چه کسی گفت تبانی

گروه ورزشی: تبانی؛ موضوع جدیدی که نزدیک به یکی، دو هفته است فضای فوتبال ایران را تحت‌تأثیر قرار داده و حالا در ظاهر هم که شده، حساسیت‌های ریزودرشتی را برانگیخته است. آغاز رواج این کلمه به پیش از بازی ایران – سوریه در آخرین بازی مرحله انتخابی جام جهانی برمی‌گردد؛ جایی که ایرانِ ازپیش‌صعودکرده، باید به مصاف سوریه‌ای می‌رفت که در صورت برتری مقابل ملی‌پوشان ایرانی، جواز صعود به جام جهانی ٢٠١٨ روسیه را می‌گرفت.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه شرق، ایران در ٩ بازی قبلی‌اش در این رقابت‌ها هیچ گلی نخورده بود و رکورد گل‌نخوردن در این رقابت‌ها را هم شکست، ولی در بازی مقابل سوریه در عین ناباوری، در همان اوایل دیدار، دروازه‌اش باز شد تا طلسم گل‌نخوردن‌هایش در این بازی‌ها بشکند. اگرچه شاگردان کی‌روش در ادامه بازی توانستند دوبار گلزنی کنند و بازی یک بر صفر باخته را ٢ بر یک کنند، ولی اتفاقی که در دقیقه ٩٢ بازی افتاد، دوباره به واژه «تبانی»، برای آنهایی که نتایج به نفعشان رقم نخورده بود، قوت دوباره‌ای بخشید. در این دقیقه عمر سوما، مهاجم سوریه، برخلاف روند بازی و روی غافلگیری خط دفاعی ایران، دروازه بیرانوند را گشود تا بازی ٢ بر ٢ شود؛ نتیجه‌ای که با توجه به تساوی تیم‌های ازبکستان و کره، رأی به حذف ازبک‌ها و صعود سوری‌ها به بازی پلی‌آف آسیا داد.

پست توییتری بحث‌برانگیز

با رقم‌خوردن نتیجه ٢ بر ٢ در بازی تیم‌های ایران و سوریه، ازبک‌ها؛ تیمی که دیگر شانسی برای رسیدن به جام جهانی نداشت، موضوع تبانی را در سطح گسترده‌تری رقم زدند؛ خبرگزاری‌های این کشور از همان دقایق پایانی بازی ایران و سوریه کارهایشان را شروع کردند و با سناریوچینی‌های مختلف تلاش کردند به بقیه بقبولانند که این نتیجه حاصل تبانی ایران و سوریه بوده؛ استدلال آنها البته بیشتر جنبه احساسی داشت و دو روی فنی و سیاسی را دنبال می‌کرد؛ خبرگزاری‌های ازبکستان اعتقاد داشتند تیمی که در ٩ بازی هیچ گلی نخورده چطور ممکن است در بازی خانگی‌اش دو گل مقابل تیم سوریه بخورد؟ البته استدلال اصلی آنها به رابطه خوب «بشار اسد»، رئیس‌ جمهوری سوریه، با ایران برمی‌گشت که اعتقاد داشتند این نتیجه به‌خاطر رابطه سیاسی خوب دو کشور حاصل شده وگرنه سوریه از لحاظ فنی توان رقابت با ایران را نداشته است. بااین‌حال موضوعی که داستان ازبک‌ها را پررنگ‌تر کرد، پست توییتری یکی از نماینده‌های مجلس ایران بود که در آن از وزیر ورزش خواست درباره احتمال تبانی ایران با سوریه پاسخ‌گو باشد! این پست توییتری، بهانه جدیدی به دیگر رسانه‌ها داد تا به واژه «تبانی» بیشتر دامن بزنند؛ موضوعی که البته بیشترین بازتابش را در میان اهالی فوتبال در آسیا داشت. شاید اگر آن توییت ایرانی نبود، حساسیت کمتری نسبت به این واژه شکل می‌گرفت.

