باراک اوباما از 23 جولای 2007 تا 4 نوامبر 2008
زمانی که دوم مردادماه سال گذشته خبر اولین مناظره میان نامزدهای حزب دموکرات منتشر شد، پاسخ به نوع رابطه با ایران به یکی از جنجالی ترین بخش های مناظره تبدیل شد.
به گزارش رجا در این مناظره که در آن مردم به صورت ويدئويی سؤالات خود را مطرح کردند، فردی از نامزدها پرسيد آيا حاضر هستند در اولين سال رياست جمهوری خود با رهبران کشورهای مخالف نظير محمود احمدی نژاد و بشار اسد، رؤسای جمهور ايران و سوريه ملاقات کنند؟
بر خلاف رویه معمول، سناتور باراک اوباما با اشاره به رونالد ريگان و جان اف کندی رؤسای جمهور اسبق امریکا که همواره با دشمن دوران جنگ سرد يعنی شوروی سابق در گفتگوی دايمی بودند، تأکید کرد حاضر است با رهبران کشورهای مخالف ملاقات کند و درباره آنچه "بی مسئوليت های آنها" می‌نامید، گفتگو کند.
البته این موضع با واکنش منفی رقبای وی مواجه گردید، كلينتون در مناظره بعدی در 28 مردادماه خطاب به اوباما گفت: «من فكر مي‌كنم اگر به مقام رياست جمهوري انتخاب شويد، عملي كردن اين ادعا بسيار مشكل خواهد بود. حتماً منظورتان اين نيست، با دشمناني كه دوست داريد در سال نخست رياست جمهوري خود بدون پيش‌شرط ملاقات داشته باشيد، با تلگراف ارتباط برقرار كنيد.»
اما اوباما پاسخ داد: «من فكر مي‌كنم كه كشورها و رؤساي جمهور قدرتمند با دشمنان ملاقات و ديدار مي‌كنند. ما نبايد از انجام اين اقدام بهراسيم زيرا راه‌هاي ديگر را آزموده‌ايم و نتيجه نداد.»
اوباما دهم مهرماه سال قبل نیز اعلام کرد اكنون نوبت امریکاست تا بهانه به دست ايران و كره شمالي ندهد و در خصوص عاري ساختن جهان از سلاح اتمي پيشقدم شود. او خواستار حذف تمامي سلاح‌هاي اتمي از سراسر جهان شد و قول داد در صورت پيروزي در انتخابات رياست جمهوري امریکا در سال 2008 تمامي قراردادهاي مرتبط با توليد و نگهداري اين سلاح‌ها را از بين مي‌برد. اوباما در این تاریخ تصریح کرد «نخستين سخني كه به عنوان رئيس جمهور امریکا خواهم گفت، اين خواهد بود كه واشنگتن خواستار جهاني عاري از سلاح اتمي است.»
اولین نامزد سیاهپوست برای ریاست جمهوری امریکا اواخر مهرماه در پی اظهارات رئيس جمهوري امریکا مبني بر اينكه ايران هسته‌اي جنگ جهاني سوم را در پي دارد، واكنش شديدی نشان داد و تأكيد كرد ديپلماسي گاوچراني ديگر كارايي ندارد. وی خطاب به جمعيتي بالغ بر 2 هزار نفر گفت: «اكنون ما صداي طبل جنگ را مي‌شنويم.» اوباما همچنین كنگره را در قبال اظهارات جنگ طلبانه بوش مقصر دانست و از قانونگذاراني كه به الحاقيه پيشنهادي "كيل- ليبرمن" در قبال ايران رأي داده بودند، به شدت انتقاد كرد.
این کشمکش بین رقیبان ادامه یافت تا اول آبان ماه 86، اوباما، رقيب هم‌حزبي خود، هيلاري كلينتون را به حمايت از سياست شكست‌خورده بوش در قبال ايران متهم كرد. وی که در آن زمان سناتور ايالت ايلينويس بود، از كلينتون به خاطر رأي مثبت ماه گذشته وي در سنا مبني بر تروريست قلمداد كردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به شدت انتقاد كرد. تا این زمان، اوباما تنها نامزد مهم انتخابات 2008 امریکا بود كه مخالفت خود را صراحتاً عليه آغاز جنگ عراق و حوادثی که به زعم بسیاری بسترسازی برای حمله به ایران به شمار می رفت، اعلام کرد.
