لزوم پرهیز از تقلیدتئاتر جنگ سایر کشور‌ها در تئاتر دفاع مقدس

به گزارش بولتن نیوز، محمد دشتگلی، نویسنده و کارگردان تئاتر و رزمنده دفاع مقدس درباره تئاتر جنگ گفت: استفاده از موضوع جنگ بیش از دو هزار سال پیش در یونان در تراژدی‌هایی نظیر سوفوکلس، آشیل و ... در همه عرصه‌ها وجود داشته تا در عصر حاضر در جنگ جهانی اول و دوم پدیده جنگ را از دو بعد مثبت و منفی دیده می‌شود. بُعد منفی جنگ تخریب، تجاوز و فقر دارد و بعد مثبت از خود گذشتگی، شجاعت، وطن پرستی و ... را می‌بینم. ابتدا هنر در دفاع مقدس وارد شعر، ادبیات و موسیقی نظیر نوحه‌های صادق آهنگران شد. گرچه تئاتر به عنوان برشی از زندگی به دلیل وجود دیالوگ با مخاطب همذات پنداری می‌کند و تفاوت هنر نمایش با بقیه هنر‌ها در این است که مخاطب را با خود همراه می‌کند.

وی درباره دلایلی که تئاتر دفاع مقدس ما نتوانسته به خوبی مقاومت رزمنده‌ها را نشان دهد توضیح داد: دلیل اول عدم آشنایی با قواعد جنگ و اطلاعات دقیق و درست از اتفاقات جنگ است. اکثر کسانی که الان کار تئاتر جنگ می‌کنند جوان هستند و منابع آن مستند است. دلیل بعدی تقلید از تئاتر جنگ سایر کشور‌ها و استفاده در تئاتر دفاع مقدس است. در صورتی که دفاع مقدس ما با جنگ سایر کشور‌ها متفاوت است و به دلیل وجود این ایدئولوژی دینی و مذهبی چه شکست بخوریم و چه پیروز شویم در هر صورت ما خود را پیروز می‌دانیم.

دشت گلی در ادامه افزود: دلیل دیگر وجود مرزبندی عده‌ای خاص در تئاتر دفاع مقدس است. تئاتر دفاع مقدس در دست یک عده خاص است و عامه جامعه تئاتر به این موضوع نمی‌پردازد، اگر همه هنرمندان به موضوع تئاتر دفاع مقدس بپردازند شاید تئاتر دفاع مقدس بهتر شود.

وی ادامه داد: دلیل دیگر فقدان جریان نقد علمی و صحیح برای قضاوت درباره تئاتر دفاع مقدس است. وقتی نقاد خوب نباشد مخاطب هم سردرگم می‌شود. همچنین کم توجهی به ادبیات نمایشی دفاع مقدس که این موجب ناپایداری ساختار ژانر تئاتر می‌شود دلیلی دیگر است که با استفاده از متن خوب می‌توان یک اثر خوب نمایشی ساخت.

وی ادامه داد: دولتی بودن تئاتر دلیلی دیگر است. نگاه بیشتر از حد دولت و دولتی بودن در زمینه تولید باعث شده که بخش غیردولتی در این حوزه ضعیف باشد. همچنین موازی کاری نهاد‌های بخش دولتی شامل انجمن تئاتر دفاع مقدس، وزارت ارشاد، بنیاد شهید، سپاه و شهرداری این سازمان‌ها هماهنگ با هم نیستند و به صورت موازی کار می‌کنند. به نظرم یک جا باید متولی این موضوع باشد نه همه.

وی درباره مراحلی که به تئاتر دفاع مقدس رسیدیم گفت: مرحله آغازین توسط گروه‌های آماتور و حرفه‌ای در جبهه بود که آنان تئاتر اجرا می‌کردند و خودم نیز در همین گروه‌ها در عملیات والفجر ۵، کربلای ۴ و کربلای ۵ علاوه بر اجرای تئاتر کارگردان عکاس و فیلمبردار نیز بودم. مرحله دوم، برگزاری جشنواره‌هایی بود که به موضوع جنگ و انعکاس روحیه فداکاری رزمنده و وحشی‌گری دشمن می‌پرداخت. مرحله سوم، گروه‌های حرفه‌ای با موضوعات پس از جنگ نظیر جانبازان، اسرا، تئاتر ضد جنگ، خانواده شهدا و ... می‌پردازند. گرچه نباید از نقش بانوان و زنان در ترویج و توسعه فرهنگ دفاع مقدس غافل شد. مثلا محبوبه معراجی پور، نویسنده "عباس دست‌طلا " و در کتاب "رخت شویخانه" به شستن لباس‌های رزمندگان توسط زنان می‌پردازد.

این کارگردان و نویسنده تئاتر در پایان افزود: جنگ پدیده منفوری است که جز ویرانی دستاوردی نداشته و بیشتر آسیب را در حوزه فرهنگ داشته و تفاوت دفاع مقدس ما با سایر جنگ‌ها در این است که ما وارد جنگ نشده ایم، اما فقط از ارزش‌ها، وطمان و ناموسمان دفاع کردیم. متاسفانه تنها در یک هفته در طول سال به یاد دفاع مقدس می‌افتیم و در تمام سال به این موضوع پرداخته نمی‌شود.