انگلیس نشان دهد در ترمیم رابطه با ایران، از حول حلیم داخل دیگ نمی افتد

به گزارش بولتن نیوز، از آنجا که انگلیسی ها سال های سال جزء کشورهای استعمارگر محسوب می شدند و خود را ابرقدرت دانسته و می دانند، رابطه مجدد با ایران، هر چند که راهی جز این مقابل خود نمی بینند، را به گونه ای پیش می برند که به جهانیان ثابت کنند از حول حلیم داخل دیگ نخواهند افتاد. آنها می خواهند، نشان دهند که برای ترمیم این رابطه اصلاً هول نشده و این فرایند آرام، آرام جلو می رود.

بعد از انتخاب دکتر حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور جدید جمهوری اسلامی، مقامات و کارشناسان انگلیسی، روند ترمیم رابطه با ایران را رو به رشد دانسته و برای آن راه حل ها و نظریات مختلفی بیان می کنند.

به گزارش بولتن نیوز، جان واتس* در سایت thecommentator می نویسد:

« در تاریخ 15ام ژوئن، حسن روحانی با شعار "افزایش اعتماد متقابل بین ایران و کشورهای دیگر" توانست با بیش از 50 درصد آرا در انتخابات ریاست جمهوری ایران پیروز میدان شود. دو روز بعد، ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه در مجلس عوام گفت که دکتر روحانی را باید " با اعمال و رفتارش قضاوت کرد نه از روی حرف هایی که به زبان می راند و چنانچه تغییراتی در سیاست ایران رخ دهد آنگاه باید با حسن نیت ما روبرو شود."

آقای هیگ حق دارد که به سادگی اجازه ندهد تا ابرهای خوشبینی واقعیت پیشرفت های برنامه هسته ای ایران را بپوشاند. اما، از آنجا که عواقب شکست در رسیدن به راه حلی دیپلماتیک بسیار سنگین است، او باید موضعی فعال تر اتخاذ کند. این امر نشان دهندۀ تمایل بریتانیا به مشارکت و مداخلۀ مجدد در این موضوع است، به ویژه اکنون که احساسات اصلاح طلبانه در ایران همچنان گسترده و امید بخش است.

عواقب بالقوۀ شکست در رسیدن به راه حلی مبتنی بر مذاکره در مورد برنامه هسته ای ایران چیست؟ اگر دیپلماسی نتواند از پیشرفت مشکوک ایران در مسیر تولید سلاح هسته ای جلوگیری کند، آنگاه موفقیت سایر اقدامات هم بعید به نظر می رسد.

ایران با وجود دور جدید و عمیق تر تحریم های اقتصادی، همچنان به تولید اورانیوم بسیار غنی شده ادامه داده است. همچنین معلوم نیست که حمله نظامی اسرائیل بواقع بتواند آسیبی جدی و پایدار به تاسیسات هسته ای تهران وارد کند.

از سایت های هسته ای کلیدی ایران به خوبی دفاع می شود، مانند تاسیسات غنی سازی اورانیوم در فردو که زیر 90 متر صخره تعبیه شده است. سال گذشته، پنتاگون تخمین زده که حمله اسرائیل، برنامه هسته ای ایران را فقط یک سال به تاخیر می اندازد، و بعلاوه یک حمله بی نتیجه می تواند عزم و ارادۀ تهران را دو چندان کند.

صرف نظر از اینکه آیا چنین حمله ای تاسیسات هسته ای ایران را نابود می کند یا خیر ، عواقب گسترده آن می تواند فاجعه بار باشد. ضمن اینکه بیم آن می رود ایران هم در عوض علیه نیروهای آمریکایی در خلیج فارس دست به اقدامات تلافی جویانه بزند، صرف نظر از اینکه آمریکا نقش مستقیمی در حملۀ احتمالی علیه این کشور داشته یا خیر.

