ترانه سرایانی که خواننده شدند

گروه فرهنگ و هنر: ماجرای ورود ترانه‌سراها به عرصه خوانندگی، مربوط به دیروز و امروز نیست. «شهیار قنبری» از اولین ترانه‌سراهایی بود که در عرصه خوانندگی هم کارهایش مورد توجه قرار گرفت. هر کدام از ترانه‌سراها برای فعالیت در زمینه خوانندگی، دلیلی عنوان می‌کنند. استعداد، تمایل به چالش جدید، تمایل برای بیشتر مطرح شدن و نبودن خواننده‌ای که بتواند بعضی از آثارشان را اجرا کند، از جمله این دلایل است. اما نکته مهمی که باید بررسی شود، این است که تا الان ترانه‌سراها کمتر توانستند با صدای خودشان کار هیت تولید کنند. در حالی که اغلب آن‌ها یک یا چند ترانه هیت دارند که با صدای دیگران شنیده و مطرح شده است.

 

به گزارش بولتن نیوز به نقل از موسیقی ما، در این گزارش قصد داریم مروری داشته باشیم بر تجربه خوانندگی برخی از ترانه‌سراهای مطرح دو دهه اخیر موسیقی ایران. البته باید این نکته را در نظر داشت که در این گزارش به کسانی پرداختیم که به صورت تخصصی در زمینه ترانه فعالیت داشتند و بعد خواننده شدند، نه سانگ‌رایترهایی که تخصصشان ترانه‌سرایی نیست و بیشتر برای خودشان شعر و ملودی می‌سازند و می‌خوانند.

 

حتی اگر سال‌ها بگذرد، باز هم بعید است کسی ترانه‌های زنده یاد «افشین یداللهی» را فراموش کند. اما آن دسته از مخاطب‌های جدی این هنرمند، قطعاً کارهایی که افشین یداللهی با صدای خودش خوانده را هم یادشان هست. اولین رونمایی رسمی از صدای افشین یداللهی در تیتراژ سریال «پاتوق» بود. اما از سال‌های 91-92 خوانندگی برای افشین یداللهی جدی‌تر شد و مراحل تولید آلبومش را هم شروع کرد. در همان سال‌ها قطعاتی نظیر «چه کردی»، «گفتگو»، «زمستون» و «سوغاتی» را با صدای خودش منتشر کرد. اما متاسفانه اجل مهلت نداد و نشد که صدای افشین یداللهی را در قالب یک آلبوم یا روی صحنه بشنویم.

 

افشین سیاهپوش یکی از ترانه‌سراهای پُرکار موسیقی پاپ در اواخر دهه هفتاد تا نیمه‌های دهه هشتاد بود. سیاهپوش اولین کنسرتش را دوم آبان سال 93 در تهران برگزار کرد اما بعدش به‌تدریج حضورش در عرصه موسیقی کم‌رنگ شد. سیاهپوش همان زمان در گفتگو با سایت «موسیقی ما» به این نکته اشاره کرد که از سال‌های 76-77 که وارد عرصه موسیقی شده، هدفش خوانندگی بوده اما در ادامه مسیر فعالیت حرفه‌ای‌اش عوض می‌شود. از افشین سیاهپوش آلبومی به اسم «آشفته گیسو» منتشر شده است.

 

مسعود امامی در دهه هشتاد، هم در کانون ترانه و هم در نشریات تخصصی موسیقی، فعالیت پررنگی به عنوان ترانه‌سرا داشت. شروع خوانندگی امامی با یک آهنگ هیت به نام «امون بده» همراه شد. امامی بعدها سه آلبوم و قطعات متعدد دیگری منتشر کرد که ترانه‌ی بخش عمده‌ای از آن‌ها را خودش سروده است. مسعود امامی اولین کنسرتش را سوم آبان 1393 در تهران برگزار کرد. از آخرین حضور مسعود امامی روی صحنه حدود چهار سال می‌گذرد، اما شنیده می‌شود که قرار است به زودی شنونده قطعات جدید و بیننده کنسرت‌هایش باشیم.

 

کامران رسول‌زاده از ابتدای ورود به عرصه خوانندگی، وجه ترانه‌سرایی‌اش خیلی به چشم می‌آمد. از این هنرمند تا کنون چهار آلبوم منتشر شده که اولین آن‌ها به نام «بی‌سرانجام» سال 87 به بازار آمد. رسول زاده چند کنسرت هم برگزار کرده و چند کتاب شعر هم از او منتشر شده است. یکی دیگر از بخش‌های کاری رسول‌زاده، نویسندگی و انتشار یک کتاب نمایشنامه است.

  رها شایان
مخاطبان جدی موسیقی در دهه هفتاد، مطمئناً اسم رها شایان را به یاد دارند. ترانه‌سرایی که سابقه همکاری با خواننده‌هایی چون فرهاد جواهرکلام و محمد خاکپور را داشته و هیت‌ترین ترانه‌اش هم «نون و دلقک» است که با صدای محمد اصفهانی منتشر شد. این ترانه‌سرا هم فعالیت مختصری در عرصه خوانندگی داشت و آلبومی به نام «زیر خط فقر» را با صدای خودش منتشر کرد، اما کارهایش در ترانه و خوانندگی تداومی نداشت و موفق به برگزاری کنسرت هم نشد.

