اگر فرزندتان يبوست دارد
به گزارش بولتن نیوز به نقل از سلامت: مادر علي 4 ساله برايمان نوشته که وقتي ديده پسرش 3 روز دفع نداشته خيلي نگران شده و علاوه بر اينكه علي را با گريه و زاري مجبور كرده سر دستشويي بنشيند، از شياف گليسيرين و شياف مخصوص ديگري استفاده كرده است. نكته مهم اينكه اين مادر گرامي به كمك همسرش و دو خواهر بزرگ‌تر علي كه يكي 16 ساله و ديگري 18 ساله است، او را به سختي نگه داشته‌اند تا برايش شياف بگذارند؛ بالاخره علي كوچولو با درد و گريه پس از يك روز تلاش دفع داشته اما به حدي ناراحت شده كه خودش را مي‌زده، مادر را هم همين‌طور. الان كه با مادر صحبت مي‌كردم، مي‌گفت يك گوشه اتاق خوابيده، ناله مي‌كند و حتي غذا هم نمي‌خورد. بررسي كردند و مقعد هيچ‌گونه مشكلي نداشته اما سوال اينجاست كه رفتار والدين با كودكي كه دچار يبوست شده چه بايد باشد؟
رفتاري كه با اين پسر كوچك شده، نوعي آزار هيجاني بوده. سال‌هاست در بيمارستاني هستم كه بخش گوارش در نزديكي ماست و نديده‌ام كه پزشكان اطفال نسخه شياف براي بچه‌ها بپيچند. اين همه شربت‌هاي مختلف و حتي شربت‌هاي گياهي داريم كه كاربرد ملين دارند. حتي اگر قرار است براي كودك شياف بگذاريم، بايد به او آمادگي بدهيم؛ مثلا روي عروسك نشان بدهيم كه قرار است يك دارو را وارد بدنش كنيم. راستش، در غير اين صورت كاري جز كودك‌آزاري نكرده‌ايم! به‌نظر من علي حق دارد ناراحت باشد. بهتر است اين مادر عزيز حتما مشاوره بگيرند.
سلامت: به‌نظرم مراقبت‌هاي بيش از حد مادران، آن هم مادران شاغل و توجهي كه به خوردن و دفع كودك دارند، عموميت دارد و همه دوست دارند به نحوي نبودشان را جبران كنند.
اين مراقبت بيش از حد هم درست مانند افتادن از آن طرف بام، يكي از مضامين كودك‌آزاري است. مراقبت بيش از حد در مورد خوردن و دستشويي‌رفتن كودك و فشار عصبي و تنش درست‌كردن هيچ ضرورتي ندارد. گاهي والدين آنقدر روي اين امر نظارت مي‌كنند كه با كودك وارد يك جنگ اعلان‌نشده مي‌شوند و او حتي براي جلب‌توجه، از مدفوع نكردن استفاده مي‌كند كه همين امر باعث بازجذب آب مدفوع از روده‌ها و شيوع يبوست مي‌شود. گاهي بچه‌هايي را مي‌بينيم كه به دليل رفتار غلط والدين، حس مي‌كنند با ادرار يا مدفوع كردن دارند به مادر و پدر لطف مي‌كنند و بايد جايزه‌اي هم بگيرند.
سلامت: تمايل به دستشويي نرفتن در بچه‌هاي 3 تا 5 ساله شايع است؟
بله، اين امتناع در دختربچه‌ها بيشتر هم است. بچه‌ها در اين سن تازه كنترل ادرار و مدفوع را آموخته‌اند و گاهي غرق بازي مي‌شوند و دلشان نمي‌خواهد آن را ترك كنند يا براي دفع وقت بگذارند.
