"مناظره" و دموکراسی لیبرالیستی در سینما یک

فیلم سینمایی "مناظره" (The Great Debaters)  روز پنجشنبه 26 دیماه در قالب برنامه سینما یک از شبکه یک پخش شد. این فیلم با نام اصلی "مناظره‌کنندگان بزرگ" تولید سال 2007 آمریکا ساخته "دنزل واشنگتن" و مدت زمان آن 126 دقیقه است.

اين فيلم موفق به كسب جوايز زير شد:

جایزه بهترین فیلم  انجمن ملی در لس آنجلس

جايزه ايميج انجمن ملی پیشرفت رنگین‌پوستان آمریکا

همچنين فروش فیلم در آمریکای شمالی حدود 30 میلیون دلار بود

  "جورنی اسمالت" و "دنزل ویتاکر" بازیگران برنده اسکارو "چریسا آلن"، "ران اوگست"، "اندرو بمبرگ"، "واشنگتن" و "مایکل بیزلی" در آن نقش‌آفرینی کردند. این فیلم دومین تجربه کارگردانی واشینگتن 54 ساله  و اولين تجربه بازيگري وي است.

دنزل واشنگتن كارگردان و بازيگر نقش اصلي فيلم  تاكنون 26 جايزه معتبر بازيگري را از آن خود كرده است. همچنين 4 بار نامزد جايزه اسكار شده و كسب 1 بار جايزه اسكار از افتخارات اين بازيگر سياه پوست محسوب ميشود. دوران افتخار دنزل واشنگتن از سال 1981 با بازي در فيلم داستان يك سرباز شروع شد. او در دوران پربار حرفه اي اش در طيفي از نقش هاي گوناگون طنز، پليسي و نقش منفي ظاهر شده است.

 داستان فيلم در سال 1935 روی می‌دهد و درباره ملوین بی. تالسن استاد دانشکده ویلی در مارشال تگزاس است که رهبری دانشجویان سیاهپوست مناظره‌کننده كه در چندين مناظره شكست خورده اند را بر عهده دارد و آنها را براي مناظره اي بزرگ با داننشجويان دانشگاه هاروارد آماده مي كند.

این فیلم به شکل شجاعانه ای به مطرح كردن اشکالات اساسی به قوانین حقوقی و دموکراسی ذیل آن می پردازد، که نژاد پرستی از مباحث اصلي مطرح شده در اين فيلم است.

محور اصلی داستان مناظره صورت گرفته و مباحث مطرح شده در جريان آن است. مباحثي مانند  قوانین  و حقوق مدنی نظام امپریالیتسی و ظلمی که در خلال آن به سیاهپوستان در کشورشان روا می شود می باشد. در ادامه فيلم كارگردان سعي دارد كه با اشاره به وجود تفکرات نژاد پرستانه در دانشجویان دانشگاه هاروارد - به عنوان مهد اندیشه و دانش در غرب- به بيان مشكلات موجود در غرب بپردازد.

 در این فیلم دانشجوي  سیاهپوست شرکت کننده از دانشگاه ویلی در این مناظره، رو در روی تیم دانشجویان دانشگاه هاروارد قرار می گیرد و مطالب مورد نظر خود را اينگون بيان مي كند: من سیاهپوستی را در تگزاس دیدم که او را رو بدون کوچکترین جرمی به آتش کشیده و به دار آویختند و حال آن که هیچ قانونی در کشور از او حمایت نکرد، و من با مشاهده این صحنه دو راه بیشتر ندارم، یا باید متوسل به زور شوم و یا نافرمانی مدنی کنم.

نويسنده فيلم قصد دارد تا به اين نظريه رايج در غرب كه "حق با اکثریت آراء است، حتی اگر اشتباه و نادرست باشد! " انتقاد جدي كند و موارد نقض آن را بيان مي كند. در واقع با اين نظريه كه در جوامع ليبرال جريان دارد به اقليت  ظلم مي ود حتي اگر حق با آنها باشد.

و این معضلی است که جامعه اقلیت در نظام لیبرال با آن دست در گریبان هستند. چه بسا در نظام لیبرال با سوق دادن تفکرات اکثریت به سوی تفکرات نا بحق، بتوان اهدافی نامشروع را برآورده نمود؛ و درستی و اصالت آرای اقلیت نیک اندیش در این هجمه محو خواهد شد، و از حقوق مدنی  صلب خواهد گشت.

قرآن کریم نيز به اين مساله پرداخته است و آن را به روشنی و زیبایی بیان نموده است:

در آيه 243 سوره بقره مي فرمايد: «ان الله لذو فضل علي الناس ولکن اکثر الناس لايشکرون؛ خداوند نسبت به بندگان خود احسان مي کند ولي اکثر مردم شکر او را به جا نمي آورند»!
    در آيه 103 سوره يوسف مي فرمايد: «وما اکثر الناس ولو حرصت بمومنين؛ و بيشتر مردم هر چند اصرار داشته باشي ايمان نمي آورند»!

همچنين در نهج البلاغه نيز حضرت امير به اين موضوع پرداخته اند:

وقتي به تاريخ زندگي بشر مي نگريم مشاهده مي كنيم كه غالباً اكثريت مردم به راه اشتباه رفته و يا به زور تبليغات برده شده اند! علي(ع) ميفرمايد:«... براستي مي گويم كه تاريخ گذشتگان بقدركافي براي شما درس عبرتي است...»( نهج البلاغه - ترجمه احمد سپهرخراساني - ص 641)

پس بايد تاريخ گذشتگان را سرمشق قرارداده وفريب دروغهاي استعمارگران را نخورد.«دردنيا هم حق هست و هم باطل»، براي هر كدام اهلي وطالبي وجود دارد. اگر اهل باطل دركثرتند امر تازه اي نيست و هميشه چنين بوده است، و اگر اهل حق كمند، اميد است كه فزون گردند و ظاهر شوند. چه بسا چيزي كه پشت كرده باز رو آورد.»( نهج البلاغه - ترجمه احمد سپهرخراساني - ص 638)

در مجموع اينگونه مي توان عنوان كرد كه اين فيلم نيز به طور غير مستقيم نسبت به عقايد و نظرات غرب اعتراض خود را بيان مي كند و آن را به سخره مي گيرد.

ديگر جوايزي كه تامسون كارگردان اين فيلم كسب كرده است عبارتند از:

بهترين بازيگر نقش دوم براي فيلم افتخار - 1988

بهترين بازيگر نقش اول براي فيلم پرونده پليكان و جايزه اول از سوي انجمن منتقدان نيويورك- 1989

بهترين بازيگر براي فيلم مالكوم ايكس- 1991

نامزد بهترين بازيگري در ژانر رمانس براي فيلم مالكوم ايكس- 1992

بهترين بازيگر در ژانر رمانس براي فيلم هاريكون- 1999

مدال نقره بهترين بازيگر براي فيلم هاريكون- 2000

نامزد بهترين بازيگر در ژانر رمانس براي فيلم روز تمرين- 2001

بهترين بازيگر براي فيلم روز تمرين- 2001