رشد2.4برابری تعدادافراد دارای درآمد بدون كار در10سال/ رسانه ها آماربدون پشتوانه منتشرنكنند

به گزارش بولتن نیوز ، علیرضا زاهدیان روز دوشنبه این افراد را شامل دریافت كنندگان مستمری بازنشستگی، سود بانكی، اجاره ‌داری، دلالی و مشاغل غیررسمی نام برد.

**توجه به جنبه های تخصصی درتحلیل آمار اشتغال
وی با اشاره به اینكه برای تحلیل آمارهای نیروی كار باید جنبه‌های تخصصی به صورت كامل مد نظر قرار گیرد، گفت: طرح آمارگیری نیروی كار در سال 1382 به منظور انطباق كامل با استانداردهای بین‌المللی بازطراحی و در سال 1383 آزمایش شد؛ از بهار 1384 تاكنون بدون تغییر در مبانی طراحی، در 44 فصل متوالی از 11 سال گذشته اجرا شده است.
زاهدیان ادامه داد: برای مثال، تعریف نرخ بیكاری در سال 1394 همانی است كه در سال 1384 بوده است. بنابراین با توجه به این كه مبانی این آمارگیری از دولت هشتم تاكنون ثابت بوده به یكی از محكم‌ترین پایه‌های نظام آماری تبدیل شده است.
به گفته این مقام مسئول در حوزه آمار كشور، در 10 سال گذشته در سطح كل كشور و هم در سطح استان‌ها، نرخ بیكاری بارها كاهش و افزایش داشته و همین یك دلیل برای اثبات بی‌طرفی مركز آمار ایران كافی است.
زاهدیان افزود: چند پدیده در بازار كار كشور وجود دارد كه باید كسانی كه به تحلیل آمارهای بازار كار می‌پردازند به آنها توجه كافی داشته باشند در غیر این صورت در تحلیل آمارها دچار اشكال می‌شوند و به اشتباه نتایج آمارگیری از نیروی كار را مورد تردید قرار می‌دهند.

**تاثیر ساختار جمعیت بر بازار كار
وی گفت: در وهله نخست ساختار جمعیت ایران و سایر كشورها به شدت بر شاخص‌های بازار كار تاثیر می‌گذارند بنابراین فقط نباید عوامل اقتصادی را در نوسانات شاخص‌های نیروی كار موثر دانست و عوامل اجتماعی نیز بسیار تاثیرگذارند.
زاهدیان ادامه داد: افزایش نیافتن تعداد شاغلان در برخی سال‌ها را نباید به صفر بودن تعداد فرصت‌های شغلی جدید تعبیر كرد زیرا در برخی سال‌ها با توجه به ویژگی‌های بازار كار ایران شغل جدید ایجاد شده اما توسط افرادی اشغال شده است كه پیشتر شاغل بوده‌اند. بنابراین این امكان وجود دارد كه شغل جدید ایجاد شود اما سرجمع تعداد شاغلان افزایش نیابد.
زاهدیان ادامه داد: برای مثال اگر فرصت شغلی ایجاد شود اما توسط كاركنان بدون مزد فامیلی، سربازها، شاغلان مشاغل با بهره ‌وری پایین و شاغلان شغل‌های از بین رونده اشغال شود سرجمع تعداد شاغلان به اندازه فرصت‌های شغلی ایجاد شده تغییر نمی‌كند. البته بدیهی است افزایش تعداد شاغلان علامت افزایش تعداد شغل‌های جدید است.


**تعداد كاركنان بدون مزد فامیلی كاهش یافت
زاهدیان درباره پدیده دیگری كه بر بازار كار تاثیر می گذارد، گفت: تعداد كاركنان بدون مزد فامیلی از 2میلیون و 625هزار نفر در سال 1384 به یك میلیون و 127هزار نفر در سال 1394 رسیده ، یعنی كمتر از نصف شده است.

