انتقاد خواننده مشهور به اثر شاهین فرهت

به گزارش بولتن نیوز، این آهنگساز معاصر درباره روند تولید آلبوم «کانتات حافظ» که آن را در جوانی‌اش ساخته است، توضیح داد: این آلبوم در شرایطی ساخته شد که خانواده‌ام در پاریس ساکن بودند و من نیز قرار بود از نیویورک به پاریس بروم. آن زمان خانواده‌ام در حال اسباب‌کشی بودند و من این اثر را در یک زیرزمین که فقط یک پیانو در آن وجود داشت‌، در یکی از محله‌های پاریس ساختم.

او ادامه داد: این موضوع به سال 1355 بازمی‌گردد. در همان زمان متوجه شدم که حسین سرشار قصد بازگشت از ایتالیا را دارد و او قبول کرد که اثر «کانتات حافظ» را روی شعر حافظ بخواند.

فرهت با بیان اینکه ساخت این اثر حدود سه هفته طول کشید، افزود: کانتات این شانس را داشت که چند بار اجرا شود و سرشار نیز بسیار خوب این اثر را اجرا کرد. من هم پس از این کار با سرشار دوست شدم؛ به هر حال این اولین کاری بود که می‌ساختم و آن زمان تقریبا جوان بودم.

خالق سمفونی «خیام» از بازگشتش به ایران نیز سخن گفت و توضیح داد: وقتی به ایران آمدم با رویدادی خاص مواجه شدم و آن هم روبرو شدن با روبیک گریگوریان بود که او مشوق آهنگسازی من در سمفونی خیام و کانتات بود. البته لوریس چکناواریان هم این اثر را با کیفیت خوبی با ارکستر مجلسی صداوسیما اجرا کرد.

فرهت در بخش دیگری از سخنانش به انتقادهایی که به اثر کانتات شده بود‌، اشاره کرد.

او گفت: این کار توسط سه خواننده، در سه دستگاه و با سه روحیه متفاوت اجرا شده بود و انتقادهای ضد و نقیضی به آن می‌شد؛ البته روزنامه‌ها همه به خوبی از این اثر یاد کرده بودند اما یک خاطره‌ای از اجرای اثر کانتات دارم که بد نیست برایتان تعریف کنم.

وی افزود: روزی که قرار بود این اثر در ایران اجرا شود‌ من به همراه خانواده‌ام به عنوان مخاطب روی صندلی نشسته بودیم و چند قدم آن طرف‌تر آقای برومند و کنار ایشان یکی از خوانندگان مشهور کشور بود. قرار بود در آن مراسم آثاری از آهنگسازان جوان ایرانی اجرا شود و وقتی نوبت به اجرای اثر کانتات رسید من به برومند خیره شدم تا ببینم چه واکنشی از خود نشان می‌دهد.

برومند در اجرای آن قطعه عصبانی به نظر می‌رسید و پس از اینکه قطعه تمام شد،‌ آن خواننده مشهور به برومند گفت: دست‌هایی هستند که می‌خواهند موسیقی ایران را خراب کنند!

او ادامه داد: دیگر متوجه نشدم که آن دو نفر در مورد آن اثر چه گفتند اما مدتی بعد به یک مهمانی دعوت شده بودیم و آن خواننده معروف در آن مهمانی حضور داشت و گفت: مدتی پیش یک کنسرتی بودیم که آقای سرشار شعر حافظ را به صورت اپرا خوانده بود‌ و من بسیار متاسف شدم.

وی افزود: آن خواننده معروف در واقع از قطعه من انتقاد می‌کرد؛ البته برومند هم عمرش کفاف نداد تا به مقامات بالاتر راجع به این اثر انتقاد و شکایت کند.

***

در بخش دیگری از این نشست که هفتم اردیبهشت ماه در فرهنگسرای ارسباران برگزار شده بود‌، ناشر اثر در سخنانی گفت: از شاهین فرهت تشکر می‌کنم که به من اعتماد کرد و پس از 35 سال این اثر بازنشر شد. این کار در زمان خودش با بهترین ارکستر مجلسی و خوانندگی حسین سرشار ضبط شد.

رضا مهدوی ادامه داد: در آن زمان هر اثری که کمی با شرایط زمانه و آثار هم نسل خودش تفاوت داشت، لقب فرنگی می‌گرفت و این باعث می‌شد، کار آن طور که باید دیده نشود. به هر حال شرایط کار در دهه شصت سخت‌تر بود.

این ناشر همچنین گفت: اکنون در زمانه‌ای هستیم که اگر گوش‌هایمان نشنود، دیگران خلاء شنیداری ما را پر می‌کند و این یک زنگ خطر است. پس باید آگاهانه گوش کنیم. من به تولید انبوه اعتقاد دارم. کارهای مختلف آنقدر باید به بازار بیاید که مردم حق انتخاب داشته باشند و موسیقی‌های مختلف را با چاشنی‌های مختلف مزه مزه کنند.

***

امیر بکان نیز که در این نشست حضور داشت، در مورد این اثر گفت: در مورد کمپوزیسیون این اثر نمی‌شود راحت صحبت کرد اما باید بگویم که شاهین فرهت جزو معدود افرادی است که به فرم‌های موسیقی کلاسیک مسلط است.

او توضیحات تخصصی هم درباره کار ارائه داد.

***

در بخش دیگری از این نشست هومان اسعدی اظهار کرد: در شرایطی می‌توان وارد دنیای این اثر شد که ما با شناخت آن لحظه که آهنگساز در ناخودآگاهش چه گذشته و چگونه آن اثر در ذهنش متجلی شده را درک کنیم. هنر تجلی‌گاه حقیقت است.

او ادامه داد: نحوه کلام، تلفیق شعر موسیقی این قطعه را زمینی‌تر می‌کند. ما اجراهای مختلفی از این شعر داشتیم که بیشتر با موسیقی سنتی آن را شنیده‌ایم. اما این بار این شعر حافظ از آن عالم بیرون آمده و به زبان موسیقی کلاسیک روایت می‌شود.