طرح شفافیت آرا برای مجلس طریقیت دارد، برای مردم موضوعیت
گروه سیاسی: طرح شفافیت آرا یکی از چالشی‌ترین مسائلی است که مجلس یازدهم با آن روبرو است. درواقع با توجه به شرایط موجود در کشور و مطالبه گری‌های عمومی نسبت به شفاف شدن امور مدیریتی و عملکرد مدیران و مسئولان، به فرجام رسیدن این طرح می‌تواند افق تازه و روشنی را در پهنه اداره و مدیریت کشور باز کند و کشور را از پلشتی‌هایی چون فساد، مدیران نالایق و حتی نمایندگان فرصت‌طلب در مجلس پالایش کند و عدالت را در تمام ابعاد آن در کشور به منصه ظهور بکشاند.
ازاین‌رو و به بهانه اهمیتی که این طرح برای مردم، نظام و کشور دارد «مصطفی مطهری خبرنگار سایت بولتن نیوز» گفتگویی اختصاصی را با یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی انجام داده است. «حجت‌الاسلام جواد نیک‌بین» نماینده مردم کاشمر، خلیل‌آباد، بردسکن و کوهسرخ در مجلس شورای اسلامی به دلیل مواضع شفاف خود درباره طرح شفافیت آرا ازجمله حامیان طرح مذکور به شمار می‌آید.
*با عنایت به اینکه طرح شفافیت آرا یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعاتی است که مجلس شورای اسلامی با آن روبروست و اهمیت این طرح آن‌قدر زیاد است که به یکی از مطالبات عمومی و رسانه‌ای از مجلس تبدیل‌شده، با توجه به این مقدمه از شما خواهشمندیم در ابتدا خلاصه‌ای از دلیل مطرح‌شدن این طرح و اهمیت آن ارائه بدهید و سپس یک اشاره اجمالی به علل کندی در روند طرح شفافیت در صحن علنی مجلس جهت تصویب داشته باشید؟
بسم‌الله الرحمن الرحیم؛ قاطبه نمایندگان مجلس یازدهم شعارشان فساد ستیزی و شفافیت آرا بوده؛ اگر برگردیم به شعارهای انتخاباتی نمایندگان محترم تقریباً غالب آن‌ها حتی بحث اعلامیه شفافیت را هم امضا کرده بودند. مردم عزیز ایران واقف‌اند که شفافیت آرا در مجلس نهم و دهم هم مطرح‌شده بود و در هر دو مجلس در صحن علنی با آرا بالایی رد شد؛ اما در مجلس یازدهم در مرحله اول که این طرح در دستور کار قرار گرفت، با دو رأی کمتر از حدنصاب افتاد و بنده به همراه پنجاه نفر دیگر از نمایندگان محترم مجلس نامه‌ای را خطاب به رئیس محترم مجلس نوشتیم و تقدیم کردیم و از ایشان درخواست کردیم طبق آیین‌نامه هر چه سریعتر دوباره این طرح را در صحن علنی مطرح کنند و الحمدالله مطرح شد و با رأی بسیار بالایی منوط به انجام عملیات گسترده‌ای از بسیج کردن رسانه‌ها، گفتگو با نمایندگان مخالف و مجاب کردن آن‌ها، در صحن علنی با 187 رأی موافق رأی آورد. مستحضرید وقتی طرحی در صحن علنی مجلس رأی می‌آورد به کمیسیون تخصصی ارجاع می‌شود تا جزئیات آن نوشته شود. طرح به کمیسیون آیین‌نامه داخلی که کمیسیون اصلی این طرح است وارد شد و تکمیل‌شده و اکنون نیز به هیئت‌رئیسه ارسال‌شده است؛ اما از باب ضرورت این طرح باید این نکته را عرض کنم تا مجلس شفاف نباشد نمی‌توان از دولت مطالبه شفافیت داشت. شفافیت در اموال، شفافیت در تخصیص‌ها، شفافیت در بودجه، شفافیت در حقوق‌های نجومی، شفافیت در عملکرد مدیران، شفافیت در همه سطوح کشور باید متناسب با قوانین مجلس و متناسب با نمایندگان مجلس باشد. لذا نمایندگان مجلس باید آراء و نظراتشان شفاف باشد. به‌طوری‌که بر طبق اصول مندرج در قانون، تمام مذاکرات علنی در مجلس باید به‌صورت زنده از رادیوپخش گردد و این به معنای شفافیت در قوه تقنینی است؛ یعنی اصل در مجلس بر پایه شفافیت نهاده شده است. لذا باید این طرح در مجلس مطرح می‌شد و الحمدالله نیز مطرح شد و رأی آورد. مهم‌ترین حسن شفافیت، بحث تعارض منافع است. اگر شفافیت نباشد دچار تعارض منافع خواهیم شد. به‌عنوان‌مثال بعضی‌ها که پزشک هستند به طرحی رأی می‌دهند که جامعه پزشکان از آن منتفع گردند و از باب رفع تعارض منافع شفافیت بهترین درمان این موضوع به شمار می‌آید و اگر این طرح رأی بیاورد اولین پله مبارزه با فساد در سطوح مختلف مدیریتی و اجرایی کشور ان‌شاءالله رقم خواهد خورد.