10 روز پس از این اظهارات، اوباما در گفتگو با روزنامه نيويورك تايمز بیان داشت در صورت پيروزي در انتخابات با ايران وارد مذاكره مي‌شود. وی افزود: «من با مقامات ارشد ايران مستقيماً مذاكره خواهم كرد. من فكر مي‌كنم، فرستادن اين پيام كه خواستار تغيير نظام ايران نيستيم، بسيار مهم است اما در عين حال، سياست هويج و چماق براي آنان مهياست.»
اینگونه سخن گفتن اوباما به مرور انتقادات صهیونیست ها را از او افزایش داد. پس از این اظهارات بود که روزنامه صهیونیستی هاآرتص نوشت سارکوزي به شدت از سياست اوباما درخصوص گفت‌وگوي بدون پيش شرط با تهران در زمينه فعاليت‌هاي هسته‌اي تهران نگران است: «اوباما مي‌گويد ايران يک کشور کوچک است و تهديد جدي براي امریکا نيست... آيا تروريسم! و تلاش براي نابودي اسرائيل! تهديد جدي نيستند؟ اوباما به طور خطرناکي آمادگي احراز مقام رياست‌جمهوري امریکا را ندارد.»
این اخطارها که معنای مشخصی از آن قابل درک بود، اگرچه به کاسته شدن تدریجی چنین مواضعی از سوی اوباما منتهی شد اما وی همچنان مواضعی اتخاذ می کرد که به هیچ وجه برای لابی صهیونیستی مطلوب نبود.
بهمن ماه در حالی که اوباما هنوز از سوی دموکرات ها به عنوان نامزد نهایی انتخاب نشده بود و برخی مطبوعات حساسیت هایی بر روی نام میانی "حسین" در اسم او آغاز کرده بودند، وی در گفتگو با مجله فرانسوي "باري مچ" اعلام كرد براي بهتر شدن وجهه امریکا در جهان در صورت انتخاب شدن، اجلاسي با حضور رؤساي جمهور كشورهاي اسلامي ترتيب مي‌دهد: «بعد از پيروزي در انتخابات، اجلاسي با حضور رؤساي جمهور كشورهاي اسلامي تشكيل مي‌دهم و براي پر كردن شكاف روزافزوني كه ميان كشورهاي اسلامي و كشورهاي غربي بوجود آمده، صادقانه با آنها مذاكره مي‌كنم. در اين اجلاس از آنان خواهم خواست براي مبارزه با تروريسم به ما بپيوندند.»
با آغاز ماه اسفند، روزنامه صهيونيستي "يديعوت آحارونوت" نوشت نظرسنجي از 500 يهودي ساكن اسرائيل نشان داد 49 درصد كلينتون و 9 درصد اوباما را تأييد مي‌كنند. مابقی نیز طرفدار کاندیدای ديگر انتخابات رياست جمهوري امریکا بودند. محبوبیت پایین اوباما در میان صهیونیست ها بود که زنگ خطر برای وی به صدا درآورد.
درست یک هفته پس از این بود که رئیس جمهور کشورمان در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار روزنامه "ال پائیس" اسپانیا، با بیان اینكه "غیر آزادانه ترین انتخابات دنیا در امریکا انجام می شود، زیرا مردم امریکا، مجبور بین دو انتخاب هستند"، افزود: «مردم امریکا هیچ علاقه ای به دخالت در مسائل سیاسی و سیاست های دولتمردان امریکا ندارند و به همین علت، كمترین سطح مشاركت در این كشور است، زیرا امروز مردم امریکا صحنه سیاسی این كشور را متعلق به خودشان نمی دانند و به آن اعتماد ندارند.»
دکتر احمدی نژاد در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینكه "اگر اوباما پیروز شود، اعلام كرده است آمادگی دارد با ایران جلسه بگذارد و با شما دیدار كند، آیا از طرف شما هم آمادگی وجود دارد؟"، اظهار داشت: «2 سال است كه اعلام می كنم آمادگی دارم با بوش در نیویورك و در حضور خبرنگاران مناظره كنم. گفتگو مشكلی ندارد، اما بعید می دانم اجازه دهند اوباما بیاید و رئیس جمهور شود. مناسبات قدرت در امریکا مشخص است. آنها در قدرت بسیار خشن عمل می كنند و رأی مردم تضمین شده نیست.»