سلامت: آيا راهي براي تشويق بچه‌ها به دستشويي رفتن و درواقع پيشگيري از يبوست وجود دارد؟
بله، يك راه‌حل خوب براي بچه‌هاي زير 5 سال وجود دارد. 10 دقيقه بعد از غذاخوردن كه حركت‌هاي روده‌اي بيشتر مي‌شود، بهتر است كودك را به دستشويي ببريم و سرگرمش كنيم كه 5 تا 10 دقيقه روي توالت بنشيند. اغلب بچه‌ها به راحتي در اين وضعيت آرام كه تحت فشار و تنش عصبي نيستند، دفع دارند ولي وقتي آنها را به زور مجبور مي‌كنيد، مي‌توانند خودشان را نگه‌دارند و در مقابل عصبانيت و نگراني شما مقاومت كنند. اين سنين، سن استقلال بچه‌هاست. حس اينكه مي‌توانند روي برخي چيزها كنترل داشته باشند و لج كنند. بهتر است والدين يك جعبه كه در آن وسايل كوچك و مختلف زيادي وجود دارد، مانند وسايل كم‌ارزش و جالب كه در تخم‌مرغ شانسي‌هاست، در اختيار كودك قرار دهند تا او آن وسايل را بردارد، كادوپيچ‌شان را باز كند و همين به‌عنوان جايزه خوشحالش كند. اگر از اينكه جايزه بگيرد خوشحال مي‌شود، مي‌توانيد نيم‌ساعت توپ‌بازي يا 5 دقيقه بيشتر تلويزيون تماشاكردن را برايش در نظر بگيريد تا همكاري و انگيزه‌اش براي دستشويي رفتن بيشتر شود.
سلامت: آيا موضوع ديگري هم است كه بتواند به والدين در اين راه كمك كند؟
نبايد آموزش آداب دستشويي رفتن با خشونت يا با هيجان همراه باشد و بهتر است ظرف دستشويي را جلوي بچه زير 3 سال تميز نكنيم چون گاهي بچه‌ها از اينكه مدفوع خود را ببينند، دچار ترس مي‌شوند و حس مي‌كنند چيزي از وجودشان را از دست داده‌‌اند و اين ترس از دست دادن آنها را مضطرب مي‌كند. البته اين نكته در خانواده‌هايي كه زمينه وسواس و اضطراب در آنها زياد است، بهتر است رعايت شود وگرنه عموميت ندارد. بچه‌هاي 5-4 ساله كه مهد مي‌روند، بايد طوري آموزش داده شوند كه مراقبت از خود در توالت را بياموزند و در مهد به دليل نياز به نظارت بزرگسالان (مربيان مهد) و خجالت از آنها، از توالت رفتن امتناع نكنند. حتي مي‌توانيد به آنها اطمينان دهيد در صورت نياز، بعد از آمدن به خانه حمامشان مي‌كنيد و نبايد به دليل ترس از بهداشتي نبودن مدفوع خود را نگه دارند.
سلامت: يادم است ما در مورد آموزش جنسي بچه‌ها حرف زديم و گفتيم آنها بايد بدنشان را خصوصي بدانند. آيا اين نظارت در دستشويي تقابلي با آموزش جنسي نخواهد داشت؟
نه، به شرطي كه آموزش‌ها درست باشد و از آن مهم‌تر رفتار والدين، سنجيده. مثلا 3 تا 5 سالگي سن رشد جنسي بچه‌هاست. بچه‌هايي كه با رفتار غلط دچار آزار هيجاني شوند، دچار مشكل خواهند شد. همين پسر كوچولوي 4 ساله به دليل اينكه در سن رشد جنسي است و اغلب پسربچه‌ها ترس از اختگي يا عقيم‌شدن در اين سن دارند، دچار اضطراب و ترس مي‌شوند؛ ترس‌هايي كه اگر ادامه‌دار شوند، مي‌تواند بعدها به مشكلات جنسي تبديل شود (ارتباط با همسر برايشان ترسناك و دلهره‌آور است). بايد خوب دقت كنيم؛ اگر قرار است در ناحيه تناسلي كودك پيش‌دبستاني دستكاري داشته باشيم (مثلا دچار اگزما شده و بايد كرم بزنيم يا شياف بگذاريم)، حتما بايد از او اجازه بگيريم و لزوم انجام اين كار را توضيح دهيم. با اين رفتار درست، به نوعي روي آموزش جنسي‌مان صحه مي‌گذاريم كه نواحي تناسلي او اختصاصي‌اند در غير اين صورت خودمان متضاد آنچه به او گفته‌ايم، عمل كرده‌ايم.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
