پـاكستان پـس از بـن‌لادن
به گزارش ايسنا، هفته نامه اكونوميست در گزارشي تحليلي نوشته است:
«مقام‌هاي ارشد ارتش پاكستان و سرويس اطلاعاتي اين كشور در خصوص عدم آگاهي از حضور اسامه بن لادن، رهبر القاعده و يا عدم اقدام براي دستگيري وي به رغم اطلاع از محل اقامتش مورد اتهام قرار گرفته‌اند. تصاوير ويدئويي كه نشان دهنده حضور فعال بن لادن به عنوان رهبر القاعده در سال‌هاي اخير است نيز كمكي به كم‌رنگ شدن انتقادات از مقام‌هاي پاكستان نكرده است.
باور اين موضوع براي مقام‌هاي پاكستان دشوار است كه بن لادن در نزديكي يك شهر نظامي نزديك به پايتخت حضور داشته است. نكته عجيب‌تر اين است كه دستگيري و كشته شدن وي توسط نيروهاي آمريكايي بدون كوچك‌ترين مقاومت و درگيري محقق شده است.
اشفق كياني، رئيس ارتش پاكستان، به همراه احمد شجاع پاشا، مدير سرويس اطلاعاتي اين كشور به رغم اينكه چهره‌هاي محبوبي ميان مردم به شمار نمي‌آيند و عملكردشان از ديدگاه بسياري قابل قبول نيست، هر دو اعلام كردند كه اسلام آباد نسبت به حمله آمريكا نظر مساعدي نداشت و درصدد است تا نيروهاي اين كشور حضور كمتري در پاكستان داشته باشند.
حمله آمريكا در شب صورت گرفت و گفته مي‌شد طي اين حمله سيستم رادارهاي پاكستان دچار مشكل بوده است. اين موضوع باعث شد آصف علي زرداري، رئيس جمهوري پاكستان و يوسف رضا گيلاني، نخست وزير اين كشور اعلام كنند كه در رابطه با اين حمله مسئوليتي ندارند. پس از كشته شدن بن لادن، آمريكايي‌ها پيش از رئيس‌جمهوري پاكستان، با اشفق كياني مكالمه تلفني داشتند.
عايشه صديقه، تحليل‌گر امور دفاعي پاكستان مي‌گويد، نيروهاي نظامي به رغم داشتن مخارج بالا و دريافت كمك‌هاي مالي هنگفت عملكرد درستي ندارند. اين عملكرد نامطلوب در حالي است كه آنها سازمان بزرگي با 500 هزار نيرو در اختيار دارند و به سياست‌گذاري در امور مبارزه با تروريسم مي‌پردازند.
رهبران پاكستان علاوه بر تلاش براي دفاع از ارتش سعي دارند نيازها و مطالبات غير نظامي را نيز در نظر داشته باشند. در همين راستا، گيلاني در نهم ماه مه خطاب به پارلمان از افزايش جنگ عليه تروريسم خبرداد. وي خواستار بررسي اقدام‌هاي بن لادن در سال‌هاي اخير شد.
با اين حال، تعهدات وي در خصوص برقراري هر چه سريع‌تر ثبات به نوعي نشان دهنده‌ي پذيرش شكست‌هاي پيشين است. اين در حالي است كه بسياري خواستار بركناري دولت كنوني پاكستان شده‌اند. ژنرال اشفق كياني واكنش‌هاي غير نظاميان را براي بركناري دولت "غير كافي" دانست.
در عين حال شخصيت‌هايي همچون شاه محمود قريشي، وزير امور خارجه سابق پاكستان و سياستمداران محافظه‌كار ديگر خواستار بركناري رئيس جمهوري و نخست وزير اين كشور از سمت خود شده‌اند.
عامل ديگر ايجاد تنش‌ها در پاكستان اقدام‌هاي آمريكا است. باراك اوباما، رئيس جمهوري آمريكا، روز هشتم مه بار ديگر از وجود شبكه حامي بن لادن در پاكستان سخن گفت و اين موضوع را نشانه‌اي مبني بر ناتواني سرويس اطلاعاتي پاكستان دانست. از سوي ديگر، مقام‌هاي اطلاعاتي آمريكا همچنان به دنبال امكان دسترسي براي بازجويي از سه تن از همسران بن لادن هستند. افزون بر اين موضوع، مقام‌هاي آمريكايي مصرانه خواستار اعلام نام افرادي از سرويس اطلاعاتي پاكستان كه با القاعده همكاري داشته‌اند، شده‌اند.
