اروپا جا زد!

گروه اقتصادی: در ماه جولای اروپا واردات گازوئیل از روسیه را بیش از 20 درصد افزایش داد که نشان‌دهنده استمرار وابستگی این قاره به انرژی روسیه است؛ اروپایی‌ها که از آغاز جنگ اوکراین در تلاش برای کاهش واردات انرژی از روسیه بودند، به نظر می‌رسد اکنون متوجه شده‌اند قطع کامل این وابستگی چالش بسیار بزرگی است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از فایننشال تایمز، در ماه گذشته اروپا تقریبا 700 هزار بشکه در روز سوخت دیزل از روسیه وارد کرده که در مقایسه با جولای سال گذشته 22درصد افزایش یافته است. این افزایش نشان‌دهنده راه سختی است که اتحادیه اروپایی برای به صفر رساندن واردات گازوئیل از روسیه  دارد، چرا که اتحادیه اروپایی متعهد شده بود در واکنش به حمله روسیه به اوکراین، تا ماه فوریه واردات گازوئیل از روسیه را به طور کامل متوقف کند.

«دیوید وچ» اقتصاددان ارشد Vortexa می‌گوید: «نقطه‌ای که در آن اروپا جایگزینی برای گازوئیل روسیه پیدا کرده باشد، بسیار دور از نظر است. من نمی‌دانم آیا اروپایی‌ها می‌توانند به طور کامل ممنوعیت واردات گازوئیل اعلام شده را اجرا کنند یا نه. به گفته این کارشناس، سوال کلیدی این است: آیا پالایشگاه‌های ایالات متحده که معمولا تولید را بر بنزین متمرکز می‌کنند، مجاب می‌شوند برای تولید گازوئیل بیشتر برای اروپا اقدام کنند یا خیر.

در سال‌های اخیر، اتکای اروپا به روسیه برای تامین گازوئیل مورد استفاده گروه‌های حمل‌ونقل، مالکان و تولیدکنندگان خودرو به طور پیوسته در حال افزایش بوده است. داده‌های ورتکسا نشان می‌دهد روسیه بیش از نیمی از واردات گازوئیل اروپا را به خود اختصاص داده است.

اتکای اروپا به واردات از روسیه - که تقریبا 15 درصد کل مصرف سوخت این قاره را تشکیل می‌دهد - این سؤال را مطرح می‌کند: آیا اتحادیه اروپایی آماده است با تمام قدرت تحریم‌هایی را که در نظر دارد اجرا کند؟

نشانه‌ای از نگرانی اروپا درباره امنیت انرژی جهانی اینکه اتحادیه اروپایی ماه گذشته تحریم‌ها علیه شرکت‌های دولتی روسیه مانند «روس نفت» را کاهش داد و به شرکت‌های اروپایی اجازه داد با آنها برای خرید نفت به مقصد کشورهای ثالث معامله کنند.

بخش عمده‌ای از نیاز اروپا به گازوئیل از تبدیل نفت خام به محصولات سوختی در پالایشگاه‌ها تامین می‌شود اما این قاره از کمبود ظرفیت پالایشی پس از کاهش در دوره همه‌گیری کرونا رنج می‌برد، زیرا در آن زمان تقاضا برای سوخت کاهش یافت و پالایشگاه‌ها مجبور به کاهش تولیدات خود شدند. بر‌اساس گزارش S&P Global Commodity Insights، شکاف بین قیمت نفت خام برنت و گازوئیل 35 دلار در هر بشکه است که این میزان برای بنزین حدود 20 دلار است. چین ظرفیت پالایشی برای تولید بیشتر گازوئیل دارد اما پکن پالایشگاه‌های خود را به سوی تمرکز بر تامین نیاز بازار داخلی هدایت کرده است.

در روزهای آغازین جنگ اوکراین، برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های انرژی جهان نسبت به کمبود شدید گازوئیل در سطح جهان که می‌تواند منجر به سهمیه‌بندی سوخت شود، هشدار دادند. کمبود عرضه در بازار گازوئیل قیمت‌ها را به بالاترین حد خود رسانده است. بر اساس گزارش RAC در 15 جولای، در بریتانیا قیمت گازوئیل در جایگاه‌ها به بالاترین رقم تاریخی خود یعنی 197.25پنی در هر لیتر رسیده بود.

بنا به اعلام جی‌ پی مورگان، قیمت گاز طبیعی به قدری بالاست که به شرکت‌های انرژی و تولیدکنندگان مشوق‌هایی برای تغییر تولید برق از گازوئیل ارائه می‌شود که می‌تواند تقاضای نفت را در طول زمستان 700 هزار بشکه در روز در سراسر جهان افزایش دهد. جی پی مورگان افزوده است: «این تقاضای اضافی برای تولید برق می‌تواند تقاضا را در بازارهای جهانی برای گازوئیل افزایش دهد و قیمت گازوئیل را به بالاترین حد جدید برساند».

***

 لندن برخی محدودیت‌هایی را که علیه روسیه اعمال کرده بود، برداشت و به شرکت‌ها اجازه داد پوشش بیمه و بیمه اتکایی برای نهادهای مرتبط با روسیه فراهم کنند. این وزارتخانه در بیانیه‌ای کوتاه توضیح داد: «مجوز عمومی برای حذف آیین‌نامه 28 (خدمات و منابع مالی مربوط به کالاها و فناوری تحریم شده) از بند یک (h) تصحیح شده است». در ادامه این بیانیه آمده است: «این [اصلاحیه] امکان ارائه بیمه و بیمه اتکایی را برای یک شخص مرتبط با روسیه در رابطه با موارد مندرج در بند یک (a)، مشروط به محدودیت‌ها و شرایط گسترده‌تر مجوز، فراهم می‌کند». بند فوق به شناورها و هواپیماهای دریایی، قطعات سازنده آنها و همچنین موتورهای توربین گازی هوانوردی (مربوط به هواپیما) اشاره می‌کند.

این محدودیت که در ابتدا به عنوان ابزاری برای آسیب زدن به تجارت نفت روسیه در نظر گرفته شده بود، گویا به دلیل ترس از اینکه چنین محدودیت‌هایی سبب افزایش قیمت نفت خام و بی‌‌ثباتی بیشتر امنیت انرژی جهانی شود، متوقف شده است.

«پاتریک دیویسون» مدیر یک گروه صنعتی گفت: «هیچ ممنوعیتی در انگلیس وجود ندارد که بر محموله‌های جهانی نفت روسیه تأثیر بگذارد». وی به فایننشال تایمز گفت: «با توجه به ماهیت جهانی صنعت بیمه (اتکایی)، وجود محدودیت‌های اتحادیه اروپایی ممکن است بر تمایل برای حمل‌و‌نقل نفت روسیه در لندن تأثیر بگذارد».

اقدام مشابهی برای کاهش تحریم‌های علیه روسیه ماه گذشته نیز توسط اتحادیه اروپایی انجام شد. 21 جولای شورای اتحادیه اروپایی اجازه داد شرکت‌های دولتی روسیه، نفت این کشور را به کشورهای ثالث بفروشند.

این شورا همان موقع اعلام کرد: «با هدف جلوگیری از هرگونه پیامد منفی احتمالی برای امنیت غذایی و انرژی در سراسر جهان، اتحادیه اروپایی تصمیم گرفت معافیت ممنوعیت انجام معامله با برخی نهادهای دولتی روسیه در زمینه محصولات کشاورزی و حمل‌و‌نقل نفت به کشورهای ثالث را تمدید کند».