*با توجه به اینکه مسئله جامع‌ومانع بودن طرح شفافیت آرا از سوی موافقان و مخالفان مطرح می‌شود تبعات حقوقی این طرح چه خواهد بود؟ و اینکه اختلاف دیدگاه‌ها که نمودی از تعارض منافع است آیا تصویب و عدم تصویب این طرح در آینده به پاشنه آشیل نمایندگان تبدیل نخواهد شد و آینده حیات سیاسی - حقوقی نمایندگان را از حیث مالی و سیاستی متأثر نخواهد کرد؟
قطعاً شفافیت در بخشی از جزئیاتش بدی‌هایی هم خواهد داشت. به‌طوری‌که برخی از نمایندگان بعضاً جهت مخالفتشان به دلیل همین مضرات است. به‌نحوی‌که ازنظر مخالفان اگر قرار بر این باشد که نمایندگان آرا و نظراتشان را شفاف بیان کنند، وزرا و کسانی که دست‌اندرکار آن آرا با هدف تأیید یا عدم‌تأیید هستند باعث شود تا آن‌ها نمایندگان را تحت‌فشار قرار دهند؛ اما در کنار این مضرات تلخ، منافع بسیار زیادی به نام فساد ستیزی که مهم‌ترین پله ترقی کشور به‌حساب می‌آید آغاز و محقق می‌گردد. لذا همه نمایندگان باید ضمن مراقبت از دچار شدن به آسیب‌هایی که دراین‌باره وجود دارد بهتر است به شفافیت رأی بدهند. چون‌که بنده قائل به این اصل می‌باشم که نمایندگان، نمایندگان ملت هستند نه‌فقط منطقه و حوزه انتخابیه خود، اگر به فکر منافع همه مردم و همه کشور باشند حتماً مضرات طرح را به حداقل خواهند رساند و وقتی آرا و نظراتشان نفیاً و اثباتاً با دلیل اعلام شود حتماً مضرات و آسیب‌های آن کم‌کم از بین خواهد رفت.
*تبعات سیاسی – اجتماعی طرح مذکور برای جامعه و مدیریت کشور به چه شکلی خواهد بود؟
قطعاً و یقیناً منافع این طرح برای تمام سطوح کشور صد درصد منفعت خواهد بود و هیچ جا و نقطه تاریکی را برای دستگاه‌های اجرایی نخواهد گذاشت. اتفاقاً این طرح باعث می‌شود که نقاط تاریک دستگاه‌های اجرایی هم شفاف و روشن شود و مکان‌ها و پاشنه آشیل‌های دولت (قوه مجریه) و قوه قضائیه مشخص بشود و کم‌کم جلوی مفاسد را در سطوح مختلف کشور بگیریم.
*طرح را باید به‌عنوان یک هدف در نظر گرفت یا یک وسیله جهت رسیدن به یکسری اهداف؟
قطعاً این طرح هدف نیست؛ این طرح وسیله‌ای است برای فساد زدایی در کشور. مثلاً اگر طرح، طرح معیشت باشد در کنه خودش هدف است، یعنی رسیدن به رفاه مردم و معیشت عین رفاه است؛ اما شفافیت به تعبیر فقهای بزرگوار طریقیت دارد نه موضوعیت؛ شفافیت طریقی است جهت فساد زدایی و رسیدن به پله عدالت و حقانیت در کشور.
*با توجه به اینکه مدتی است که متأسفانه مشارکت مردم در انتخابات پایین آمده، آیا تصویب شفافیت آرا می‌تواند موجب افزایش مشارکت‌کنندگان در انتخابات آتی مجلس بشود؟
هر چیزی که در کشور جلوی فساد را بگیرد موجب بالا رفتن مشارکت بیشتر مردم خواهد شد. چون اعتماد عمومی در کشور را بالا می‌برد و وقتی اعتماد عمومی در کشور بالا برود مشارکت مردم هم قطعاً بالا خواهد رفت. درواقع شفافیت طریقی است برای بالا بردن حفظ اعتماد مردمی، بالا بردن عدالت در کشور و جلوگیری از فساد در دستگاه‌های مختلف ازجمله خودِ نمایندگان مجلس.
*آیا شفافیت آرا می‌تواند یک شاخص مناسبی برای صلاحیت سنجی مردم از نامزدها و نماینده‌ها فارغ از نهادهای نظارتی – مراقبتی مانند شورای نگهبان باشد؟
بله حتماً این‌گونه خواهد بود؛ مردم به نمایندگان شفاف قطعاً اعتمادشان بیشتر خواهد بود ولو اینکه نظر مردم متفاوت و متعارض با نظر نماینده باشد ولی مردم از نماینده شفاف حتماً حمایت خواهند کرد. بنده در مسئله رأی اعتماد به وزرای دولت سیزدهم که آرا داده‌شده خود را منتشر کرده بودم با این موضوع مواجه شدم که بعضاً مخالف این نظر بنده بودند، ولی با باز کردن این موضوع که اگر بنده خلاف آنچه رأی می‌دادم را اکران می‌کردم و شما را هم به خطا می‌انداختم، بهتر بود یا رویکرد فعلی؟ درواقع اگر برای مجلس طرح شفافیت آرا طریقیت دارد، شفافیت برای مردم موضوعیت دارد؛ موضوعیت در صلاحیت داشتن یا نداشتن نمایندگان.
*با توجه به اینکه این طرح با مبنای اعتماد زایی عمومی مطرح‌شده، شمولیت این طرح تا چه اندازه‌ای است و آیا خود طرح هم مشمول شفافیت می‌شود یا خیر؟
ازنظر ما رأی به شفافیت آرا هم باید شفاف باشد تا بتواند باز رأی بالایی را بیاورد. حالا اگر همگان مایل‌اند تا این طرح هم مشمول شفافیت شود، باید اهل رسانه و جراید از نمایندگان مطالبه گری کنند تا این مطالبه آن‌ها ختم به شفافیت در رأی، به شفافیت بروز پیدا کند.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