اما هرچه زمان انتخابات امریکا به پیش رفت، مواضع اوباما با روزهای نخستین زاویه بیشتری یافت. حزب دموکرات که برای جذب آرای عمومی توانسته بود حساب ویژه ای روی اوبامای سیاه پوست و خواهان تغییرات باز کند، سرانجام با اصلاح نظرات او، بسیار دیرتر از آنچه انتظار می رفت، اوباما را نامزد رسمی حزب اعلام کرد. تا آنجا که اوباما برای تعدیل نگاه صهیونیست ها به خود، تنها یک روز پس از آ«که به عنوان نامزد نهایی معرفی شد، در گروه لابی اسرائیلی های امریکا حضور یافت و اظهارات متفاوتی ایراد کرد: «هنگام حضور در ایپک احساس می کنم که در جمع دوستان واقعی خود هستم، دوستانی که تأکید می کنند رابطه میان ایالات متحده و اسرائیل فراتر از بحث منافع ملی است و در ارزش های مشترک 2 کشور تجسد می یابد، بیت المقدس باید جزء جدانشدنی پایتخت اسرائیل باقی بماند.»
این یک تغییر ادبیات جدی بود که با سخنان گذشته او متفاوت بود، بنابراین یک روز بعد، وی بار دیگر تلاش کرد این موضع را تلطیف کند و گفت این موضوع باید در میان تمام طرف ها به مذاکره و شور گذاشته شود. اوباما همچنین برای اثبات سرسپردگی خود، در آن نشست به شدت از ایران و جنبش حماس انتقاد کرد و خود را در خصوص مقابله با ایران متعهد دانست و گفت که از تمام توانش برای مقابله با دستیابی ایران به آنچه سلاح هسته ای استفاده خواهد کرد.
چرخش های پیاپی اوباما موجب شد اهالی سیاست و رسانه در ایالات متحده که پیوندهای غیرقابل انکاری نیز با صهیونیست ها دارند، او را به کم تجربگی در حوزه دیپلماسی متهم کرده و درخصوص توانایی او برای تداوم نقش امریکا در هدایت معادلات جهانی متهم کنند: "اوباما نمی تواند در قامت رهبری که توانایی اداره دیپلماسی بین الملل را دارا است، ظاهر شود."
اما مشاورین اوباما امیدوار بودند که حضور وی در فرانسه، آلمان و انگلیس تصاویر جدیدی از توانایی های این نامزد دموکرات را در برقراری تعامل با هم پیمانان اروپایی به امریکا مخابره کند. به عقیده آنان، توقف در لندن، پاریس و برلین فرصتی است تا اوباما بار دیگر بر وعده های خود در مورد اتخاذ رویکردی جامع تر در دیپلماسی و پایان بخشیدن به سیاست های نه چندان مطلوب بوش در اروپا صحه گذارد. وی در هفته اول مردادماه، در یک کنفرانس خبری مشترک با سارکوزی، رییس جمهور فرانسه در کاخ الیزه در پاریس شرکت کرد و گفت: «ایران باید پیشنهاداتی را که سارکوزی و سران دیگر کشورها ارائه کرده اند، بپذیرد و منتظر رییس جمهور بعدی امریکا نماند چراکه من فکر می کنم در این مدت تنها به میزان فشارها افزوده می شود.»
سخنان تهدیدآمیز اوباما در شرایطی عنوان شد که ایران دور جدید مذاکرات خود را با کشورهای 1+5 در ژنو آغاز کرده بود. مذاکراتی که برای نخستین بار نماینده امریکا در آن شرکت داشت. پس از این اظهارات، برخی نتیجه گرفتند که اوباما از همان روزهای نخست مطرح کردن گفتگوی رو در رو با مقام های ایرانی، به مذاکره و گفت وگو به دیده ابزار و البته تاکتیکی برای غلبه بر رقیب درون حزبی خود یعنی هیلاری کلینتون نگاه می کرده است.
در جریان سفر اروپایی اوباما، سارکوزی حمایت خود را به طور غیرمستقیم از وی ابراز کرد: «برای اوباما آرزوی موفقیت می کنم، اگر وی انتخاب شود، فرانسه خوشحال خواهدشد و اگر نشود، فرانسه دوست رییس جمهور امریکا خواهد بود.»
اوباما برای برطرف کردن موانع حضور در حاکمیت، سفر به سرزمین های اشغالی را نیز در دستور قرار داده بود. او در این سفر با تاکید بر روابط نزدیکش با رژیم صهیونیستی درباره برنامه هسته ای ایران ابراز نگرانی و در عین حال در دیدار با اولمرت تأکید کرد که خواهان گفت وگوی مستقیم با تهران است. اما در کنار تکرار این سخن گذشته خود، سخنان جدیدی را افزود که تا آن تاریخ بی سابقه بود: "ایرانی ها باید متوجه باشند که چه دولت بوش باشد یا اوباما، این مسئله باعث نگرانی بسیاری در امریکا است. ایران هسته ای تهدیدی جدی خواهد بود و باید از دستیابی ایران به سلاح هسته ای جلوگیری شود."
