بازی بزرگ روسیه در قفقاز جنوبی

گروه بین الملل - وحید بهمن در یادداشتی نوشت: روسیه بزرگ‌ترین شریک تجاری جمهوری باکو و ارمنستان است. در طول سال‌های اخیر میزان متوسط تبادل تجاری سالانه‌ی روسیه با جمهوری باکو دست کم یک میلیارد دلار بیشتر از میزان متوسط تبادل تجاری سالانه‌ی روسیه با ارمنستان بوده.

به گزارش بولتن نیوز،  روسیه با وجود داشتن قرارداد دفاعی با ارمنستان، چند سالی بود که تصمیم داشت طرح صلحی را برای حل مناقشه قره‌باغ به مرحله نهایی برساند تا هم شریک مهم تجاری خود یعنی دولت باکو را راضی کند و هم تا حدودی بحث ارامنه‌ی منطقه قره‌باغ کوهستانی سر و سامانی بگیرد.

 اظهارات دوشنبه شب پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان نشان می‌دهد که از همان روزهای آغاز به کار وی در سال ۲۰۱۸، این طرح که با عنوان طرح لاوروف نیز شناخته می‌شود از طرف روسیه به پاشینیان ارائه گردیده بود که با مخالف وی مواجه شده بود.

 روسیه با زیرکی تمام اجازه‌ی آغاز و تداوم نبرد در منطقه‌ی قره‌باغ را طی ۴۵ روز گذشته داد، دست ترکیه را باز گذاشت تا حمایت‌‌های گسترده‌ی تسلیحاتی و نفری از دولت باکو انجام بدهد و نیز بدون کمکی خاص به طرف ارمنی، شرایط پذیرش طرح روسیه را بر پاشینیان و ارمنستان تحمیل کند.

 در نهایت، هر دو طرف درگیر بعد از ۴۵ روز جنگ و با توجه به شرایط میدان نبرد، مجبور به پذیرش طرح صلح روسیه شدند. توافق اولیه صلح که در ۹ ماده به امضای طرفین رسیده است نکات مبهم زیادی دارد، اما روشن‌ترین موضوع قدرت‌نمایی بی‌ چون و چرای روسیه بود.

 تصمیم روسیه مبنی بر حضور نظامی مستقل روس‌ها در مناطق حساس و نقاط ارتباطی و نیز کنترل کامل دو مسیر پیش‌بینی شده‌ی ارتباطی (قره‌باع کوهستانی به ارمنستان/ جمهوری باکو به نخجوان) توسط نیروهای روسیه نشان از برنامه‌ی روسیه برای کنترل کامل تحولات قفقاز جنوبی دارد.

 بر اساس ماده‌ی ۹ توافق‌نامه، مسیر ارتباطی جمهوری باکو به منطقه‌ی نخجوان که قرار است طی ۳ سال آینده احداث شود، تحت کنترل و مدیریت نیروهای نظامی و مرزبانی روسیه خواهد بود که این موضوع عملا ابتکار عمل را از دولت باکو و آنکارا جهت هرگونه ماجراجویی می‌گیرد.

 ترکیه عملا و با وجود تمام هزینه‌های مالی و تسلیحاتی که در ۴۵ روز جنگ داشت، جایی در این توافق‌نامه صلح پیدا نکرد. بعد از اظهار نظر علی‌اف، ریس‌جمهور دولت باکو در مورد نقش ترکیه در آینده صلح منطقه، وزارت خارجه‌ی روسیه بلافاصله این موضوع رد و تاکید کرد ترکیه جایی در این توافق ندارد.

 مطمئنا دولت آنکارا صورتحساب تمام هزینه‌های انجام شده توسط ترکیه در جریان نبرد اخیر را جهت بازپرداخت به باکو ارسال خواهد کرد.