AFC وارد می‌شود

پس از آن اتفاقات بود که روز پنجشنبه، کنفدراسیون فوتبال آسیا، AFC، مجبور به صدور بیانیه شد و در آن تأکید کرد: «پس از گزارش‌هایی مبنی‌بر نقض قوانین در دیدار دور آخر مقدماتی جام جهانی ٢٠١٨ در روز پنج سپتامبر ٢٠١٧، تحقیقات خود را شروع کردیم. AFC درحال‌حاضر منتظر دریافت تمام گزارش‌ها و اطلاعات است و سپس گام بعدی را برخواهد داشت. همچنین AFC با فیفا در این زمینه همکاری نزدیکی خواهد داشت تا گزارش‌های لازم در حوزه قضائی را به فیفا اعلام کند». نکته‌ای که در این میان باید به آن اشاره شود این است که بازی‌های مرحله انتخابی جام جهانی در منطقه آسیا ابتدا با مدیریت مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا برگزار می‌شود و سپس در مرحله بالاتر مربوط به نهاد بین‌المللی فوتبال، فیفا، می‌شود. به این معنی که اگر در این بازی‌ها در منطقه آسیا تخلفی صورت بگیرد، هر دو نهاد باید در کنار یکدیگر به این موضوع رسیدگی کنند.

حالا اما مسئله این است که بعید است یکی از این دو نهاد بتواند پی به وقوع تبانی در دیدار ایران و سوریه ببرد؛ اگر قرار بر اعمال تبانی در این بازی بود، می‌شد خیلی راحت‌تر کار را بدون اماواگر، به سود سوریه به پایان برد و هیچ برخورد فیزیکی و غیرفیزیکی هم میان بازیکنان صورت نگیرد. این در حالی است که ملی‌پوشان ایران در دیدار مقابل سوریه پیش از دریافت گل تساوی، شانس‌زدن گل سوم را هم داشتند و فقط روی یک غافلگیری برای دومین‌بار گل خورده‌اند. حالا هم به نظر نمی‌رسد که بیانیه جدید AFC اصلا اشاره‌ای به بحث «تبانی» در بازی‌های مرحله انتخابی جام جهانی داشته باشد؛ ماجرایی که «ورزش ٣» هم به آن پرداخته و نشان می‌دهد بیانیه AFC بیشتر به مواردی دیگر اشاره دارد تا تبانی؛ در ماه ژوئن ٢٠١٧، AFC به اعضای خود دستور داد سهام‌دارانی که در فوتبال آسیا شرکت دارند، باید اصل بی‌طرفی سیاسی را رعایت کنند. در این نامه تأکید شده بود که این اصل، دغدغه AFC و فیفاست و در بند ٣,٢ قوانین AFC به آن اشاره شده است: «AFC نسبت به هر سیاست و دینی بی‌طرف است». به علاوه در بند ١٤.٤ نیز آمده: «اعضا باید استقلال خود را حفظ و تحت‌تأثیر شخص سومی نباشند. AFC از سهام‌داران خود می‌خواهد که به این اصول پایبند باشند». به‌علاوه در ماده ٦ قوانین آمده است: «هر شخص یا ارگانی که مستقیم یا غیرمستقیم با این قوانین سروکار دارد، باید به آنها و هر دستورالعمل، تبصره و... مربوط به آن احترام بگذارد».

در اطلاعیه کنفدراسیون فوتبال آسیا هیچ اشاره مستقیمی به مسائل و شایعات اخیر در مورد تبانی نشده است و تنها از اعضا خواسته شده تحت‌تأثیر یک نیروی سیاسی نباشند که قاعدتا به نحوه برگزاری بازی‌ها برمی‌گردد که به تلاش برخی کشورهای عربی در نحوه برگزاری و دخالت‌های آنها برمی‌گردد که تا حدودی تأثیر خود را نیز در بازی‌ها گذاشته است؛ نکته‌ای که یکی از مسئولان فدراسیون فوتبال هم با صراحت به آن اشاره کرد و مدعی شد AFC هیچ ابهامی درخصوص نتیجه بازی ایران و سوریه در روز پایانی نداشته و اگر این اطلاعیه صادر شده بیشتر به نحوه برگزاری بازی‌ها و پوشش تلویزیونی آن در برخی کشورها برمی‌گردد که باعث خشم مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا شده است.