«زمین دارای ارزش واقعی است، در آن سرمایه‌گذاری کنیم»

به گزارش بولتن نیوز، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، روز جهانی مبارزه با بیابان زایی (WDCD: Word Day to Combat Desertification)، ۱۷ ژوئن برابر با ۲۷ خرداد در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود. این مناسبت مهم ۲۳ سال پیش، توسط مجمع عمومی سازمان‌ ملل ‌متحد برای افزایش سطح آگاهی در مورد اقدامات جهانی و ملی در مورد بیابان‌زایی، تخریب‌زمین و خشکسالی، نامگذاری شده است. مراسم این روز، بر مدیریت پایدار زمین‌ها به عنوان راهی برای بازسازی اقتصاد، ایجاد شغل و احیای جوامع محلی، تاکید و تمرکز دارد.

مراسم امسال در کشور اکوادور برگزار خواهد شد. این کشور، مدیریت محیط زیستی پایدار را به عنوان یکی از ارکان اصلی تولید دانش قرار داده و به طور مداوم، استفاده از منابع بیولوژیکی، فرآیندهای نوآورانه‌ی بیولوژیکی و اصول محیط زیستی تولید محصولات و خدمات در تمام بخش‌های اقتصادی خود را ارتقا می‌دهد.

این کشور، از روز جهانی مبارزه با بیابان زایی، به عنوان مناسبتی برای نشان دادن تلاش‌های خود در زمینه‌ی مدیریت پایدار زمین به عنوان ابزار اصلی توسعه‌ی اقتصادی محیط زیستی استفاده می‌کند.

کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان‌زایی (UNCCD)، در سال ۱۹۹۴ تاسیس شده است و فعالیت‌های آن، به طور خاص به مناطق خشک و نیمه خشک که در آن، آسیب‌پذیرترین مردم و اکوسیستم‌ها قرار دارند، اختصاص دارد و مقر موسسه‌ی آن، در شهر بون آلمان بوده و یک دفتر ارتباطی هم در رم ایتالیا دارد که با هدف تقویت همکاری با ادارات، طرح‌ها و نمایندگی‌های سازمان ملل، در راستای بهبود اجرای کنوانسیون مذکور ایجاد شده است.

این موسسه، خدمات مشاوره‌ای، راهکارهای مشارکت همگانی و ترویج آن و ایجاد خلاقیت و نوآوری در کشورها را ارائه می‌دهد و بودجه‌ی آن، در کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی دیده شده است. شرکای موسسه نیز در تامین مالی برنامه‌ها، نقش خود را ایفا می‌کنند.

مونیکا باربوت از اول اکتبر ۲۰۱۳ به عنوان دبیر اجرایی کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان‌زایی(UNCCD) منصوب شد. باربوت قبلا"مدیر اجرایی تسهیلات جهانی محیط زیست(GEF)بوده و قبل از آن نیز، به‌عنوان مدیر بخش فناوری، صنعت و اقتصاد در برنامه‌ی محیط‌زیست سازمان ملل متحد (۲۰۰۳-۲۰۰۶) خدمت کرده است و به مسائل مربوط به بیابان زایی، تخریب زمین و خشکسالی آگاهی کامل دارد GEF به عنوان مکانیسم مالی سازمان ملل متحد، به طور مستقیم به اجرای کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی کمک می‌کند.

چارچوب استراتژیکی جدید UNCCD برای سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۳۰، جامع‌ترین تعهد جهانیِ مطابق با دستورالعمل ۲۰۳۰ برای توسعه‌ی پایدار است که هدف آن کنترل زمین لرزه‌ها و بازگرداندن بهره‌وری به وسعت گسترده‌ای از زمین‌های تخریب شده، بهبود معیشت بیش از ۱.۳ میلیارد نفر و کاهش اثرات خشکسالی برای جمعیت‌های آسیب‌پذیر بوده وحاصل آن ساختن آینده‌ای است که در آن بیابان‌زایی و تخریب زمین به حداقل رسیده و اثرات خشکسالی در مناطق آسیب دیده کاهش یابد.

UNCCD به طور خاص، متعهد به یک رویکرد از پایین به بالا برای تشویق مشارکت مردم محلی در مبارزه با بیابان‌زایی و تخریب زمین است و برای پاسخگویی به این چالش‌های پیچیده با رویکرد یکپارچه و بهترین استفاده‌ی ممکن از منابع طبیعی، با دوکنوانسیون مهم دیگر همکاری نزدیک دارد : کنوانسیون تنوع زیستی (CBD) و کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی (UNFCCC). دبیرخانه‌ی UNCCD، تسهیل همکاری میان کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه، به ویژه در زمینه‌ی انتقال دانش و فن‌آوری برای مدیریت پایدار زمین را، هدایت می‌کند.

