شرایط
در عربستان در حال پیچیدهتر شدن است. انقلابی كه در تونس آغاز شده، در
حال گسترش در سایر كشورهای عربی است و عربستان سعودی نیز یكی از این
كشورهاست. ما شاهد گسترش اعتراضها و بازداشتها هستیم. با گذشت زمان و
گستردهتر شدن اعتراضها، این قضایا بیشتر هم خواهد شد. عربستان سعودی به
شدت از بیكاری، فساد، فقدان آزادی، فقدان مشاركت سیاسی مردم و سایر
بحرانها رنج میبرد كه در واقع این كشور را به جای سختی برای زندگی تبدیل
كرده است. جوانان در این كشور بسیار ناامید هستند. ما در عربستان شاهد
جوانان بسیاری هستیم كه پادشاهی نمیخواهند و پادشاهی سعودی هم تاكنون قادر
نبوده كه به مطالبات مردم پاسخ بدهد.
آیا ممكن است كه رقابت و كشمكش بین خاندان حاكم، اوضاع ناپایدار كنونی در عربستان را بدتر كند؟
قطعاً،
خاندان سلطنتی سعودی بسیار بزرگ است و در واقع بزرگترین خاندان سلطنتی در
كل تاریخ بشر میباشد، به خاطر همین آنها بر سر منابع مالی و سیاسی كشور
با هم رقابت و دعوا میكنند. این رقابت با گسترش خاندان، بیشتر میشود ولی
متناسب با آن چاههای نفت و گاز در حال كاهش هستند. آنها با هم بیشتر نزاع و
دعوا خواهند كرد، چنانكه قبلاً نیز شاهد چنین رقابتی بودهایم. حتی برخی
از اعضای خاندان علیه دولت نیز اقدام و صحبت میكنند. برای مثال همین
تلویزیون ایران PRESS TV چندی قبل یك مصاحبه از یكی از اعضای این خاندان را
نشان داد كه با اشغال بحرین توسط عربستان سعودی مخالفت داشت.
كمی درباره جناحهای موجود در داخل خاندان سلطنتی توضیح بدهید. واقعاً چند جناح در داخل حكومت عربستان وجود دارد؟
خیلی
سخت است كه بگوییم چه تعداد ولی باید گفت كه تعداد زیادی هستند مثلاً از
جناح سدیریها صحبت میشود كه برادران تنی ملك عبدالله هستند و بعد از مرگ
ملك فهد، در حال حاضر شش نفر از آنها زنده هستند و همگی از یك مادر محسوب
میشوند. در كل باید گفت كه داخل خاندان سلطنتی جناحهای زیادی وجود دارد
كه برای قدرت و مقام با یكدیگر رقابت میكنند. آنها دائماً در حال نزاع و
جنگ هستند و این حالت را در شرایط مختلف میبینیم. میخواهم بگویم كه در
واقع 4 یا 5 جناح برای افرادی از خاندان كه میخواهند قدرت و ثروت بیشتری
از طریق نفت داشته باشند، وجود دارد.
به
نظر میرسد میتوان دو سناریو درباره آینده عربستان ترسیم كرد. یك سناریو
این است كه برخی معتقدند رقابتهای جناحی باعث اصلاح اوضاع خواهد شد و
خاندان حاكم همچنان به كار خود ادامه خواهد داد اما برخی میگویند كه
مخالفتها و اعتراضهای مردمی، باعث سقوط دولت خواهد شد. شما با كدام
سناریو موافق هستید؟
به نظر من
برای آنها اصلاحات آسان نیست و آنها نخواهند توانست چنین كاری بكنند. هیچ
كس دوست ندارد كه آنها (خاندان حاكم) دوباره جان بگیرند. تنها عده معدودی
خواهان اصلاح این خاندان هستند. به نظر من سناریوی سقوط آنها تحقق خواهد
یافت. به این علت كه اكثریت مردم با آنها مخالف هستند و جامعه جهانی و
امریكا و كشورهای طرفدار خاندان حاكم نیز با گذشت زمان و به آرامی دیگر از
رژیم مستبد آنها پشتیبانی نخواهند كرد چون حمایت از این خاندان دیگر منافع
كسی را برآورده نمیكند.
اتفاقات
اخیر خاورمیانه و منطقه و عربستان سعودی، بیثباتی دولتهای عرب را منعكس
كرد. آینده سیاست امریكا در قبال عربستان را چگونه میبینید؟ فكر میكنید
در آینده پیوند بین امریكا و عربستان سعودی شكسته خواهد شد یا اینكه اتحاد
طرفین قویتر میشود؟
خاندان
سلطنتی در عربستان سقوط خواهد كرد همان طور كه شاه ایران سقوط كرد. امریكا
دیگر علاقهای به پشتیبانی از حكومت عربستان نخواهد داشت و این كار را
نخواهد كرد. امریكا سیاست خود را در نهایت تغییر خواهد داد. امریكاییها
بسیار عملگرا هستند و از سلایق و علایق خود پیروی میكنند. اما خاندان
سلطنتی عربستان، برعكس هنوز هم به ثبات همكاریها و روابط با امریكا
امیدوارند. آنها میتوانند در شرایط خاص از راههای مختلف به واشنگتن عزیمت
كنند (تبعید شوند). ولی امریكا نخواهد توانست كه شرایط را تعیین كند و
جلوی تغییر حكومت توسط مردم را بگیرد. امریكا در منطقه دارای نفوذ است، ولی
اگر مردم به مدت یك ماه، به خیابانها بریزند مقاومت در برابر آنها سخت
است و امریكا هم نمیتواند چنین كاری كند.
نقش عربستان در بحران بحرین را چگونه میبینید؟ چرا آنها برای سركوب معترضین در بحرین دخالت كردند؟
سلطنت
عربستان نمیخواهد دولتی مردمسالار (دموكراتیك) را در منطقه ببیند. آنها
نمیخواهند كه در مصر، تونس، یمن و بحرین كه به عربستان خیلی نزدیك هستند و
عضو شورای همكاری نیز هستند، مردمسالاری وجود داشته باشد. شرایط
دموكراتیك كشورهای همسایه بر مردم عربستان تأثیر خواهد گذاشت و خاندان
سلطنتی را در خطر قرار خواهد داد. این اولین بار نیست كه عربستان در بحرین،
مداخله كرد. آنها در دهه 90 هم این كار را كردند اما نه به صورت آشكارا و
در كل عربستان نمیخواهد كشورهای همسایه به صورت دموكراتیك باشند و روز به
روز قویتر و موفقتر شوند، زیرا از قویتر شدن و موفقیت كشورهای همسایه
خود بیمناك هستند و هر كاری را میكنند تا جلوی این اقدامات گرفته شود.
پس فكر میكنند كه اعتراضات در بحرین ممكن است تا عربستان نیز گسترش پیدا كند؟
بله،
این اعتراضات و اتفاقات میتواند آنها را در مقابل انقلاب آسیبپذیر كند و
مردم را علیه آنها قرار دهد. مردم بحرین آزاد هستند و این آزادی ممكن است
به مردم عربستان نیز برسد.
همانطور
كه میدانید حدود دو تا سه ماهی است كه اعتراضات در بحرین ادامه دارد. در
فاز اول این اعتراضات، امریكا، دولت آل خلیفه بحرین را پشتیبانی میكرد ولی
در هفتههای اخیر ما شاهد نوعی تغییر در سیاست امریكا در قبال بحرین
هستیم. این تغییرات را چگونه میبینید؟ چرا امریكا سیاست خود در قبال بحرین
را طی یكی دو هفته گذشته تغییر داده است؟
امریكاییها
سیاست خود را تغییر ندادهاند، كاری كه آنها انجام دادند این است كه نوع
بیان خود را تغییر دادند. به این معنی كه امریكا متوجه اشتباه خود در قبال
عربستان، بحرین، امارات، قطر و كویت در مورد پایگاههای نظامی خود در این
كشورها شد و با آنها به گونهای برخورد كرد كه با ژاپن، كرهشمالی و كوبا
برخورد كرده بود. امریكا به عربستان سعودی و سایر كشورهای عربی چراغ سبز
نشان داده و به همین خاطر زیانهای زیادی را در منطقه تحمل میكند.
امریكاییها نمیتوانند بگویند كه ما از مردم و آزادیشان در منطقه
پشتیبانی میكنیم، چون مردم خواهند گفت كه چرا پس در قبال بحرین هیچ كاری
نمیكنید، حتی یك تماس یا نامه یا یك نشست میتواند كافی باشد. اعتبار
امریكا به خاطر اشتباهاتش در بحرین خدشهدار شده است.
به
عنوان سؤال آخر، شما اتفاقات منطقه را از لحاظ سیستمی و با در نظر گرفتن
توازن قدرت موجود در خاورمیانه چگونه میبینید؟ این اتفاقات، قدرت امریكا
در منطقه را افزایش خواهد داد یا ضعیفتر خواهد كرد؟
من فكر میكنم كه این اتفاقات از یك لحاظ به امریكا كمك خواهد كرد و از یك لحاظ دیگر به امریكا ضربه خواهد زد. این اتفاق كمك خواهد كرد كه مردم منطقه مستقل شوند. بعضی افراد در امریكا اعتقاد دارند كه اتفاقات منطقه، امریكا را از دنبال كردن و دستیابی به اهدافش باز خواهد داشت ولی وقتی كه ثبات و كامیابی به كشورها بیاید تهدید گروههای تروریستی مثل القاعده به طور اساسی از بین خواهد رفت. این شرایط به امریكا كمك خواهد كرد زیرا دیگر نیازی به خرج پول برای حفظ شرایط عادی نخواهد داشت و امریكا با دولتهای كشورهای عرب سر و كار خواهد داشت كه شركای برابری برای آن هستند. این شرایط هم برای مردم منطقه و هم برای مردم امریكا، بهتر خواهد بود.
جوان آنلاین
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com