**افزایش ظرفیت دانشگاه ها
وی همچنین با اشاره به افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها گفت: این امر باعث شده است نرخ مشاركت اقتصادی در دو گروه سنی 20 تا 24 سال و 25 تا 29 سال افزایش لازم نداشته باشد. این موضوع بدین معنی است كه جوانان این گروه‌های سنی با تاخیر حداقل چهار سال وارد بازار كار می‌شوند و كسانی هستند كه باید برای مثال چهار سال پیش درخواست كار می‌كردند اما اكنون با درخواست كار آن‌ها مواجه می‌شویم.
زاهدیان ادامه داد: همچنین هزینه ایجاد شغل برای افراد یاد شده بسیار بالاتر است. البته باید توجه داشت در سال تحصیلی 93 ـ 1392 تعداد كل فارغ‌التحصیلان مقطع كارشناسی445 هزار نفر بوده اما از طرف دیگر ورودی‌های مقطع كارشناسی ارشد250هزار نفر بوده است. بنابراین حدود 50 درصد از این دانش‌آموختگان به سمت ادامه تحصیل می‌روند و با تاخیر حدود 3 سال به سمت بازار كار خواهند آمد.
كارشناس ارشد آمار گفت: باید توجه داشت سهم قابل توجهی از ورودی‌های دانشگاه‌های غیرانتفاعی، پیام نور، فرهنگیان و موارد مشابه شاغل هستند و بنابراین برخی از تخمین‌ها درخصوص افزایش بیكاران تحصیل‌كرده تا پنج میلیون نفر و نظایر اینها قابل تایید نیست.
وی همچنین به فناوری های نوین در موضوع اشتغال اشاره كرد و گفت: ورود فناوری‌های جدید به بخش‌های مختلف اقتصاد به ویژه بخش كشاورزی تقاضا برای نیروی كار را در این بخش‌ها كاهش می‌دهد.

**نرخ مشاركت اقتصادی یك درصد افزایش یافت
وی با اشاره به اینكه در طول سال های 1384 تا 1393 نرخ مشاركت اقتصادی یك درصد افزایش یافت، گفت: در این سال ها 882 هزار و 708 نفر به جمعیت فعال كشور اضافه شد كه سهم شاغلان از این تعداد 667 هزار و 782 نفر و سهم بیكاران 214هزار و 926 نفر بود.
زاهدیان در ادامه اضافه كرد: براین اساس 149 هزار و 152 نفر به شاغلان بخش كشاورزی و 562 هزار و 882 نفر به شاغلان بخش خدمات اضافه و 44هزار و 650 نفر از شاغلان بخش صنعت كاسته شد.

**مشاركت اقتصادی زنان
وی گفت: همچنین آمارها نشان می‌دهد در 10 سال گذشته تعداد زنانی كه بعد از 30 سالگی از بازار كار خارج می‌شوند به اندازه‌ای است كه نرخ مشاركت اقتصادی و نرخ اشتغال زنان را به طور كامل تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاید یك دلیل این امر این باشد كه پس از چند سال اشتغال وضعیت اقتصادی خانوار به حدی می‌رسد كه زنان ترجیح می‌دهند به مسئولیت‌های خانوادگی بپردازند.
معاون مركز آمار ایران گفت: همچنین باید توجه داشت در شرایط ركود اقتصادی سال‌های گذشته زنان جوانی كه كه موفق به پیدا كردن شغل موردنظر خود نشده‌اند، پس از تشكیل خانواده و پرداختن به خانه‌داری شرایط و تمایل آن‌ها برای برگشت به بازار كار كمتر می‌شود.
به گفته زاهدیان در10 سال گذشته تعداد شاغلان زن بخش كشاورزی از یك میلیون و 330هزار نفر در سال 1384 به790 هزار نفر در سال 1394 رسیده یعنی بیش از 40 درصد كاهش یافته است. افزایش اشتغال زنان در بخش كشاورزی هدف هیچ دولتی محسوب نمی‌شود.

**آمارگیری با روش های علمی
زاهدیان در ادامه گفت: نتایج آمارگیری از نیروی كار حاصل آمارگیری و مصاحبه با بیش از 60 هزار خانوار در هر فصل است. بنابراین حتی اگر بخواهیم از جنبه دیدگاه مردم سخن بگوییم این آمارگیری با روش‌های علمی منطبق بر استانداردهای بین‌المللی دیدگاه مردم را نیز بیان می‌كند. كسانی كه اظهار می‌دارند از دیدگاه مردم نرخ بیكاری بسیار بالاتر یا بسیار پایین‌تر از نتایج طرح است باید بگویند از طریق مصاحبه با چند نفر به این جمع‌بندی رسیده‌اند؟.
وی در ادامه اضافه كرد: اگر یك نفر هر ساعت با یك خانوار مصاحبه كرده باشد در روز می‌تواند با 8 خانوار در 8 ساعت كاری مصاحبه كند و در یك سال می‌شود حدود سه هزار خانوار كه با 60 هزار خانوار قابل مقایسه نیست.
معاون مركز آمار ایران گفت: باید توجه داشت در سال 1394 تعداد بیكاران كشور از 2میلیون و 488 هزار نفر به 2میلیون و 514 هزار نفر افزایش یافته است بنابراین فشار تعداد بیكاران بر مردم و دولت كمتر نشده است اما نباید منكر افزایش تعداد 667 هزار نفری شاغلان در این سال شد اگر این تعداد به بیكاران افزوده می‌شد نرخ بیكاری سه درصد افزایش پیدا می‌كرد.

