مروری بر مناسبت های امروز 7 اردیبهشت

گروه سیاسی: اتفاقاتی که در هفتمین روز از اردیبهشت رخ داده اند، از این قرار هستند: نخست وزیری محمد مصدق در سال 1330، به قدرت رسیدن حزب کمونیست افغانستان در زمان دبیرکلی نورمحمد تره کی توسط کودتا در سال 1357 در آن کشور.

نخست وزیری محمد مصدق در سال 1330:

به گزارش بولتن نیوز، اندک زمانی پس از تصویب ملی شدن نفت یعنی در تاریخ 7 اردیبهشت 1330، مصدق با حمایت حداکثری مردم، نیروهای مذهبی و بازاریان، مجلس را مجاب به انتخاب او به عنوان پست نخست وزیری کرد. اما این زمان یکی از بحرانی‌ترین دوران سیاسی مصدق بود، چرا که دولت انگلستان با تحریمهای فروش نفت دست به کارشکنی گسترده برعلیه دولت مصدق زد و علاوه بر آن سعی داشت با سوءاستفاده از شرایط نابسامان اقتصادی داخلی، مردم را به تظاهرات برعلیه دولت مصدق تحریک کند تا بدین وسیله دولت و نخست وزیر را از ادامه نهضت مردمی صنعتی شدن نفت باز دارد. در چنین شرایطی اینگونه به نظر می‌‌رسید که با توجه به مشکلات به وجود آمده بر سر مسئله نفت بین ایران و انگلستان و احتمال طولانی شدن این درگیری اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم روز به روز بدتر و دولت مصدق به زودی سقوط کند.

با آغاز به کار مجلس پانزدهم، مصدق کابینه خود را ترمیم کرد و در ضمن از محمدرضا پهلوی درخواست کرد که پست وزارت جنگ هم با او باشد. ولی چون این امر با مخالفت شاه مواجه گردید، مصدق بدون مشورت با کسی، از نخست وزیری استعفا داد و شاه نیز پس از تمایل مجلس، فرمان نخست وزیری احمد قوام را صادر کرد.

در این میان، آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی برای حفظ یکپارچگی بین نیروهای ملی و مذهبی، از مصدق حمایت نمود و تهدید کرد در صورت کنار نرفتن احمد قوام و بازگشت مصدق، حکم جهاد صادر خواهد نمود. این امر زمینه ساز قیام تاریخی سی‌ام تیرماه 1331 و بازگشت دکتر مصدق به قدرت گردید. اما پس از مدتی، بر اثر مسائل گوناگون، شکاف بین دو جبهه بیشتر شد تا اینکه دولت مصدق با توطئه دست‌های استعماری بیگانگان و همکاری مهره‌های داخلی، در جریان کودتای 28 مرداد 1332 سقوط کرد و نهضت مردمی به شکست انجامید.

به قدرت رسیدن حزب دموکراتیک خلق افغانستان در زمان دبیرکلی نورمحمد تره کی توسط کودتا در سال 1357 در آن کشور:

انقلاب یا کودتای ۷ ثور (اردیبهشت ۱۳۵۷) مطابق (۲۸–۲۷ آوریل ۱۹۷۸) انقلابی بود به رهبری حزب دموکراتیک خلق افغانستان و مورد حمایت شوروی، علیه حکومت محمد داوود خان رئیس‌جمهور افغانستان که در ۷ ثور ۱۳۵۷ اتفاق افتاد و داوود خان همراه اعضاء خانواده‌اش در کاخ ریاست جمهوری کشته شدند. این انقلاب منجر به ایجاد دولتی با حضور نورمحمد تره‌کی به‌عنوان رئیس‌جمهور (دبیر کل شورای انقلاب) شد.

در ۳۰ آوریل ۱۹۷۸ نورمحمد تره‌کی به عنوان رئیس دولت منصوب شد. دوران رهبری تره‌کی کوتاه مدت و با جنجال های بسیاری همراه بود. دولت بین دو جناح حزب دموکراتیک خلق تقسیم شد: خلقی ها (به رهبری تره‌کی)، بخش اکثریت، و پرچمی ها (به رهبری کارمل)، بخش اقلیت. تره‌کی به همراه شاگرد خود امین، تصفیه دولت و حزب از جناح رقیب را آغاز کرد که این کار منجر به تبعید چند تن از اعضای بلندپایه پرچمی شد.

او پس از آن شروع به زندانی کردن پرچمی های داخلی کرد. رژیم او با تاکید بر ضرورت از بین رفتن مخالفین انقلاب ثور، با استناد به ضرورت ترور سرخ توسط بلشویک‌ها در روسیه شوروی، مخالفان را وحشیانه حبس و بر کشتار روستاییان نظارت کرد. رهبری دیکتاتورانه تره‌کی باعث آغاز نارضایتی ها و شورش های مردمی شد. با وجود تلاش های مکرر، تره‌کی نتوانست اتحاد جماهیر شوروی را برای مداخله در حمایت از نظام نوپایش متقاعد کند. روابط او با امین رفته رفته تیره شد و در نهایت منجر به سرنگونی تره کی در ١۴ سپتامبر ١٩٧٩ و به دنبال آن، قتل وی در ٨ اکتبر، به دستور امین شد.