درهای بزرگ‌ترین باغ کتاب جهان باز می‌شود

گروه فرهنگ و هنر: درهای بزرگ‌ترین باغ کتاب جهان امروز به روی علاقه‌مندان کتاب گشوده خواهد شد. باغ کتاب تهران که می‌تواند فصل تازه‌ای در ارتباط میان ایرانیان و یار مهربان را رقم بزند، امروز متولد می‌شود تا تهران، عنوان دارنده بزرگ‌ترین باغ کتاب در جهان را از آن خود کند.

به گزارش بولتن نیوز، افتتاح این پروژه عمرانی هرچند اتفاقی بسیار مبارک تلقی می‌شود اما گره خوردن نام کتاب به آن بدون تردید می‌تواند انگیزه ارزیابی مسئله کتاب و کتاب‌خوانی در کشور شود.

درحالی‌که سرانه مطالعه در ایران اندک است و آمارها این سرانه را بین 2 تا 79 دقیقه تخمین می‌زنند اما تیراژ کتاب‌های منتشرشده در کشور خود نشان می‌دهد تا چه میزان اقتصاد نشر در ایران در فشار و مضیقه‌ای جدی قرار دارد.

به‌عبارت‌دیگر، در شرایطی که تیراژ کتاب در ایران به حدود هزار تا دو هزار نسخه در هر بار نوبت نشر سقوط کرده است نمی‌توان از گسترش فرهنگ مطالعه در کشور سخن به میان آورد.

بااینکه بسیاری آمار دهشتناک سرانه دودقیقه‌ای مطالعه در ایران را بر نتافتند اما بررسی‌های خوش‌بینانه نیز در حوزه کتاب، سرانه را 15 دقیق تخمین می‌زد و فاصله این زمان تا 79 دقیقی در روز را نشریه خوانی، روزنامه و قرآن و ادعیه پر می‌کند.

از سوی دیگر آمار مطالعه کتب درسی نیز در این حوزه قرار دارد.

چرا کتاب نمی‌خوانیم؟

سؤال بسیار مهمی است، چرا ایرانی‌ها کتاب نمی‌خوانند؟

درست است که نمایشگاه‌های کتاب در 10 دوره ده‌روزه فعالیت خود با هجوم شدید خریداران، نسبت به دوره‌های عادی روبرو می‌شوند اما اگر در راهروهای این نمایشگاه قدم بزنید و غرفه‌های گوناگون را مدنظر قرار دهید می‌بینید که بازهم غرفه کتب درسی و کمک‌درسی و نشریات خانوادگی و آشپزی بسیار شلوغ‌تر از غرفه‌های عرضه‌کننده کتاب در قامت کتاب است. هرچند باید در نظر داشت که با انتقال مکان برگزاری نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب از حجم استقبال نیز بسیار کاسته شد.

برخی بر این گمانند که یکی از مهمترین دلایل کتاب نخوانی ایرانیان یا بی‌علاقگی به آن از شکل و ساختار دوره تحصیلی نشاءت می‌گیرد. دانش آموزان ایرانی در قیاس با همتایان خود در سایر کشورها حجم بیشتری را می‌خوانند و کتاب محور امتحان می‌دهند. بی‌علاقگی به کتاب می‌تواند نشاءت گرفته از استرس ناشی از تحصیل در این دوران باشد. حجم بالای کتاب‌های درسی بر این اساس عرصه را برای مطالعه کتب غیردرسی تنگ می‌کند. برخی دیگر نیز گرانی کتاب را مدنظر قرار داده و معتقدند بالا بودن بهای کتاب سبب شده است طبقه متوسط ایرانی قادر به خرید آن نباشد. این استدلال نه‌چندان محکم و منطقی شاید در فضایی خلأ گونه تائید و همراهی برخی را به همراه داشته باشد اما بدون تردید اگر کتاب در قیاس با پیتزا و ساندویچ و زولبیا و بامیه و ... قرار گیرد، قافیه را بدجوری می‌بازد و معلوم می‌شود داستان یکسره به گرانی برنمی‌گردد، مشکل نبود شرایطی برای آشنایی و همراهی با کتاب در فضای فرهنگی ایران است.

آنچه در این میان بیش از هر چیز اهمیت دارد، انس با کتاب است و کتاب‌خوانی نیز تحت تأثیر همراهی با کتاب در فضایی مناسب و مساعد، گسترش می‌یابد.

