ابعاد سلطه پنهان آمریکا بر عراق

به گزارش بولتن نیوز ، ایالات متحده آمریکا نفوذ زیادی در حوزه های امنیتی، سیاسی، اقتصادی و نظامی عراق دارد.از سال 2003 که آمریکایی ها با طمع و برنامه، عراق را به اشغال خود در آوردند و بخش قابل توجهی از سیاستمداران و مقامات ارشد را به قدرت رساندند، تهدید و تطمیع این مقامات و همچنین نفوذ قابل توجه آمریکا در تمامی اجزای حاکمیت جدید، باعث شده برخی از سیاستمداران عراقی در بغداد حساب خاصی روی قدرت ایالات متحده باز کنند.همین موضوع باعث می شود بسیاری از طرح ها و ایده های مد نظرصاحب نظران عراقی و برخی سیاستمداران ملی گرا برای بهبود برخی شرایط، محقق نشود.

شاید هیچ چیز دردناک تر از این نباشد که درآمدهای حاصل از فروش نفت عراق به طور مستقیم به خزانه آمریکا واریز می شود و از آن جا در اختیار دولت بغداد قرار می گیرد. علاوه بر این ، تمامی تراکنش های مالی بغداد از طریق بانک های عراقی و خارجی نیز در آمریکا تحلیل و بررسی می شود. همین موضوع نشان می دهد ایالات متحده آمریکا تا چه اندازه اوضاع عراق را تحت کنترل دارد و اساسا اشغال این کشور در سال 2003 نه برای برپایی یک حکومت دموکراتیک،بلکه مقدمه ای برای سوار شدن بر مقدرات یک کشور مسلمان و باسابقه بوده است و واشنگتن در هیچ رابطه ای به دنبال ارتباط متوازن و محترمانه نیست بلکه همواره منافع یک طرفه خود را جست وجو می کند.
آمریکایی ها شاید در سال 2011 با خروج از عراق که آن هم به دلیل فشارهای گروه های شبه نظامی و مرجعیت بود، به ظاهر بدنه اصلی نظامی خود را از سرزمین بین النهرین خارج کردند اما وجود پایگاه های نظامی متعدد و هزاران نظامی که آمارهای ضد و نقیض و متفاوتی از آن ها ارائه می شود نشان می دهد نیروهای آمریکایی به هیچ روی تمایلی برای خروج سیاسی و نظامی از این کشور و احترام به استقلال و تمامیت ارضی آن ندارند.
نگاهی به بودجه سال 2019 عراق و ارتباط ناگسستنی آن با آمریکا به خوبی نشان دهنده بخشی ازچرایی واهمه بغداد از آمریکاست. بودجه امسال عراق رقم 23 میلیارد دلار را به عنوان کسری پیش بینی کرده و قرار است بخشی از این کسری از طریق بانک جهانی، صندوق بین المللی پول و تعدادی از مؤسسات مالی بین المللی و اروپایی تأمین شود. بغداد معتقد است هرگونه نارضایتی واشنگتن می تواند به قطع وام ها و ایجاد بحران اقتصادی و ناتوانی در تأمین کسری بودجه منجر شود.
عراق امسال روی 2 میلیارد و 700 میلیون دلار قرض از بانک جهانی و صندوق بین المللی پول حساب باز کرده است. علاوه بر این ، به تنهایی قرار است برای تأمین کسری خود، 500 میلیون دلار از آژانس همکاری امنیت و دفاع آمریکا وام بگیرد. همچنین باید سود و اقساط پیش بینی شده در بودجه امسال را نیزپرداخت یا همکاری طرف های مقابل را جلب کند. مجموع بهره پرداختی عراق به صندوق پول، بانک جهانی و دولت آمریکا در بودجه، 433 میلیون دلار و مجموع اقساط آن ها در این سال مالی هم مبلغی معادل یک میلیارد و 160 میلیون دلار است.