نيروهاي امنيتي پاكستان مي‌گويند، داشتن هرگونه شك و شبهه در اين مورد، بي‌خردانه و نامعقول است چرا كه آنها در حال جنگ با القاعده هستند و 40 تن از رهبران اين گروه را دستگير كرده‌اند. در عين حال، حملات بسياري از سوي القاعده با هدف مقام‌هاي اطلاعاتي پاكستان و ارتش اين كشور طي سال‌هاي اخير ملاحظه شده است.
با اين همه، آمريكايي‌ها ايجاد كمپيني از سوي پاكستان عليه شبكه حقاني در وزيرستان شمالي را موضوعي بي‌اساس خواندند. آنها همچنين به روابط برخي اعضاي سرويس اطلاعاتي پاكستان با افرادي از گروه شبه‌نظاميان طالبان نظير ملا عمر، رهبر اين گروه اشاره كردند.
گفته مي‌شود ملا عمر در مناطق بلوچستان پاكستان به انجام عمليات‌هاي شبه‌نظامي خشونت‌بار مي‌پردازد. اين احتمال وجود دارد كه نيروهاي ويژه آمريكا پس از كشته شدن بن لادن هم اكنون به سراغ وي بروند.
به رغم تلاش‌هايي كه از سوي مايك مولن، رئيس ستاد مشترك ارتش آمريكا به عمل آمده، روابط فيمابين مدت‌هاست دچار مشكل شده است. مردم عادي پاكستان مدت‌ها است شاهد حملات موشكي آمريكا به شبه نظاميان افغان كه در مناطق مرزي دو كشور به سر مي‌برند، هستند.
روابط سازمان‌هاي جاسوسي دو كشور نيز با ورود چندين تن از عوامل سيا بدون هماهنگي با سرويس اطلاعاتي پاكستان به شهرهاي مختلقي از قبيل ابيت آباد، تحت تاثير قرار گرفت. اين روابط در ماه ژوئيه با دستگيري ريموند ديويس، عامل سيا در شرايط نامطلوب‌تري قرار گرفت. اين عامل سيا اقدام به تيراندازي و كشتن دو تن از اتباع پاكستان در لاهور كرده بود. آمريكايي‌ها اصرار داشتند كه وي از مصونيت ديپلماتيك برخوردار است و پس از چند هفته كشمكش موفق شدند وي را آزاد كنند.
در هر حال اين احتمال همچنان وجود دارد كه با توجه به شرايط كنوني، روابط آمريكا و پاكستان به سطح پايين‌تري برسد. محمود علي دوراني، سفير پاكستان در واشنگتن تا سال 2008، بر اين باور است كه هيچ يك از دو طرف برخورد صريحي ندارند. ارتش پاكستان پيش از آن كه تظاهر به ايجاد كمپيني عليه شبه نظاميان وزيرستان شمالي كند، بايد جوانب مختلف اين عمليات را مورد ارزيابي قرار دهد. در عين حال آمريكايي‌ها نيز بايد براي اثبات ادعاي خود مدارك مستدلي مبني بر همكاري و ارتباط عوامل سرويس اطلاعاتي پاكستان با افراطيون ارائه دهند.
به رغم اينكه كشته شدن بن لادن به همراه پاره‌اي ديگر از مسائل روابط فيمابين را تحت تاثير قرار داده است، پيش بيني مي‌شود روابط دو كشور به طور كلي قطع نشود. آمريكا نه تنها براي انتقال منابع و تسليحات از طريق كراچي به افغانستان در سال‌هاي آتي به پاكستان نيازمند است، بلكه نگراني‌هايي از سوي واشنگتن در خصوص افزايش تجهيزات هسته‌اي پاكستان نيز وجود دارد.
در عين حال پاكستان با توجه به شرايط اقتصادي نابسامان به كمك‌هاي بين المللي نياز دارد و آمريكا را به عنوان هم پيماني در مقابل هند در نظر گرفته است؛ لذا دو طرف در هر حال مجبور به ادامه روابط هستند. همان طور كه وزير امور خارجه سابق پاكستان مي‌گويد، آمريكا به اين نتيجه رسيده است كه داشتن روابط با پاكستان موضوعي ضروري است.»
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
