بررسی زیان دولت ها از عرضه بنزین یارانه ای تا فروش آن با مالیاتهای ٧٠ درصدی

بولتن نيوز_ صفحه انرژي به نقل از شانا، قیمت بنزین در کشورهای مختلف جهان، با توجه به قیمتهای بین المللی، مالیات دریافتی و یا سوبسیدهای پرداختی از سوی دولتها، متغییر است.

نگاهی کلی به قیمتهای ژوئن ٢٠١٣، در رابطه با فروش بنزین در ١٤٢ کشور عمده مصرف کننده سوخت در جهان نشان دهنده آن است که بنزین فروش رفته در ترکیه با قیمتی بالغ بر ٢,٦٩ دلار در هر لیتر، گرانترین بنزین دنیا و بنزین فروش رفته در ایران با بهایی کمتر از ٠.١٢ دلار برای هر لیتر ( پس از بنزین به فروش رفته در ونزوئلا با قیمت ٠.٠٣ دلار در هر لیتر) ارزانترین بنزین دنیا است.

همچنین با در نظر گرفتن بهای تقریبی ٠,٧٢ دلار در هر لیتر برای فروش بنزین در معاملات عمده بین المللی، می توان نتیجه گرفت، در بین بالغ بر ١٤٢ کشور عمده مصرف کننده بنزین در جهان، تنها ١٤ کشور ونزوئلا ( ٠.٠٣ دلار در لیتر)، ایران ( ٠.١٢ دلار در لیتر)، عربستان ( ٠.٢٠ دلار در لیتر)، قطر ( ٠.٢٤ دلار در لیتر)، بحرین ( ٠.٢٧ دلار در لیتر)، کویت ( ٠.٢٩ دلار در لیتر)، عمان ( ٠.٣٩ دلار در لیتر)، یمن ( ٠.٤٤ دلار در لیتر)، برونئی ( ٠.٤٩ دلار در لیتر)، بولیوی ( ٠.٥٢ دلار در لیتر)، دومنیکن ( ٠.٥٦ دلار در لیتر)، مصر ( ٠.٦٠ دلار در لیتر)، اکوادور ( ٠.٦٧ دلار در لیتر) و قزاقستان با ٠.٧١ دلار در لیتر) نسبت به پرداخت سوبسید برای مصرف بنزین مبادرت می کنند.

بر این اساس، مشاهده می کنیم که به جز کشورهای فوق، بقیه کشورهای جهان نه تنها برای مصرف بنزین سوبسید و یارانه پرداخت نمی کنند، بلکه دولت ها در این کشورها علاوه بر توزیع و فروش بنزین به وسیله بخش خصوصی که خود منجر به افزایش قیمت تمام شده برای مصرف کننده می شود، با وضع مالیات و عوارض مختلف بر مصرف سوخت، درآمدهای سرشاری را نیز در جهت تامین بودجه عمومی دولت کسب می کنند.

به عنوان مثال، قیمتهای فروش بنزین در ژوئن ٢٠١٣ در برخی از کشورهای جهان بر مبنای لیتر، اینگونه بوده است: روسیه ( ٠,٩٧ دلار)، عراق ( ٠.٩٧ دلار)، ایالات متحده ( ٠.٩٩ دلار)، پاکستان ( ١.٠٥ دلار)، تاجیکستان( ١.٢٨ دلار)، هند( ١.٢٩ دلار)، کانادا(١.٣٢ دلار)، استرالیا ( ١.٤٨ دلار)، کره جنوبی( ١.٧٩ دلار)، آفریقای مرکزی( ٢.١٥ دلار)، آلمان ( ٢.١٧ دلار)، فرانسه( ٢.٢٣ دلار)، ایتالیا( ٢.٣٣ دلار)، هلند ( ٢.٣٩ دلار)، نروژ ( ٢.٦١ دلار)، ترکیه ( ٢.٦٩ دلار).

با توجه به آنچه تا کنون بیان شد به سادگی می توان تفاوت هزینه و فایده را در درآمدهای دولتهای ١٤ کشوری که سوبسید و یارانه برای مصرف سوخت می دهند و ١٢٨ کشوری که بابت مصرف بنزین مالیات دریافت می کنند، ملاحظه کرد.

به عنوان یک نمونه ساده، سه کشور ایران، عربستان و ترکیه را مورد بررسی قرار می دهیم:

عربستان سعودی از محل فروش بنزین به بهای ٠,٢٠ دلار در لیتر و مصرف روزانه حدود  ٦٦ میلیون لیتر بنزین در روز ( آمار مصرف سال ٢٠١٠) درآمدی حدود ١٣.٢ میلیون دلار به طور روزانه کسب می کند ( حدود ٤.٨ میلیارد دلار در سال ). با در نظر گرفتن متوسط بهای ٠.٧٢ دلاری برای بنزین در حجم عمده و در سطح معاملات بین المللی ملاحظه می شود کشور عربستان سالانه رقمی بالغ بر ١٢.٥ میلیارد دلار یارانه برای مصرف بنزین در این کشور پرداخت می کند. این یعنی عدم النفع یا زیان حدود ٧٣ درصدی دولت عربستان برای فروش هر لیتر بنزین مصرفی در این کشور.

همچنین، دولت ایران از محل فروش بنزین به بهای ٠,١٢ دلار در لیتر و با مصرف روزانه حدود ٦٣.٣ میلیون لیتر بنزین در روز ( آمار مصرف سال ٢٠١٠ سازمان مطالعات انرژی آمریکا) درآمدی حدود ٧.٦ میلیون دلار به طور روزانه کسب می کند ( حدود ٢.٨ میلیارد دلار در سال ). با در نظر گرفتن متوسط بهای ٠.٧٢ دلاری برای بنزین در حجم عمده و در سطح معاملات بین المللی ملاحظه می شود دولت ایران سالانه رقمی بالغ بر ١٣.٨ میلیارد دلار یارانه برای مصرف بنزین در این کشور پرداخت می کند. این یعنی عدم النفع یا زیان حدود ٨٣ درصدی دولت ایران برای فروش هر لیتر بنزین در کشور.

این در حالی است که دولت ترکیه از محل فروش بنزین به بهای ٢,٦٩ دلار در لیتر و مصرف روزانه حدود  ٧.٥ میلیون لیتر بنزین در روز ( آمار مصرف سال ٢٠١٠) درآمدی حدود ٢٠.٢ میلیون دلار به طور روزانه کسب می کند (حدود ٧.٤ میلیارد دلار در سال). با در نظر گرفتن متوسط بهای ٠.٧٢ دلاری برای بنزین در حجم عمده و در سطح معاملات بین المللی ملاحظه می شود ترکیه سالانه رقمی بالغ بر ٥.٤ میلیارد دلار سود از محل مصرف بنزین در این کشور کسب می کند. این یعنی سود حدود ٧٢ درصد دولت ترکیه برای فروش هر لیتر بنزین در این کشور.

 گزارش: پیمان جنوبی