پیش از سفر اوباما به اسرائیل، روزنامه واشنگتن پست خبرداد براساس برنامه از پیش تعیین شده قرار بود که 40 مجوز برای نمایندگان حدود 200 سازمان رسانه ای متقاضی همراهی اوباما در این سفر صادر شود. این در حالی است که این تعداد مجوز نتوانست خبرنگاران امریکایی را راضی کند. تلاش رسانه های خبری امریکا برای پوشش گسترده این رویداد حکایت از اهمیت فوق العاده آن برای محافل خبری و حتی سیاسی امریکا دارد. گزارش ها حاکی هستند که از حدود یک ماه پیش، رقابت فشرده ای میان خبرنگاران سرشناس شبکه های مهم تلویزیونی این کشور از جمله ABC، NBC و CBS (نزدیک به لابی یهودیان امریکایی) برای حضور در تور خارجی اوباما شروع شد. اوباما در حالی به سرزمین های اشغالی سفر کرد که به خوبی می دانست آرای یهودیان و مسیحیان اونجلیس در امریکا، تأثیر غیرقابل انکاری بر میزان برتری وی نسبت به رقیب جمهوریخواهش دارد. به گزارش سایت Real Clear Politics باراک اوباما قبل از این سفر نیز هنوز در میان یهودیان امریکا نسبت به نامزد پیشین دموکرات ها برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور از محبوبیت پایین تری برخوردار بود. شاید از همین رو بود که باراک اوباما در بنای یادبود قربانیان هولوکاوست در پایتخت اسرائیل حاضر شد و با روشن کردن شمع، ادای احترام کرد. اوباما پس از نشستی با وزیر جنگ رژیم صهیونیستی ایهود باراک و نثار گل به قربانیان هولوکاست، در سخنانی خطاب به پرز رئیس پرسابقه رژیم در جنایات جنگی اسرائیل، قول داد "به امنیت اسرائیل متعهد باشد" و از رژیم صهیونیستی بعنوان یک سرزمین "شگفت انگیز" قدر دانی کرد: «به عنوان یک امریکایی و دوست اسرائیل می گویم که ما در کنار مردم شهر صدیروت (منطقه مورد حمله موشکی حزب الله) و تمامی ملت اسرائیل هستیم.»
او البته قبل از این سفر نیز اظهارات زمینه ساز دیگری بیان کرده بود. از جمله پس از آزمايش 9 موشك از سوي ايران در تیرماه، در برنامه "صبح بخير امریکا"ي شبكه تلويزيوني"اي بي سي" اعلام كرد: «با توجه به آزمايش 9 موشك از سوي ايران، بايد تحريم‌ها عليه اين كشور شديدتر گردد، زيرا اين كشور يك "تهديد بزرگ" است. ما اطمينان مي‌دهيم كه با هم‌پيمانانمان براي فشار وارد كردن به ايران تلاش كنيم.» اوباما حمایت خود را از تصمیم اسرائیل در ماه سپتامبر گذشته برای بمباران تأسیسات هسته ای مورد ظن در کشور همسایه اش سوریه ابراز کرد؛ عملی که مورد خشم سوریه واقع شد.
وی پس از بازگشت از اسرائیل نیز بر خلاف گذشته که سعی می کرد هیلاری را جنگ طلب و خود را مخالف جنگ جلوه دهد، در جریان دیدار با اعضای دموکرات مجلس نمایندگان امریکا گفت: «هیچ‌کس این را مستقیماً به من نگفت ولی از گفت‌وگوهایم این احساس را کردم که اگر تحریم‌ها کاری از پیش نبرد، اسرائیل به ایران حمله خواهد کرد.» او پس از بیان این مطلب هیچ سخنی درباره مذمت جنگ نگفت و حتی وندی موریگی، سخنگوی امنیت ملی اوباما از اظهار نظردرباره محتوای این گزارش خودداری کرد، اگرچه گفت: «سناتور اوباما همیشه گفته است که ایران باید برنامه غیرقانونی هسته‌ای خود را خاتمه دهد.»