با توجه به این که ایالات متحده در کشورهایی مانند کویت ، قطر، بحرین و امارات متحده عربی پایگاههای نظامی عظیمی بنا کرده ، یک چنین اقدامات تلافی جویانه ای از سوی ایران می تواند کل منطقه را درگیر جنگی بی امان کند. حتی اگر ایران بنا بر روال مرسوم دست به کار تلافی نشود ، بطور قطع تلاش های خود را در حمایت از ستیزه جویان ضد غرب در کشورهایی مانند لبنان، سوریه و افغانستان تشدید خواهد کرد، و از سوی دیگر برای افزایش نفوذ خود در دولت شیعۀ عراق تلاش خواهد کرد.

ایران نیز تهدید کرده که تنگه هرمز را محاصره می کند، پس احتمالا آبراهی که نزدیک به 40 درصد نفت مصرفی جهان از طریق آن با کشتی حمل می شود نیز در معرض خطر حمله قرار می گیرد. ایالات متحده آمریکا قدرت نظامی لازم برای مقابله با این قبیل تلاش ها را دارد، اما تاثیر عمیق این تحولات بر قیمت جهانی نفت همچنان اجتناب ناپذیر خواهد بود. برآورد میزان تاثیر محاصرۀ تنگۀ هرمز بر قیمت نفت، از افزایشی حدود 20 دلار به ازای هر بشکه تا پرشی 50 درصدی بوده که نشان می دهد ، حتی یک محاصره کوتاه مدت هم می تواند پیامدهای مخربی برای اقتصاد شکننده جهانی در پی داشته باشد.

پس آقای هیگ چه اقدامات پیشگیرانه ای را می تواند در پیش بگیرد تا از این قبیل تبعات جلوگیری کند؟

اقدامات آشتی جویانه، اگر به سهولت انجام شود، ممکن است اعتبار رای بریتانیا را به خطر بیاندازد. آقای هیگ این موضوع را به خوبی درک می کند. برای مثال، او متوجه است که این امر می تواند ، درخواست عجولانۀ بریتانیا برای بازگشایی سفارتش در تهران باشد، آن هم زمانیکه دولت ایران هنوز تضمین معتبری ارائه نداده که امنیت آن به خطر نخواهد افتاد، مانند سال 2011 که این سفارت توسط اوباش مورد تاخت و تاز قرار گرفت.

اما وزارت امور خارجه به جای انتظار برای کسب این اطمینان در آینده، باید تلاش خود را دو چندان کند تا این اطمینان خاطر را از جانب ایران به دست آورد. پس از آن است که بریتانیا می تواند به ایران اجازه دهد تا سفارت خود را در لندن بازگشایی کند.

به طریق مشابه، بریتانیا می تواند برنامه ریزی برای برگزاری کنفرانس هلسینکی -که در اصل برای سال گذشته برنامه ریزی شده بود- را با هدف ایجاد خاور میانه ای عاری از سلاح هسته ای ، بار دیگر از سر بگیرد. آقای هیگ با تشویق ایران برای شرکت در این کنفرانس، می تواند یکبار دیگر بدون نیاز به امتیاز دهی بیهوده، با این کشور تعامل دیپلماتیک ایجاد کند.

وزارت امور خارجه باید از طریق باز کردن مجدد فرصت تعاملات سیاسی و اقتصادی پیش چشم ایرانیان ، موضعی فعال به خود بگیرد. این امر می تواند- پیش از روی کارآمدن دکتر روحانی که در کمتر از دو ماه آینده صورت می گیرد- به جلب حمایت سیاسی و ملی ایرانی ها ، نسبت به نوعی راه حل مبتنی بر مذاکره کمک کند.

هر تلاشی برای رسیدن به راه حل دیپلماتیک و حل بحران هسته ای ایران، نه از سر خوش بینی ساده لوحانه نسبت به انتخاب رئیس جمهوری معتدل و میانه رو در ​​ایران ، بلکه باید برای احتراز از گزینه های پر خطر دیگر صورت گیرد. »

*جان واتس ، محقق و نویسنده مقاله ای با عنوان " برنامه هسته ای ایران- اهمیت تجدید تعامل دیپلماتیک " است.