ای کاش تکیه‌ای برای اجرای تعزیه برپا می‌شد
به گزارش بولتن نیوز، نمایش «مجلس شمرکشی» به نویسندگی محمد رحمانیان و کارگردانی کیوان حبیبی کاری از گروه تئاتر هنر معاصر می‌باشد که در بخش مرور نوزدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی حاضر است. این نمایش پیش از این نیز در نخستین سوگواره منطقه‌ای تئاتر عاشوراییان و شهر قزوین به روی صحنه رفته است. بخش مرور جشنواره که به نام یادواره زنده‌یاد «سعدی افشار» برگزار می‌شود، شامل نمایش‌های آیینی و سنتی می‌شود که از تاریخ 11 شهریورماه سال 1396 تا 30 اردیبهشت سال 1398 اجرا شده‌اند.
حبیبی درباره اجرای این نمایشنامه گفت: اجرای نمایشنامه «مجلس شمرکشی» از نگاه شخصی من سرچشمه می‌گیرد و بارها در کارهای رحمانیان افتخار همکاری داشتم. البته این متن را به عنوان پایان‌نامه کارشناسی ارشد خودم انتخاب کردم و سپس در قزوین اجرا رفتیم و در نهایت هم در جشنواره حاضر خواهیم شد.
وی ادامه داد: شهر قزوین در تعزیه ایران صاحب مکتب است و من هم تصمیم گرفتم با نگاهی به تعزیه قزوین تغییر و تحولاتی در نمایشنامه مجلس شمرکشی بدهم و آن را برای اجرا روی صحنه ببرم.
وقتی از حبیبی درباره وضعیت نمایش‌های آیینی و سنتی شهر قزوین پرسیدیم با ابراز ناراحتی پاسخ داد: «من رئیس انجمن نمایشی استان قزوین هستم و از نزدیک با مشکلات آشنا هستم. در واقع، بزرگ‌ترین مشکل ما فقدان زیرساخت‌های لازم به منظور اجرای نمایش‌های آیینی و سنتی است. البته این نوع از نمایش به فضای بسته احتیاج ندارد و در تاریخ هم چنین بوده است ولی هنوز هم یک تکیه ویژه به منظور اجرای تعزیه در قزوین نداریم. تمام اجراهای تعزیه در روستاها صورت می‌گیرد. ما دچار آشفتگی در اجراها هستیم و اگر تکیه مناسبی در شهر قزوین بود تلاش می‌کردیم تا تعزیه‌های گوناگونی را در تمام 365 روز سال اجرا کنیم.»
حبیبی گفت: «نمایش‌های تخت حوضی هم به سالن احتیاج دارد. گاهی پیش می‌آید که 15 الی 20 شب اجرای روحوضی در قزوین داریم ولی این اجراها به صورت حرفه‌ای تداوم ندارد. استقبال خوبی هم صورت می‌گیرد ولی عدم تداوم باعث اجراها باعث فراموشی گسترده شده است.»
یکی از پرسش‌های اساسی در زمینه نمایش‌های سنتی ایرانی مربوط به عدم فعالیت هنرمندان پیشکسوت در قزوین می‌شود. معمولا حمایتی از هنرمندان نمی‌شود و مسوولان هم توجه چندانی به این موضوع ندارند. یکی از آفات اجتماعی ما هم توجه رسانه‌ای به هنرمندان پس از مرگ آنها است.
کارگردان نمایش «شمرکشی» در رابطه با این موضوع گفت: «فکر می‌کنم که کلید حل مشکلات در دست ارگان‌های دولتی است. تمام هنرمندان پیمانکار دولت هستند و بخش خصوصی هم توانایی خاصی ندارد. توجه داشته باشید که ارگان‌هایی مانند میراث فرهنگی، صداوسیما، حوزه هنری و وزارت فرهنگ باید به کمک آثار نمایشی بیایند. نقالان محبوب و کار درستی در قزوین بودند که در قهوه‌خانه‌های سنتی نقل می‌گفتند و این دوستان یا خانه‌نشین شده‌اند یا به رحمت خدا رفته‌اند. بازی‌های بومی و محلی‌ای هم که در کوچه‌ها انجام می‌شد، نابود شده‌اند. علاقه‌مندان به آثار سنتی هم محکوم به کهنه‌پرستی و عقب‌ماندگی شده‌اند و جایی برای حمایت از آنان نیست. وضعیت پژوهش هم با چنین مشکلاتی دست به گریبان است. آداب و رسوم و فرهنگ بومی ما به شدت آسیب دیده است. فرهنگ‌های بیگانه هم در حال حمله به فرهنگ ایرانی هستند و مرزها را در نوردیده‌اند.»
وی در پایان تاکید کرد: «همان‌طور که اشاره کردم، اغلب پیشکسوتان هنرهای نمایشی شهر قزوین یا مهاجرت کرده‌اند یا خانه‌نشین شده‌اند یا عمرشان را به شما داده‌اند. جناب استاد رضا محمدی هم در نظرآباد کرج ساکن شده‌اند و مشغول پژوهش هستند. مرحوم ابراهیم فرخ‌منش و احمد آقای میرفخرایی هم به رحمت خدا رفتند. گروهی هم به دلیل مسائل اقتصادی شغل خود را تغییر دادند. آقایان ساربان و غلامحسین لطفی هم در تهران ساکن هستند ولی گاهی به قزوین سر می‌زنند. البته چراغ تئاتر شهر قزوین با یک سالن نمایشی روشن مانده است ولی شرایط زندگی برای هنرمندان مهیا نیست و درآمد خاصی هم ندارند».
نوزدهمین جشنواره نمایش‌هایی آیینی و سنتی به دبیری داود فتحعلی‌بیگی از 19 تا 26 مردادماه برگزار می‌شود.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
