گروه اقتصادی: در شرایطی که بانک مرکزی طی سال‌های گذشته با اتکا به بازارهای سنتی ارز در منطقه از جمله هرات، سلیمانیه و حواله‌های درهم امارات تلاش داشت از طریق تزریق منابع و عملیات‌های تثبیتی، نرخ ارز را کنترل کند، امروز تحولات ژرف و پیچیده‌تری در حال رقم زدن معادلات ارزی کشور هستند؛ تحولاتی که از چشم سیاست‌گذار پولی کشور پنهان مانده یا نادیده گرفته شده است.

به گزارش بولتن نیوز، بر اساس بررسی‌ها، چهار صندوق سرمایه‌گذاری و پلتفرم NFT با مرکزیت نیویورک و لندن – که از پشتوانه سیاسی و مالی مستقیم دولت‌های ایالات متحده و بریتانیا برخوردارند – در حال حاضر نقشی تعیین‌کننده در فرآیند قیمت‌گذاری ارزهای خارجی در بازار آزاد ایران دارند. این نهادهای جدید، که به‌ویژه در بستر رمزارزها و دارایی‌های دیجیتال فعالیت می‌کنند، با هدف اعمال فشارهای روانی و اقتصادی بر اقتصاد ایران توسعه یافته‌اند و اکنون نبض بازار ارز را به دست گرفته‌اند.

در چنین شرایطی، بازارهای سنتی مانند هرات، سلیمانیه و حتی حواله‌های درهم امارات، دیگر شاخص اول تعیین نرخ ارز در ایران نیستند، بلکه به شاخص‌های فرعی و پیرو تبدیل شده‌اند. نقش بانک مرکزی نیز در این بازارهای سنتی به شدت کاهش یافته و عملاً به حاشیه رانده شده است.

همچنان که تجربه تلخ سیاست‌های اشتباه گذشته – از جمله فساد گسترده ناشی از تزریق ارز و خلق چهره‌هایی چون "سالار آقاخانی" – نشان داد، ادامه این مسیر نه‌تنها کارآمد نیست، بلکه منجر به تضعیف بیشتر جایگاه پول ملی، تعمیق فساد اقتصادی و از بین رفتن اقتدار سیاست‌گذار پولی خواهد شد.

 راهبردهای قدیمی، پاسخ‌گوی تهدیدات نوین نیستند

بانک مرکزی امروز باید بپذیرد که ابزارهای کنترل بازار ارز دیگر محدود به بازار فیزیکی و تزریق منابع نیست. در دنیای امروز، بازارهای دیجیتال، پلتفرم‌های مالی مبتنی بر بلاک‌چین، صندوق‌های سرمایه‌گذاری رمزارزی و NFTها نه‌تنها ابزار سرمایه‌گذاری بلکه ابزار جنگ اقتصادی مدرن هستند.

نادیده‌گرفتن این تحولات، هزینه‌ای به‌مراتب بیشتر از شکست‌های گذشته خواهد داشت. وقت آن رسیده که سیاست‌گذار پولی کشور، خود را با شرایط جدید وفق داده و با رویکردی علمی، واقع‌بینانه و مبتنی بر ابزارهای نوین مالی، جایگاه از دست‌رفته خود را بازسازی کند.

در غیر این صورت، بازار ارز ایران به طور کامل در اختیار بازیگرانی قرار خواهد گرفت که منافع آن‌ها نه با ثبات اقتصادی ایران، بلکه با بی‌ثبات‌سازی مستمر و تشدید فشارهای روانی بر جامعه گره خورده است.