جليلي در نامه به اشتون چه نوشت؟

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران روز سه شنبه 20 اردیبهشت 1390 (10مه 2011) اعلام کرد پاسخ نامه اشتون که بهمن ماه گذشته خطاب به دکتر جلیلی نوشته شده بود تحویل دفتر وی در بروکسل شده است.

 

پس از آغاز خیزش های اسلامی در منطقه، این نخستین اتفاق رسمی دیپلماتیک در پرونده هسته ای ایران است.

 

دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان در پاسخ به نامه كاترين اشتون، نوشت: «تحولات چند ماه اخير نشان داد كه بسته پيشنهادي سه سال پيش ايران مبتني بر درك صحيح از واقعيت‌ها بوده است».

 

به گزارش دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي، سعيد جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي در نامه خود به كاترين اشتون نماينده عالي اتحاديه اروپا در امور خارجي و سياست امنيتي، اظهار داشت: «اراده ملت‌ها جايگزين مناسبات استبدادي در نظام بين‌الملل خواهد شد».

 

نماينده مقام معظم رهبري و دبير شوراي عالي امنيت ملي در اين نامه تأكيد كرد كه اصرار بيهوده برخي دولت‌ها بر تداوم مناسبات نابرابر در جهان و مقابله با خواست ملت‌ها و حمايت آنها از حاكمان مستبد، ديگر نمي‌تواند ادامه داشته باشد.

 

جليلي در پاسخ به كاترين اشتون گفت: «از بازگشت شما به گفت‌وگو براي همكاري حول نقاط مشترك استقبال مي‌كنم».

 

وي احترام به حقوق ملت‌ها و پرهيز از به كارگيري فشار را دو پايه اساسي براي همكاري‌ها دانست.

 

به گزارش سايت ايران هسته اي، کاترین اشتون به همراه نمایندگان گروه 6، روزهای اول و دوم بهمن 1389 در استانبول با تیم ایران که دکتر جلیلی آن را سرپرستی می کرد به مذاکره پرداخت. در مذاکرات ژنو 3 که پیش از آن در دسامبر 2010 برگزار شده بود دو طرف توافق کردند دستور کار مذاکرات بعدی «گفت وگو حول نقاط مشترک همکاری» باشد. بر همین مبنا، ایران در مذاکرات استانبول ابتکاری جدی عرضه کرد که از غرب می خواست غنی سازی در ایران را بپذیرد و تحریم ها را به حال تعلیق دربیاورد تا متقابلا مذاکراتی دراز مدت درباره نقاط مشترک همکاری آغاز شود. طرف غربی اما در این مذاکرات برای ورود به یک بحث سازنده در این مورد آماده نبود و در عوض صرفا روی یک فرمول بازنگری شده از مکانیسم مبادله تاکید داشت. روزنامه نیویورک تایمز همان ایام نوشت فرمول پیشنهادی غرب این است که ذخیره اورانیوم کم غنی شده ایران به میزانی از کشور خارج شود که تنها 300 کیلوگرم در ایران باقی بماند. دکتر جلیلی در دیدار با نمایندگان گروه وین در استانبول اعلام کرد ایران تنها زمانی موضوع مبادله را بررسی می کند که به عنوان «یک نقطه همکاری» مطرح شود والا اگر نگاه غرب به مبادله صرفا مکانیسمی برای تامین سوخت مورد نیاز راکتور تهران باشد برای ایران به دلیل توسعه توانمندی داخلی در این زمینه، جذابیتی ندارد.

 

روز آخر گفت وگوهای استانبول، کاترین اشتون در موضعی غیر قابل توجیه بیانیه ای قرائت کرد که ایران را متهم به شرط گذاری و به بن بست کشاندن مذاکرات می کرد. نامه 24 بهمن ماه اشتون به جلیلی درست پس از مذاکرات استانبول نوشته شد و منابع غربی زمستان گذشته گفتند چیزی بیش از آنچه در بیانیه پایانی اشتون آمده بود، در آن نامه وجود ندارد.

 

جلیلی اکنون به نامه اشتون پاسخ داده است و روشن است که از زمان مذاکرات استانبول به این سو در دیدگاه های ایران هم تغییری حاصل نشده است الا اینکه ایران اکنون احساس می کند تحولات منطقه بسته پیشنهادی آن را معنادار تر کرده است.

 

با وجود اینکه این نامه نگاری جدید یک تحول در اخبار مربوط به برنامه هسته ای ایران محسوب می شود اما به نظر نمی رسد 1+5 به زودی آمادگی ورود به مذاکراتی جدید با ایران را داشته باشد چرا که تقریبا تمامی تحلیلگران غربی عقیده دارند خیزش های منطقه موقعیت سیاسی و مذاکراتی ایرانرا به شدت رشد داده و تحت این شرایط ایران رد هرگونه مذاکره احتمالی به وضوح دست بالا را خواهد داشت.