فیلمی که از اربعین ساخته نشد و به اسکار نرفت

گروه رسانه: دکتر اکبر نصراللهی رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه، در سرمقاله امروز روزنامه فرهیختگان با اشاره به اهمیت پیاده‌روی اربعین نوشته است: اربعین؛ هم دانشگاه و هم رسانه است اما دانشگاه‌ها و رسانه‌های ایران از اربعین جامانده‌اند و رسانه‌های خارجی هم در پوشش آن، اصول ادعایی خود را نقض و از امام حسین (ع) به‌عنوان محوردوستی، آزادگی، وحدت و سخاوت و ایثار عامدانه غفلت کرده‌اند.

به گزارش بولتن نیوز، محورهای مهم دیگر این سرمقاله عبارت‌اند از:

اربعین نخستین، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پیاده‌روی معنوی جمعی جهان و حتی ازنظر شاخص‌های مختلف ازجمله نوع و محل مراسم، میزان پیاده‌روی، تعداد جمعیت، از گردهمایی مسلمانان در حج نیز متمایز است.

حج واجب است اما اربعین واجب نیست باوجوداین، بیش از ۲۰ میلیون نفر از مردم از ملیت‌ها، قومیت‌ها و مذاهب از سنین مختلف حتی مردان و زنان مسن و بیماران در طولانی‌ترین و گسترده‌ترین راهپیمایی و پیاده‌روی جمعی و معنوی جهان در کشور ناامن و پرتنش عراق حضور می‌یابند.

مشارکت اجتماعی و اقتصادی مردم برای اسکان در قالب موکب‌ها و پذیرایی از زائران در طول سفر به‌ویژه در مسیر از نجف تا کربلا و اقامت زوار در این شهرها با تنوع غذایی بالا و کاملاً مجانی از جلوه‌های جذاب، ماندگار، سخاوتمندانه و اعتقادی مردم است.

رفتار برادرانه و دوستانه ایرانی‌ها و عراقی‌ها باوجود ۸ سال جنگ تحمیلی و اصرار مردم عراق برای پذیرایی و اقامت در منازل شخصی‌شان شبیه رؤیا و تا این حد و به این شکل در طول تاریخ بی‌سابقه است.

به لحاظ امنیتی نیز موضوع بسیار قابل‌تأمل است؛ در کشور ناامن عراق، مراسم با این حجم از جمعیت بدون تقریباً هیچ حادثه‌ای برگزار می‌شود؛ حال‌آنکه در حج باوجوداینکه از ۶ هزار دوربین و ۱۰۰ هزار نیروی امنیتی، ۲۵ هزار کادر پزشکی در سال ۱۳۹۴ استفاده می‌شد، تاکنون شاهد قربانی شدن و شهادت صدها نفر براثر سقوط بالابر و فاجعه منا یا حوادثی مثل تیراندازی به‌سوی زائران در مراسم حج سال ۱۳۶۶ بوده‌ایم.

این پدیده بی‌نظیر از منظر شاخص‌های کلاسیک ارتباطات و خبر، دارای همهٔ ارزش‌های خبری به‌ویژه ارزش خبری «عجیب و استثنا» حتی برای خود مسلمانان و شیعیان است.

اما دانشگاه‌ها چقدر بر روی چیستی و چرایی این موضوع مهم تحقیق علمی کرده‌اند؟ رسانه‌های داخلی تا چه اندازه این پدیده بی‌نظیر را پوشش داده‌اند؟ رسانه‌های غربی که مدام بر بی‌طرفی، حق مردم به دانستن، جریان آزاد اطلاعات‌ تأکیددارند و از پوشش خبری و تحلیل هیچ تجمع اعتراضی حتی چند نفرِ از کشورهای اسلامی صرف‌نظر نمی‌کنند، اربعین را چه میزان و چگونه پوشش داده‌اند؟

پاسخ به این سؤالات و یافتن راه‌های رفع برخی مشکلات موجود و کمک با برگزاری بهتر و بدون حادثه اربعین، به تحقیق علمی و روشمند نیاز است اما مشاهداتم در سفر چند روز قبل به کربلا و بررسی‌های اجمالی‌ام در رسانه‌ها حاکی است باوجوداینکه بزرگ‌ترین و دقیق‌ترین لنزهای دوربین مطبوعات و تلویزیون، قلم مطبوعات و زبان خبرنگاران و مجریان رادیو و تلویزیون کوچک‌تر از آن هستند که بتوانند این قیامت و قدم‌های عاشقانه را پوشش دهند و به باور من هیچ‌وقت هم نمی‌توانند اربعین را «واقع‌نمایی» کنند اما تاکنون رسانه‌های داخلی حتی همانند وقایع عادی هم آن را پوشش نداده‌اند.

راهبرد رسانه‌های خارجی نیز «سکوت و کوچک‌نمایی» آن‌هم به شکل مغرضانه، جهت‌دار یک‌طرفه و نشان دادن برخی حاشیه‌های کوچک و طبیعی این سونامی انسانی بوده است.

آگاه شدن دقیق و کامل از ابعاد مختلف اربعین و آگاه کردن مردم در سطوح ملی و بین‌المللی در قالب‌های خبری و تحلیلی و ساخت مستند، فیلم سینمایی، سریال و موسیقی در رسانه‌ها و تحقیق در مراکز علمی و پژوهشی و گنجاندن موضوع در برنامه‌های آموزشی می‌تواند بخشی از اقدامات باشد.

بی‌تردید اگر موضوع بسیار کم‌اهمیت و پایین‌تر از اربعین در غرب روی می‌داد تاکنون ده‌ها فیلم و سریال در مورد آن می‌ساختند و آن را روانه اسکار می‌کردند.

انتهای پیام/#