روایت امیری اسفندقه از شعر فروغ فرخزاد

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روابط عمومی فرهنگسرای اندیشه سعید بیابانکی شاعر و مجری نشست‌های «شعر و ترانه» فرهنگسرای اندیشه که روز گذشته برگزار شد، ضمن گرامیداشت سالروز تولد زنده‌یاد فروغ فرخزاد، درباره اشعار این شاعر کشور گفت: شعر فروغ فرخزاد منحنی رو به رشد بوده است.

مجموعه نخست ایشان تحت عنوان اسیر که در سن زیر ۲۰ سالگی سروده است، تعدادی شعر است که در قالب چهارپاره منتشر کرده و شجاع الدین شفا مقدمه ای بر این کتاب نوشت و در آن مقدمه آینده فروغ را پیش بینی کرد.

فروغ را نمی‌توان به خاطر برخی اشعارش متهم کرد

وی ادامه داد: مجموعه دوم و سوم فروغ فرخزاد به نام های دیوار و عصیان نیز در سال های ۱۳۳۵ و ۳۶ منتشر شد. فروغ در این سه مجموعه ثابت می کند در حوزه شعر سنتی و چهارپاره شاعر مهمی است. اما این سه کتاب به نسبت دیگر آثار فروغ، اتفاق مهمی نیست و اتفاقا برخی از اشعار اروتیکی که در این آثار وجود دارد، امروز تبدیل به پاشنه آشیل شعر فروغ شده‌اند. در چاپ های جدید این شعرها از کتاب‌ها حذف شده است. اما به هر حال به خاطر این اشعار نمی توان شاعر را متهم کرد. مولانا هم اشعاری دارد که قابل خواندن در هر جمعی نیستند و این آثار هم جزئی از کارنامه شعری شاعر هستند.

بیابانکی با اشاره به آشنایی فروغ فرخزاد با ابراهیم گلستان، گفت: این آشنایی باعث ایجاد تحول در فروغ می شود و فروغ را با شعر اروپا و غرب آشنا می کند و منجر به سرودن دو مجموعه شعر «تولدی دیگر» و «ایمان بیاوریم به آغاز فصلی سرد» می شود. در شعر تغزلی فروغ هیچ اثری از نشانه های کهنی که از معشوق داده می شد، مشاهده نمی شود و برخی ادعا می کنند غزل فروغ، آغاز غزل نئوکلاسیک است.

شهرت و اعتبار فروغ فرخزاد برای اشعار آزادش است

این شاعر کشور با تاکید برا این که عمده شهرت و اعتبار فروغ فرخزاد برای اشعار آزاد اش است، عنوان کرد: فروغ در اشعار آزاد کاری نو کرده است. او وزن هایی را در اشعارش انتخاب کرده که متحد الارکان نیستند. فروغ خود درباره وزن در شعرش می گوید، وزن در شعر من حضور دارد، اما حضور نامحسوس. او وزن در شعرش را به نخ تسبیحی که دانه های تسبیح را نگه می دارد، اما دیده نمی شود تشبیح کرده است.

وی همچنین گفت: شعر فروغ متاثر از اجتماع خودش است. تنهایی زن در اشعارش هویدا است. شاید اگر فروغ در اوج از دنیا نمی رفت، به شهرتی که امروز دارد نمی رسید. فروغ فرخزاد در اوج ادبی اش می رود و باعث می شود شعرش در اوج بماند. او ازدواج ناموفقی می کند با پرویز شاپور و فرزندی هم از این ازدواج دارد به نام کامیار شاپور که متاسفانه در شرایط مناسبی زندگی نمی کند و شاید این ازدواج ناموفق نیز باعث شکل گیری فضای ذهنی فروغ می شود.

در ادامه شاعران جوان و نوقلم به شعرخوانی پرداختند.

کارکرد قالب های شعری تغییر کرده است

محمود حبیبی کسبی دیگر مجری و کارشناس این نشست درباره شعری که در قالب مثنوی خوانده شد، عنوان کرد: کارکرد قالب ها در روزگار ما عوض شده است. مثنوی در قدیم تنها برای روایتگری و داستان سرایی بود. اما به طور مثال در مثنوی های امروزین علی معلم دامغانی روایت کمترین حضور را دارد. قالب غزل نیز امروز کارکردهای متفاوتی دارد و حتی از آن برای گفتن مرثیه استفاده می کنند.

وی همچنین گفت: شعرا سعی می کنند استفاده های مختلف از قوالب شعری کنند و برخی از این ابداع ها نیز جواب داده و نشان می دهد می توان این خلاقیت های شعری را در قالب های مختلف پیاده کرد. مرتضی امیری اسفندقه نیز از جمله شاعرانی است که کارکردهای جدیدی را از قالب «قصیده» به دست آورده و نشان داده که تنها مدح بزرگان در این قالب نمی گنجد و می توان تغزل را وارد این قالب کرد.

شعر فروغ پر از حقیقت است

مرتضی امیری اسفندقه نیز ضمن قدردانی از سعید بیابانکی و محمود حبیبی کسبی برای دعوتش به این برنامه، در سخنانی با اشاره به اشعار فروغ فرخزاد، گفت: شعر فروغ پر از حقیقت است. دوست داشتن در شعر فروغ موج می زند. در روزگاری که همه سرشار از کینه و نفرت حتی نسبت به خداوند می شوند، او می گوید دریافته ام که دیوانه وار باید دوست بدارم.

وی ادامه داد: شعر فروغ فرخزاد پر از پنجره، پرواز، دریچه و روزنه و خدا ست. او می گوید : بر روی ما نگاه خدا بوسه می زند / هر چند پی به ساحل لطفش نبرده ایم. یا می گوید : پشت این پنجره یک نامعلوم، نگران من و توست. و گویی یکی از آیات قرآن را به شعر ترجمه کرده است.

اسفندقه خاطرنشان کرد: شاعر خوب هیچ گاه نمی میرد. فروغ زنده است تا شعرش زنده است.

اسفندقه همچنین از مجموعه شعر «چین کلاغ» خود اشعاری را انتخاب کرد و برای حضار خواند.