حالا می‌توان افتتاح باغ کتاب تهران را گامی مهم در تحقق این هدف بزرگ نامید. اقدامی فرهنگی و به‌غایت کارساز در این عرصه که موجبات نزدیکی بیشتر کودکان، جوانان و سایر گروه‌های سنی با کتاب را فراهم می‌کند.

برخی از این مکان به‌عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه کتاب نام می‌برند. این فضا هرچند نام کتاب را بر خود دارد اما مکانی است که می‌تواند یک روز تفریحی خوب را برای یک خانواده یا یک شهروند رقم بزند.

رستوران، مراکز بازی و سرگرمی کتاب محور و ... همگی زمینه برخورداری از خدمات مختلف را برای مراجعان فراهم می‌نماید.

نکته مهم تخصیص جایگاهی ویژه برای کودکان است. کودکانی که در نزدیکی کتاب، اوقات خوشی را سپری کنند، بدون تردید در برخورد با آن در سالیان پیش روی زندگی‌شان عملکردی متفاوت از نسل قبل خواهند داشت.

باغ کتاب

باغ کتاب تهران بزرگ‌ترین مجموعه فرهنگی کشور است که بزرگ‌ترین فروشگاه کتاب کشور با ۱۴ هزار مترمربع، بزرگ‌ترین مرکز علم کشور با ۱۲ هزار مترمربع، گالری هنری با هزار و ۷۰۰ مترمربع و فضاهای متعدد فرهنگی و هنری در آن قرار دارد. این مجموعه فرهنگی در حقیقت نوعی دعوت همگانی به کتاب‌خوانی تلقی می‌شود. قصه‌گویی برای کودکان و پیش‌بینی غرفه‌هایی برای این گروه سنی از مهمترین برنامه‌هایی است که برای پر کردن اوقات فراغت کودکان و جوانان در نظر گرفته‌شده است.

باغ کتاب تهران در تپه‌های عباس‌آباد تهران واقع شده است. این باغ از شرق با کتابخانه ملی ایران، از شمال شرقی با فرهنگستان‌های علوم و زبان و ادبیات فارسی، از شمال غربی با باغ هنر و از غرب با باغ‌موزه دفاع مقدس همسایه است.

وسعت باغ کتاب تهران ۱۱۰ هزار مترمربع است که ۶۵ هزار مترمربع آن ساختمان نمایشگاهی، تالارهای همایش و اداری است و مابقی آن را فضای سبز و یک دریاچه مصنوعی تشکیل می‌دهد. فضای داخلی باغ کتاب تهران شامل ۱۶ سالن نمایشگاهی هر یک به مساحت ۲۰۰۰ مترمربع و در دو طبقه بنا شده است. قرار است باغ کتاب تهران، به‌عنوان یک نمایشگاه کتاب دائمی در چهارفصل سال به نمایش و ارائه کتاب بپردازد. این باغ شامل دو بخش اصلی باغ کتاب و باغ علم است. بخش باغ کتاب شامل دو بخش خردسال و کودک و نوجوان و بخش بزرگ‌سال و عمومی است؛ و بخش باغ علم نیز سه فاز دارد که شامل بخش‌های دو تا هشت سال، هشت تا دوازده سال و بخش دوازده تا هجده سال که در روز افتتاحیه دو فاز پایانی آن افتتاح می‌شود.

تهران با مجموعه‌ای از امکانات فرهنگی

شهرداری تهران حالا افتخار افتتاح باغ کتاب تهران را نیز در کارنامه فرهنگی خود ثبت کرد. راه‌اندازی ده‌ها سالن سینما و تئاتر ازجمله اقداماتی است که در این سال‌ها از سوی شهرداری تهران پیگیری شده است.

هرچند در برخی رسانه‌ها هزینه راه‌اندازی باغ کتاب تهران را 200 میلیارد تومان اعلام کرده‌اند اما با توجه به قدیمی بودن آمار ارائه‌شده در این زمینه به نظر می‌رسد اعتبار موردنیاز در این بخش با این رقم متفاوت است.

بدون تردید هر چه تلاش برای راه‌اندازی فضاهای فرهنگی در ایران گسترش یابد، به همان میزان افسردگی، خمودگی و نارضایتی‌ها از جامعه رخت بر خواهد بست. زمان آن رسیده است که شهرهای دیگر ایران نیز مجهز به این فضاهای فرهنگی و کاربردی شوند.