در گفتگو با دکتر محمد مهدی زاده:
واکسینه فرهنگی، راه حل مقابله با هجمه اطلاعاتی بیگانه
ما باید نهاد سازی فرهنگی و یا به عبارتی واکسینه فرهنگی انجام دهیم که این قضیه حداقل مضرات را برای ما داشته باشد و این مسأله بستگی به این دارد که به لحاظ خبری، اخبار و اطلاعات دقیق و درستی را به اطلاع مردم برسانیم تا مخاطبان احساس کنند که با شبکه های داخلی می توانند اطلاعات خودشان را افزایش دهند و مردم تقریبا احساس بی نیازی نسبت به شبکه های به اصطلاح غیر ملی کنند
گفتگو با دکتر محمد مهدیزاده
عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
سردبیر مرکز تحقیقات و مطالعات رسانه
بولتن نیوز: به نظر شما انگیزه های استفاده از تلویزیون های ماهواره ای فارسی زبان خارج از کشور چیست؟ و آیا استفاده از این برنامه ها باعث کاهش میزان مصرف سایر رسانه های در دسترس داخلی آنها نمی شود؟
1. البته این مساله که تعداد استفاده کنندگان این شبکه ها چند درصد هستند یا انگیزه های آنان از تماشای این برنامه ها چیست باید طی یک پژوهش علمی مشخص شود. ولی بر اساس تحقیقات پیشین و حدسیات و فرضیات، می توانیم انگیزه های تماشای برنامه ها را به چند دسته تقسیم کنیم، یکی از انگیزه ها می تواند کسب اخبار و اطلاعات باشد و احتمالا ممکن است برخی خبرهای مربوط به رخدادهای منطقه ای و بین المللی که افراد ممکن است فکر کنند که توسط رسانه های داخلی نمی توانند به آنها دسترسی یابند و یا نوع تحلیل و تفسیرهایی که از رویدادهای مختلف داخلی و خارجی می شود.
به هر حال همان انگیزه هایی که مخاطبان از برنامه های داخلی دارند را ممکن است از برنامه های شبکه های ماهواره ای هم داشته باشند.
2. قطعا وقتی افراد دایره انتخاب وسیع تری داشته باشند، در مقایسه با کسانی که دسترسی به شبکه های ماهواره ای ندارند، میزان استفاده شان بیشتر است.
به لحاظ خبری، نوع دانش و اطلاعاتی که در حوزه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در قالب خبر ارائه می شود، می تواند بر ترجیحات سیاسی مردم اثر بگذارد. چون به هر حال هر رسانه و به خصوص در گزارشهای خبری خودش می خواهد یک الگوی ذهنی را برای مخاطب خودش بسازد و یک الگوی ذهنی مرجعی را برای او شکل بدهد و طبیعی است کسی که به شبکه های مختلف دسترسی دارد، ممکن است اطلاعات و دانش بیشتری را کسب کند که ممکن است روی علایق فرهنگی و ترجیحات سیاسی اش تاثیر زیادی بگذارد. به عنوان مثال برنامه های خبری روی تصویر ذهنی شان از دنیای بیرون و روی سلیقه های فرهنگی و سبک زندگی و الگوی مصرف آنها قطعا تاثیر می گذارد و با توجه به فناوری ها و تکنولوژی های نوین ارتباطی، امکان مقابله با این موج گسترده اطلاعاتی نیست.
ما باید نهاد سازی فرهنگی و یا به عبارتی واکسینه فرهنگی انجام دهیم که این قضیه حداقل مضرات را برای ما داشته باشد و این مسأله بستگی به این دارد که به لحاظ خبری، اخبار و اطلاعات دقیق و درستی را به اطلاع مردم برسانیم تا مخاطبان احساس کنند که با شبکه های داخلی می توانند اطلاعات خودشان را افزایش دهند و مردم تقریبا احساس بی نیازی نسبت به شبکه های به اصطلاح غیر ملی کنند. ولی اگر هدف را صرف محدودیت و مقابله بگذاریم، راه درستی نیست و به موفقیت ختم نمی شود.
عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
سردبیر مرکز تحقیقات و مطالعات رسانه
بولتن نیوز: به نظر شما انگیزه های استفاده از تلویزیون های ماهواره ای فارسی زبان خارج از کشور چیست؟ و آیا استفاده از این برنامه ها باعث کاهش میزان مصرف سایر رسانه های در دسترس داخلی آنها نمی شود؟
1. البته این مساله که تعداد استفاده کنندگان این شبکه ها چند درصد هستند یا انگیزه های آنان از تماشای این برنامه ها چیست باید طی یک پژوهش علمی مشخص شود. ولی بر اساس تحقیقات پیشین و حدسیات و فرضیات، می توانیم انگیزه های تماشای برنامه ها را به چند دسته تقسیم کنیم، یکی از انگیزه ها می تواند کسب اخبار و اطلاعات باشد و احتمالا ممکن است برخی خبرهای مربوط به رخدادهای منطقه ای و بین المللی که افراد ممکن است فکر کنند که توسط رسانه های داخلی نمی توانند به آنها دسترسی یابند و یا نوع تحلیل و تفسیرهایی که از رویدادهای مختلف داخلی و خارجی می شود.
به هر حال همان انگیزه هایی که مخاطبان از برنامه های داخلی دارند را ممکن است از برنامه های شبکه های ماهواره ای هم داشته باشند.
2. قطعا وقتی افراد دایره انتخاب وسیع تری داشته باشند، در مقایسه با کسانی که دسترسی به شبکه های ماهواره ای ندارند، میزان استفاده شان بیشتر است.
به لحاظ خبری، نوع دانش و اطلاعاتی که در حوزه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در قالب خبر ارائه می شود، می تواند بر ترجیحات سیاسی مردم اثر بگذارد. چون به هر حال هر رسانه و به خصوص در گزارشهای خبری خودش می خواهد یک الگوی ذهنی را برای مخاطب خودش بسازد و یک الگوی ذهنی مرجعی را برای او شکل بدهد و طبیعی است کسی که به شبکه های مختلف دسترسی دارد، ممکن است اطلاعات و دانش بیشتری را کسب کند که ممکن است روی علایق فرهنگی و ترجیحات سیاسی اش تاثیر زیادی بگذارد. به عنوان مثال برنامه های خبری روی تصویر ذهنی شان از دنیای بیرون و روی سلیقه های فرهنگی و سبک زندگی و الگوی مصرف آنها قطعا تاثیر می گذارد و با توجه به فناوری ها و تکنولوژی های نوین ارتباطی، امکان مقابله با این موج گسترده اطلاعاتی نیست.
ما باید نهاد سازی فرهنگی و یا به عبارتی واکسینه فرهنگی انجام دهیم که این قضیه حداقل مضرات را برای ما داشته باشد و این مسأله بستگی به این دارد که به لحاظ خبری، اخبار و اطلاعات دقیق و درستی را به اطلاع مردم برسانیم تا مخاطبان احساس کنند که با شبکه های داخلی می توانند اطلاعات خودشان را افزایش دهند و مردم تقریبا احساس بی نیازی نسبت به شبکه های به اصطلاح غیر ملی کنند. ولی اگر هدف را صرف محدودیت و مقابله بگذاریم، راه درستی نیست و به موفقیت ختم نمی شود.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