شاید خیلی‌ها هنوز خاطرات مجله «ترانه ماه» را به یاد داشته باشند. مجله موسیقی که به سردبیری «داریوش شهریاری» منتشر می‌شد و او علاوه بر روزنامه‌نگاری، در زمینه ترانه‌سرایی و خوانندگی هم فعالیت داشت. داریوش شهریاری بیشتر با ترانه‌هایی که برای خواننده‌های دیگر سروده بود شناخته شد. او آلبومی به نام «جیغ» داشت که هرگز منتشر نشد، ولی چند تک‌آهنگ منتشر کرد. شهریاری هم هیچ‌وقت کنسرتی برگزار نکرد و در نهایت از ایران مهاجرت کرد.

 

پس از سال‌ها فعالیت بی‌حاشیه، ناگهان امیر ارجینی به عرصه‌ای قدم گذاشت که کلاً پرحاشیه است! اما تا حالا ارجینی بدون جنجال خاصی تک‌قطعاتی را با صدای خودش منتشر کرده. هرچند برنامه‌ی منظمی برای انتشار آثارش در این بخش ندارد، ولی گویا تصمیم او بر تداوم فعالیت در زمینه ترانه‌سرایی و خوانندگی است. از جمله کارهای ارجینی با صدای خودش می‌توان به «پاییز طولانی»، «درخت پیر» و «خورشید فردا» اشاره کرد. ارجینی تا حالا چند کتاب شعر هم منتشر کرده است. این ترانه‌سرا موفق به برگزاری کنسرت نشده است.

شهرت مهرزاد امیرخانی، بیشتر به خاطر ترانه‌هایی بود که برای زنده‌یاد مرتضی پاشایی نوشت و همکاری‌هایی هم با خواننده‌های دیگر داشت که چندتای آن‌ها هم هیت شد. اما او از سال 93، کار خوانندگی را به شکل جدی شروع کرد. چند وقت بعد کارهایی با هم‌صدایی آرمان امامی منتشر کرد اما دوباره وقفه‌ای در خوانندگی‌اش ایجاد شد. حالا تقریباً دو سال است که مهرزاد امیرخانی گه‌گاه کارهایی را فقط با صدای خودش منتشر می‌کند و به نظر می‌رسد نیم نگاهی هم به کنسرت داشته باشد. البته اگر دوباره در کارهایش وقفه نیندازد!

 

در بین ترانه‌سراها، حمیدرضا صمدی و حسین صفا هم حضور مختصری در زمینه خوانندگی داشتند، ولی تداوم نداشت! حمیدرضا صمدی دو قطعه به نام‌های «حواست نیست» و «بی‌حوصله» با صدای خودش منتشر کرد. از حسین صفا هم آثاری نظیر «چشم انتظاری» و «استکان» منتشر شده ولی حضور این دو ترانه‌سرا در خوانندگی به همین چند قطعه ختم شد.

 

اهورا ایمان یکی از آخرین ترانه‌سراهایی است که از صدای خودش رونمایی کرده است. اهورا در شهریور سال 92 با انتشار قطعه «گله دارم» رسماً از فعالیتش در این عرصه رونمایی کرد. او بعدها قطعاتی مثل «اما تحمل می‌کنم»، «پروانه بر پیراهن»، «قصه این‌جوری نبود» و «آخرین بارون» را منتشر کرد. ایمان در مهر 1397 اولین آلبوم رسمی‌اش به نام «پروانه‌های پیراهنش» را به بازار فرستاد. این خواننده چند بار اجرای زنده در محافل شعر و موسیقی را تجربه کرده است.

 

مهر 97، ماه ترانه‌سراهای موسیقی پاپ بود. در این ماه علاوه بر اهورا ایمان، روزبه بمانی هم اولین آلبوم رسمی‌اش را منتشر کرد؛ مجموعه‌ای به نام «کجا باید برم» با ترانه‌های خودش و ملودی «علیرضا افکاری». اولین تجربه رسمی خوانندگی روزبه بمانی، سال 85 با اجرای تیتراژ برنامه «شب شیشه‌ای» رقم خورد. از سال 95 و هم‌زمان با ایفای نقش در فیلم «ربوده شده»، خوانندگی برای روزبه بمانی جدی‌تر شد و قطعاتش را با برنامه دقیق‌تری منتشر کرد. قطعه «کجا باید برم» با صدای بمانی در سطح زیادی شنیده شده است. او دو قطعه به نام‌های «خون‌بس» و «بگو بله» را در همکاری با گروه دارکوب اجرا کرده و یک کنسرت هم با این گروه داشته است. اولین کنسرت مستقل این هنرمند، پنجم و ششم تیرماه 98 برگزار می‌شود و باید دید در آینده چند استیج سهم روزبه بمانی و عاشقانه‌هایش خواهد شد.