قطر و عربستان سعودی.»
آنکارا رسما تأمین سلاح را تکذیب کرده است.
«تمام سلاحها روسی هستند. دلیل واضح آن، این است که این افراد (شورشیان سوری) برای استفاده از سلاح روسی آموزش دیدهاند. علاوهبر این، آمریکاییها تمایل ندارند که به دست آنها [سلاح آمریکایی] بیافتد. تمام سلاحها از بازار سیاه تأمین شدهاند. روش دیگر بدست آوردن سلاح، دزدیدن از ارتش سوریه است. آنها به انبار سلاحها حمله میکنند.»
منبع خبر فوق افزود: «ترکها تلاش کردهاند تا شناسایی ضعیف خود را تقویت کنند و از واشنگتن خواهش کردهاند که با فرستادن پهبادها، در عملیات شناسایی به آنها کمک کند.» البته بهنظر میرسد در این زمینه به توفیقی دست نیافتهاند. «در نتیجه آنها شرکتهای خصوصی را به خدمت گرفتهاند.»
رییسجمهوری باراک اوباما تاکنون ترجیح داده است که از روشهای دیپلماتیک برای سرنگون کردن اسد استفاده کند. البته وزیر خارجه، هیلاری کلینتون هفته گذشته خاطر نشان کرد که واشنگتن در حال برنامهریزی برای افزایش کمک به شورشیان است.
رویترز خبردار شده است که مشاوران اوباما قطعنامهای برای اعطای مجوز بیشتر برای کمک محرمانه به شورشیان را تدوین کردهاند، اما همچنان از تسلیح آنها صحبتی نشده است.
سایر قدرتهای غربی نیز همین نگرانی کاخ سفید را دارند. دلیل مسأله فوق، دغدغه آنها نسبت به پیامد کنارگذاشتن اسد در سوریه است. به خصوص که در این کشور جنگجویان ضدغربی و جهادی میان شورشیان حضور دارند.
وجود یک مرکز فرماندهی مخفی اداره شده توسط کشورهای خاورمیانه، نشان میدهد که چگونه شورشیان سوری -گروههایی با سلاح ناکافی و با سازماندهی ضعیف- توانستهاند حملات بزرگ (مانند بمبگذاری ویرانگر 18 ژوئیه، که منجر به کشته شدن حداقل چهار مشاور کلیدی اسد - از جمله وزیر دفاع- شده بود) را انجام دهند.
با این وجود، یک دیپلمات ترک در منطقه، تأکید کرد که کشورش نقشی در انفجار دمشق نداشته است. وی گفت: «دخالت ما امکان ندارد. هرچند وزیر اطلاعرسانی سوریه، ترکیه و دیگر کشورها را مقصر کشتار دانسته است اما ترکیه دست به چنین اعمالی نمیزند. ما کشور تروریستی نیستیم. ترکیه چنین حملاتی را محکوم میکند.»
با این وجود، دو مقام اسبق امنیتی آمریکایی گفتند که ترکیه نقش رو به گسترشی در زمینه پناه دادن و آموزش شورشیان سوری که از مرز عبور کردهاند، بازی کرده است.
یکی از مقامات سابق، که به یکی از دولتهای منطقه نیز مشاوره میدهد، به رویترز خبر داد که 20 ژنرال سابق سوری در حال حاضر در ترکیه مستقر شدهاند و از آنجا تلاش میکنند تا به نیروهای شورشی سر و شکلی منظم بدهند. اسراییل اعتقاد دارد که احتمالا تاکنون 20 هزار نیروی سوری به مخالفین پیوستهاند. مقامات سابق گفتند دلایلی وجود دارد که بر طبق آنها میتوانیم نتیجه بگیریم، ترکها پس از ساقط شدن هواپیمای ترک که چندین بار از منطقه مرزی عبور کرده بود، حمایتشان از نیروهای ضد اسد را افزایش دادهاند. برخی منابع قطری هم گفتند کشورهای خلیجفارس آموزش و تدارکات به شورشیان سوری میدهند.
یکی از آنها که در دوحه است و با ارتش سوریه آزاد نیز در ارتباط است گفت: «قطریها از دو هفته پیش نیروهای ویژه خود را بسیج کردهاند. وظیفه آنها آموزش و کمک لجستیک است، نه جنگیدن.»
وی افزود، مدیریت اطلاعات نظامی، وزرات خارجه و دفتر امنیت ملی قطر در این زمینه نقش دارند.
احتیاط غرب
آمریکا، اسراییل، فرانسه و انگلیس - بازیگران کلیدی سنتی در خاورمیانه- تاکنون از مداخله مستقیم اجتناب کردهاند زیرا شانس زیادی برای یک «خروجی مناسب» در سوریه نمیبینند.
یکی از دیپلماتهای ساکن در منطقه گفت: «اسراییل تلاش زیادی برای «شکل دادن» به خروجی شورش، به خرج میدهد. آنها به این جمعبندی رسیدهاند که اگر این کار را انجام دهند یا انجام ندهند، ملعون خواهند بود. ریسک هر کدام از کشورها در این زمینه پیامدهای نامشخص و سنگینی را به دنبال خواهد داشت.»
یکی از مقامات سابق آمریکا که به یکی از دولتهای منطقه مشاوره میدهد به همراه دیگر مقامات امنیتی آمریکایی و غربی میگویند که: «نقش مستقیم در مساعدت یا آموزش توسط آمریکا و متحدان اروپاییاش نزدیک به صفر است.»
مقام پیش گفته همچنین گفت که سلاحهای پیشرفته بسیار کمی همچون «بازوکا»های شلیک از روی دوش برای از بین بردن تانکها و موشکهای زمین به هوا، از معدود سلاحهای غربیای است که به نیروهای ضد اسد داده شده است. در حالیکه برخی از مقامات محافظهکار حاشیه خلیجفارس و سیاستمداران آمریکایی در صحبتهای خصوصی گفتهاند که ارسال موشکهای زمین به هوا، به نیروهای ضد اسد کمک خواهد کرد تا درگیریها را بهنفع خود به پایان برسانند، اما، مقامات آشنا با سیاست آمریکا متذکر شدهاند که آنها نگران هستند که سلاحهای فوق در دست شورشیان سوری باقی بماند. آنها میترسند که سلاحهای فوق به دست شبهنظامیان جهادی بیافتد و از آنها علیه هواپیماهای غربی استفاده کنند.
نگرانی
مقامات آمریکایی و غربی درباره آینده نامشخص سوریه هرچه که باشد، اما در این زمینه
اتفاق نظر دارند که اسد دست از مبارزه بر نخواهد داشت و تا نفس آخر تسلیم نخواهد شد
*ریگان دوهرتی و آمنه بکر- خبرگزاری رویترز/ ترجمه: حمزه نوری
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
