فهم تحولات بازار نفت ۲: کوشینگ

گروه اقتصادی- دکتر حامد قدوسی استاد اقتصاد در دانشگاه استیونس نیوجرسی نوشت: اگر قضیه منفی شدن یک روزه قراردادهای آتی WTI را دنبال کرده باشید، کلمه «کوشینگ» را احتمالا شنیده‌اید. ولی کوشینگ، چه چیزی (یا در واقع کجا) است؟ چون احتمالا در ماه‌های آینده باز عبارت Cushing را خواهیم شنید خوب است کمی توضیح بدهیم.

به گزارش بولتن نیوز،  کوشینگ یک شهر خیلی کوچک تقریبا وسط ناکجاآباد (در بیابان‌های ایالت اوکلاهوما) است که تبدیل شده است به مهم‌ترین «هاب» ذخیره نفت خام تجاری آمریکا. ضمنا محلی است که قراردادهای آتی نفت خام WTI آن‌جا Settle می‌شوند. Settle شدن یعنی چه؟ یعنی وقتی دو طرف یک قرارداد آتی (Forward) برای یک محصولی امضاء می‌کنند، باید «مکان» تحویل مشخص باشد تا اختلاف پیش نیاید. خب هاب یعنی چه؟ یعنی جایی که مقدار زیادی از خط لوله‌های نفت و فرآورده از جاهای مختلف آمریکا آن‌جا به هم می‌رسند و یک چیزی نزدیک ۷۵ میلیون بشکه هم ظرفیت ذخیره موثر دارد. برای تقرب ذهن به فرودگاه‌هایی مثل دوبی یا استانبول فکر کنید که تعداد زیادی پرواز ورودی و خروجی از جاهای مختلف دنیا را با هم تجمیع می‌کنند. البته کوشینگ تنها هاب نیست و مثلا بندر نیویورک/نیوجرزی هم هاب قیمت‌گذاری قرارداد بنزین و نفت سفید است ولی اهمیت کوشینگ برای قیمت‌گذاری نفت خام است.

کارکرد هاب به زبان خیلی ساده این است که مثلا من اگر یک پالایش‌گاه باشم در شمال و شما تولیدکننده نفت در جنوب (مثلا تگزاس)، شما نفت را می‌فرستید به ترمینال کوشینگ که به اسم من ذخیره بشه و وقتی لازم دارم از طریق خط لوله برایم بفرستند. این ظرفیت ذخیره دو تا کارکرد دارد: تامین پایدار جریان تولید پالایش‌گاه‌ها (نقش انبار کارخانه) و یک جایی برای ذخیره کردن نفت به منظور‌های سوداگرانه (نقش صندوق امانات بانک). یک کارکرد کوشینگ هم البته شبیه «مخلوط‌کن» است: یعنی یک پالایش‌گاه ممکن است عیار خاصی از نفت را لازم داشته باشد (به لحاظ API یا به قول معروف ترشی/شیرینی و سبکی/سنگینی) که باید از ترکیب مشخصی از نفت تولیدکنندگان مختلف تامین شود. هاب این کار را برای مشتری انجام می‌دهد.

حالا اگر کوشینگ پر شده باشه سوداگران جایی ندارند نفتی که خریده‌اند را در روز تحویل جایی ذخیره کنند و باید با جریمه زیاد از دست آن خلاص شوند، اتفاقی که اول این هفته افتاد. آیا حالا ظرفیت کوشینگ واقعا پر شده یا نه؟ احتمال زیاد بلی. آمار رسمی که دیروز منتشر شد (و عدد یک هفته قبل را گزارش می‌کند) می‌گوید همین الان ۶۰ میلیون بشکه موجودی دارد و این هفته‌ها هم تقریبا «روزی یک میلیون بشکه» به موجودی آن اضافه شده است (که یعنی الان احتمالا بالای ۶۵ است). در نتیجه عجیب نیست که دیگر به سقف ظرفیت هاب نزدیک شده باشیم (یک مقداری از ظرفیت را احتمالا برای سرویس دادن به مشتریان همیشگی مثل پالایش‌گاه‌ها رزرو نگه می‌دارند.) در بالاترین نقطه تاریخ، کوشینگ ۶۵ میلیون بشکه ذخیره داشته است که احتمالا امروز هم در همان نقطه هستیم و روند صعودی ادامه دارد.

احتمالا خیلی‌ها منتظر گزارش‌های هفته بعدی و هفته‌های آتی هستند که ببینند عدد واقعی چیست و پیامدش برای قیمت WTI در ماه‌های آینده چه خواهد بود. فعلا که قرارداد تحویل ماه بعد WTI حدود ۱۵ دلار برای بشکه است و خب هر چه به روز نهایی شدن و پایان قرارداد (که حدود ۴ هفته دیگر است) نزدیک بشویم قیمت واقعی‌تر خواهد شد. البته بعد از دوشنبه شگفت‌انگیز احتمالا بازار حواسش را بیش‌تر جمع می‌کند، به محدودیت‌های ذخیره از قبل توجه می‌‌کند، آن‌ها را در قیمت‌ها منعکس می‌کند و شاید نرم‌تر و هم‌وارتر از یک سقوط ناگهانی به سمت قیمت‌های جدید حرکت ‌کند. (دقت کنید که برای خیلی محصولات خام ما بازاری برای قیمت فیزیکی نداریم و مبنای قیمت فیزیکی، قرارداد آتی ماه بعد است.)