مناطق تحت نظارت UNCCD، پنج منطقه‌ی : آفریقا، آسیا، آمریکای لاتین و کارائیب (LAC)، دریای مدیترانه، اروپای مرکزی و شرقی (CEE) هستند و متن کنوانسیون، پنج ضمیمه دارد که مربوط به هر یک ازاین مناطق است. البته کشورهای عضو این مناطق خودشان با همدیگر، چارچوب همکاری و چگونگی اجرای این برنامه‌ها و اقدامات در سطح ملی را هماهنگ و برنامه‌ریزی می‌کنند.

دلایل مهم تشدید روند کاهنده ی کارایی سرزمین یا بیابان زایی در ایران به باور کارشناسان این‌هاست:

- چیدمان توسعه در کشور، متناسب با توانمندی‌های اکولوژیکی طراحی نشده است.
- روند تغییرات اقلیمی اکنون به شدت کشور را متاثر کرده است و به تبع آن، میانگین دما افزایش و میانگین بارش‌ها کاهش یافته است و می‌توان گفت که بیابان‌زایی و تغییر اقلیم اثرات متقابلی بر روی هم گذاشته‌اند.

راهکارهای پیشنهادی مطرح شده نیز بدین شرح است:

باید با استفاده از تکنولوژی‌های روز، میزان مصرف آب را در بسیاری از صنایع تا یک‌پنجم کاهش داد و البته برای برخورداری از این تکنولوژی‌ها، نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم و این درست همان نکته‌ی مهمی است که شعار امسال روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی، بر آن تاکید و تمرکز دارد.
به استناد آمارهای منتشر شده، کل آب سالانه‌ی مورد نیاز ایرانیان برای شرب، حدود شش میلیارد متر مکعب است. در حالیکه بیش از ۲۷ میلیارد متر مکعب آب، در اثر ضایعات در بخش کشاورزی هدر ‌می‌شود که با توجه به پایین بودن راندمان آبیاری در بخش کشاورزی، با سرمایه‌گذاری لازم و اصلاح شیوه‌های آبیاری و ارتقای نرم‌افزاری این بخش، با نیمی از آبی که هم‌اکنون مصرف می‌شود، در کشور می‌توان به میزان فعلی، تولیدات غذایی داشت.

زمینه سازی، حمایت، تشویق و ترغیب اراده و حرکت جمعی به سوی رونق کسب و کارهای سبز، مانند استحصال انرژی‌های نو و تقویت زیرساخت‌های گردشگری مسوولانه در حوزه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی، روستایی، عشایری، ورزشی، درمانی و علمی، از اقدامات بسیار مهم و موثر در این مسیر است که بی‌تردید، پیش شرط تحقق آن، اولویت دادن به آموزش شهروندان، ارتقای سواد محیط‌ زیستی آنان و از میان برداشتن موانع پیش‌ِروی کارآفرینان و مردم و حمایت از آنان است.

ایران دارای قابلیت‌ها و مزایای طبیعی و فرهنگی/ اجتماعی بسیار است و با توسعه‌ی توریسم فرهنگی، تاریخی و استفاده از جذابیت‌های منحصر به فرد طبیعتی، می توان آن را در کنار ۵ طبیعت جذاب دنیا قرار ‌داد.

بهره‌برداری از انرژی‌های نو مانند انرژی‌های خورشیدی، بادی، زمین‌گرمایی و نیز جذر و مدی در کشور و توجه به ۴ هزار و ۶۰۰ کیلومتر مرز آبی ایران که پتانسیل بزرگی برای توسعه‌ی تجارت است.

درآمدزایی از طریق مسیر جاده‌ی ابریشم که ایران هم در این مسیر واقع است، همانگونه که کشورهای منطقه از آن استفاده می کنند.

تقویت توریسم فرهنگی با وجود اقوام مختلف ایرانی از جمله ترکمن‌ها، کردها، زرتشتی‌ها، ترک‌ها، آشوری‌ها، عرب‌ها، بلوچ‌ها و لرها و آیین‌های متنوعی که هر کدام از آنها دارند، می‌تواند ارز قابل توجهی را وارد کشور کرده و به کاهش درآمدزایی توسط کشاورزی در مناطق کم‌آب کمک کند.

وجود بارگاه امام هشتم شیعیان، امام رضا (ع) در ایران جایگاه ویژه‌ای دارد که می‌تواند رونق بخش توریسم مذهبی باشد.

به باور کارشناسان، با توجه لازم به راهکارهای پیشنهادی و اقدام در خصوص آنها، برای افزایش تولید ناخالص ملی نیازکشور به تقویت توسعه‌ی ناپایدار کشاورزی یا ایجاد صنایعی که بسیار آب بر و انرژی بر هستند، بسیار کمتر از میزان فعلی خواهد بود.

بیایید این باور همگانی را در کشور رونق بخشیم که ما شهروندان میهن‌دوست مسلمان، بدون اینکه بار مسوولیت اعمال و رفتار خود را برشانه‌ی دیگران بیندازیم، شخصا"در مقابل چالش‌های محیط زیست کشور، وظایف خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم.