فرايند جهانيشدن و آزادسازي توليد و تجارت سبب ايجاد رقابت بيشتر بين
بخشهاي متنوع در بازارهاي اقتصادي شده بطوريکه جهانيسازي توليد و تجارت
موجب ورود بيش از پيش سرمايه به اقتصاد كشورها شده است. جهانيسازي توليد و
تجارت در سالهاي گذشته در بخش بينالملل، بر اساس عوامل متعددي ازجمله
سياستهاي گات و سازمان جهاني تجارت(WTO) توسعه يافت. وليکن امروزه سه
عامل عمده موجب ميشود كه شركتها به جرگه شركتهاي بين المللي بپيوندند و
فعاليتهاي خود را در سطح جهاني گسترش دهند. اين عوامل عبارتند از: اشباع
شدن سيستم اقتصادي كشورهاي صنعتي، پيدايش بازارهاي جديد جغرافيايي و مناطق
يا صحنههاي جديد تجاري، جهاني شدن سيستمهاي مالي. با توجه به ظهور
مؤلفههاي جديد در توليد و تجارت بينالملل، ميتوان درخصوص اثربخشي اين
مؤلفهها بر راهبرد کاهش هزينههاي بخش خصوصي و دولتي، به عناوين زير اشاره
کرد:
- رقباي جهاني جديدي وارد بازار شدهاند. (خيزش چشمگير چين به عنوان توليدكننده عمده محصولات مصرفي، شاهدي بر اين مدعاست.)
- رفع برخي از موانع از مسير تجارت و حذف قواعد دست و پاگير بسياري از
بازارها، روند تجارت را تسريع كرده و به بازيگران جديد اجازه داده عرصه را
به سرعت به دست گيرند. (يكي از نتايج اين امر، به وجود آمدن اضافه ظرفيت در
بسياري صنايع است. مفهوم اضافه ظرفيت اين است كه مازاد عرضه در مقابل
تقاضا، منجر به فشار بيشتري براي كاهش قيمتهاست.)
- يكي از ديگر دلايل كاهش قيمتها، توسعه تجارت الكترونيك است زيرا
مقايسه قيمتها را بسيار آسانتر ميسازد. همچنين تجارت الكترونيك باعث
برقراري حراجيها و تبادلات وسيع در سطح صنعت شده و موجب كاهش قيمتها
ميشود.
- به نظر ميرسد مشتريان و مصرفكنندگان در مورد ارزش كالا هشياري
بيشتري پيدا كردهاند. برندهاي تجاري و توليدكنندگاني كه زماني مشهورتر از
ديگران به نظر ميرسيدند و قيمتها را رهبري ميكردند، اكنون كه بازار با
پيشنهادات جذاب ديگري در همين سطح و قيمتهاي بسيار پائينتر وجود دارند،
ديگر قادر به اين كار نيستند.
- جهاني شدن، دسترسي به انواع اطلاعات را كه در گذشته بسيار گرانقيمت و
زمانبر و حتي در خيلي از موارد غير ممكن بود، سريع، آسان و بسيار ارزان
كرده است.
- اكثر قيمتها بازارگرا هستند و مشتريان نسبت به قيمت حساس ميباشند، بنابراين قيمتها بايد بشدت كنترل شوند.
- هزينه براي مشتريان در بازارهاي بينالمللي داراي ارزش فراوان است،
لذا محصولات و خدمات بايد با كمترين هزينه و بالاترين كيفيت در عرصههاي
بينالمللي عرضه شود.
- انتظارات مشتريان در بازارهاي بينالمللي به رعايت كامل الزامات
كيفي و استانداردهاي زيستمحيطي، افزايش هزينه محصولات را باعث ميشود.
- وجود مشكلات در زيرساختهاي حمل و نقل، لجستيك، صادرات و واردات،
تبادل مواد اوليه محصولات و خدمات را در بازارهاي جهاني دشوار ساخته و
منجر به افزايش هزينهها ميشود.
- توسعه نيافتگي صنايع جانبي مانند صنايع تبديلي و بستهبندي، مبادلات
تجاري محصولات كشور را در انطباق با استانداردهاي جهاني، دشوار ساخته و
منجر به افزايش هزينهها ميگردد.
- ضعف در آگاهي مديران و مسئولان مربوطه به قواعد و الزامات توليد و
تجارت در سطح بينالمللي و نبود دسترسي ايشان به اطلاعات دقيق، صحيح و
بهنگام از محصولات، بازارها و رقبا، هزينه اتخاذ تصميمات نادرست را افزايش
ميدهد.
- اتخاذ سياستهاي نادرست تعرفهاي موازنه بازار را به جهت مديريت
واردات و صادرات مختل كرده كه اين امر نيز به نوبه خود تأثير فراواني بر
قيمت تمام شده محصولات و خدمات خواهد داشت.