**اثرگذاری باتاخیر تحولات اقتصادی بر بازار كار
وی یادآور شد: یكی از شبهاتی كه مطرح می‌شود این است كه چرا در سالی كه نرخ رشد اقتصادی منفی است تعداد شاغلان افزایش یافته است یا برعكس. بررسی‌های ما نشان می‌دهد در بسیاری از كشورها مانند شیلی، انگلستان، آلمان، مكزیك، رومانی، بلغارستان، مالزی، تركیه، ژاپن، لهستان و پرتغال نوسانات سالانه نرخ رشد اقتصادی و تعداد شاغلان در بسیاری از سال‌ها هم‌جهت نبوده‌اند.
معاون مركز آمار ایران ادامه داد: یك دلیل آن این است كه بسیاری از تحولات اقتصادی در فاصله زمانی بیش از 2 سال بر بازار كار اثر می‌گذارند و دلیل دیگر این است كه در ایران بسیاری از بنگاه‌ها در شرایط ركود اقتصادی سعی می‌كنند با كاهش سطح دستمزدها تعدیل نیرو را به حداقل برسانند حتی پس از پایان دوره ركود بلافاصله كاركنان خود را افزایش نمی‌دهند.
وی اظهار داشت: مركز آمار ایران نرخ بیكاری و سایر آمارهای نیروی كار را به تفكیك زن و مرد، گروه سنی، شهری و روستایی، استان، بخش اقتصادی، سطح تحصیلات و بسیاری از مولفه‌های دیگر منتشر می‌كند و نمی‌توان این آمارها را با ارایه یك رقم كه مبنا و جزییات آن منتشر نشده است، زیر سوال برد. در صورتی كه كسی آمار دیگری اعلام می‌كند باید همین جزییات را اعلام كند تا بتوان دلایل تفاوت را بررسی كرد ، در این صورت نمی‌توان حدس و گمان‌ها را مبنای برنامه‌ریزی كشور قرار داد.
معاون مركز آمار ایران افزود: برخی از اعداد و ارقامی كه اظهار می‌شود در نخستین نگاه مردود است، برای مثال كل دانش‌آموختگان مقطع دكتری حرفه‌ای و تخصصی كشور هنوز به 200 هزار نفر نرسیده‌اند چگونه برخی اعلام می‌كنند 3 میلیون بیكار در این مقطع تحصیلی داریم.
زاهدیان در پایان افزود: انتظار ما این است اگر فردی آمارهایی متناقض با آمارهای رسمی اعلام می‌كند، رسانه‌ها قبل از اطلاع‌رسانی، روش تهیه و جزییات ارقام را سوال كنند و از انتشار آمار بدون پشتوانه جلوگیری كنند. البته نشست های متعددی را با دانشگاهیان و متخصصان بازار كار داریم كه نقدها و دیدگاه های آنها در تقویت طرح آمارگیری از نیروی كار بسیار مفید بوده است.
به گزارش ایرنا، میانگین نرخ بیكاری كل كشور در سال 1394 معادل 11درصد بود كه این نرخ برای مردان 9.3 و زنان 19.4درصد گزارش شده است.
همچنین میانگین نرخ بیكاری در مناطق شهری 12.2 و روستایی 8.1 درصد است. نرخ مشاركت اقتصادی در سال یاد شده 38.2درصد بود كه به تفكیك جنسیت برای مردان 62.2 و زنان 13.3درصد گزارش شده است.
بر اساس این گزارش، میانگین نرخ بیكاری جوانان 26.1 درصد و برای مردان 22.3 و زنان 42.8درصد است