علاوه بر همه این مبالغ باید بهره ها و اقساط و وام های عراق از تعدادی از مؤسسات بین المللی و بانک های غربی را نیز که مورد هیمنه آمریکا هستند، در نظر گرفت. افزون بر این ها نباید از حجم بالای اوراق بهادار مالی عراق در آمریکا غفلت کرد که مبلغی بیش از 34 میلیارد دلار را شامل می شود و با اندک فشار آمریکا، ممکن است مصادره شود. این ارقام بسیار سنگین مانند چماقی بزرگ بر سر بغداد بوده اند و در شرایط فعلی پس از پایان جنگ با تروریسم و نیاز مالی مبرم عراق، بسیار قابل توجه هستند.
در حوزه امنیتی هم مقامات عراقی از آن بیم دارند که گروه های تروریستی فعال در عراق و به خصوص داعش که کنترل آن ها در این کشور در اختیار واشنگتن است، در صورت کارشکنی بغداد یا ناراضی شدن آمریکایی ها، در عراق رها شوند و شکاف های وسیع امنیتی در عراق ایجاد شود. به ویژه آن که در ماه های گذشته اوضاع امنیتی بهبود قابل ملاحظه ای را شاهد بوده است.
نکته قابل توجه دیگر تسلیحات آمریکایی است که در اختیار نیروهای مسلح عراق قرار دارد. عموما انحصار تسلیحات ارتش عراق در اختیار آمریکاست و بیشتر آن ها محصول این کشور هستند. پشتیبانی از این جنگ افزارها و آموزش نیروها با پیمانکار آمریکایی است و واشنگتن با یک کارشکنی ساده می تواند آن جنگ افزارها را به آهن پاره هایی بی استفاده تبدیل کند.
با این اوصاف به خوبی روشن است که چرا مقامات عراقی در بغداد ترس آشکاری از واشنگتن دارند و تمایلی به آزردن کاخ سفید ندارند.
اما واقعیت این است که عراق در سال های اخیر تفاوت ماهوی زیادی با عراق پیش از صدور فتوای جهاد کفایی مرجعیت و تشکیل گروه های مقاومت و بسیج مردمی یا همان الحشد الشعبی پیدا کرده است. وجود فرماندهان نظامی معتقد و برخی سیاستمداران متعهد به عراق و گره خوردن مفاهیمی مانند خط مقاومت و استعمار ستیزی با نام این کشور و وجود بیش از 120 هزار نیروی مسلح عضو سازمان حشد، نشان دهنده این است که وضعیت عراق، آن گونه که واشنگتن انتظار داشت پیش نرفته و چشم انداز خروج از این سیطره روشن است .
بررسی شرایط عراق در 16 سال گذشته نشان می دهد ریشه بسیاری از مشکلات این کشور به سلطه طلبی کاخ سفید بر این کشور و تمایل آن به نادیده انگاشتن استقلال عراق باز می گردد. این موضوع در دید برخی نخبگان و شخصیت های عراقی قرار گرفته است و در اظهارات و بیانیه های آنان به وضوح می توان آن را مشاهده کرد. اما حملات اخیر و مستمر به مقرهای الحشد الشعبی و سکوت آمریکایی ها (بر خلاف توافق امنیتی راهبردی با عراق) که با واکنش های شدید عراقی ها در فضای رسانه ای مواجه شده است، می تواند نگاه ها را مجدد به سمت توافق نامه امنیتی دو کشور و ناکارآمدی آن معطوف کند. توافق نامه ای که گمان می رفت راهبرد همکاری و دوستی دو کشور باشد، اکنون به خوبی نشان می دهد که چگونه واشنگتن از اجرای بندهای متعددی از آن به خصوص در حوزه های امنیتی و دفاعی سرباز می زند.به نظر می رسد عراقی ها برای رسیدن به استقلال کامل راهی سخت اما ممکن را در پیش داشته باشند .

منبع:خراسان،نویسنده : سید رضا قزوینی غرابی تحلیلگر ارشد مسائل عراق