او اما به مرور با افت آرا مواجه شد، تا در مهرماه بار دیگر به اظهار مواضعی پرداخت که نه آنچنان لابی صهیونیست ها را به خشم آورد و هم موجب جلب رأی به نفع وی گردید. اوباما در جریان اولین مناظره تبلیغاتی خود با مک‌کین، با ادعای اینکه تهدید ایران علیه اسرائیل جدی است، خواستار مذاکره با تهران و بکارگیری راهکارهای دیپلماتیک شد. او در ادامه به تأثیر ایران در جنگ عراق اشاره و تصریح کرد: «نگرانی از آغاز مسابقه تسلیحاتی در منطقه وجود دارد و ایران قادر است تغییردهنده بازی باشد، باید با دیپلماسی جدی و مستقیم با ایران داشته باشیم.»
اوباما وقتی با یادآوری تناقض در این سخن خود مواجه شد که با چنین تصوری "چگونه می‌توان با فردی که خواستار از بین بردن اسرائیل از روی نقشه جهان است، صحبت کرد؟" ابراز عقیده کرد احمدی‌نژاد فرد مناسبی برای مذاکره نیست چرا که فرد قدرتمندی در ایران محسوب نمی‌شود!
این پاسخ او که چرخی آشکار از پاسخش به شهروندان امریکایی در کمی بیش از یکسال قبل از آن بود، به خوبی نشان می دهد که وی چگونه نتوانست با تغییر موضع خود، خطر ناشی از ممانعت لابی های صهیونیستی را برطرف کند، همان ها که در آخرین روزها نیز در رسانه های امریکایی شایع کرده بودند که اوباما همچون ال گور در آرای الکترال انتخابات 4 نوامبر (14 آبان) شکست خواهد خورد.
به گزارش رجا در این مناظره که در آن مردم به صورت ويدئويی سؤالات خود را مطرح کردند، فردی از نامزدها پرسيد آيا حاضر هستند در اولين سال رياست جمهوری خود با رهبران کشورهای مخالف نظير محمود احمدی نژاد و بشار اسد، رؤسای جمهور ايران و سوريه ملاقات کنند؟
بر خلاف رویه معمول، سناتور باراک اوباما با اشاره به رونالد ريگان و جان اف کندی رؤسای جمهور اسبق امریکا که همواره با دشمن دوران جنگ سرد يعنی شوروی سابق در گفتگوی دايمی بودند، تأکید کرد حاضر است با رهبران کشورهای مخالف ملاقات کند و درباره آنچه "بی مسئوليت های آنها" می‌نامید، گفتگو کند.
البته این موضع با واکنش منفی رقبای وی مواجه گردید، كلينتون در مناظره بعدی در 28 مردادماه خطاب به اوباما گفت: «من فكر مي‌كنم اگر به مقام رياست جمهوري انتخاب شويد، عملي كردن اين ادعا بسيار مشكل خواهد بود. حتماً منظورتان اين نيست، با دشمناني كه دوست داريد در سال نخست رياست جمهوري خود بدون پيش‌شرط ملاقات داشته باشيد، با تلگراف ارتباط برقرار كنيد.»
اما اوباما پاسخ داد: «من فكر مي‌كنم كه كشورها و رؤساي جمهور قدرتمند با دشمنان ملاقات و ديدار مي‌كنند. ما نبايد از انجام اين اقدام بهراسيم زيرا راه‌هاي ديگر را آزموده‌ايم و نتيجه نداد.»
اوباما دهم مهرماه سال قبل نیز اعلام کرد اكنون نوبت امریکاست تا بهانه به دست ايران و كره شمالي ندهد و در خصوص عاري ساختن جهان از سلاح اتمي پيشقدم شود. او خواستار حذف تمامي سلاح‌هاي اتمي از سراسر جهان شد و قول داد در صورت پيروزي در انتخابات رياست جمهوري امریکا در سال 2008 تمامي قراردادهاي مرتبط با توليد و نگهداري اين سلاح‌ها را از بين مي‌برد. اوباما در این تاریخ تصریح کرد «نخستين سخني كه به عنوان رئيس جمهور امریکا خواهم گفت، اين خواهد بود كه واشنگتن خواستار جهاني عاري از سلاح اتمي است.»
اولین نامزد سیاهپوست برای ریاست جمهوری امریکا اواخر مهرماه در پی اظهارات رئيس جمهوري امریکا مبني بر اينكه ايران هسته‌اي جنگ جهاني سوم را در پي دارد، واكنش شديدی نشان داد و تأكيد كرد ديپلماسي گاوچراني ديگر كارايي ندارد. وی خطاب به جمعيتي بالغ بر 2 هزار نفر گفت: «اكنون ما صداي طبل جنگ را مي‌شنويم.» اوباما همچنین كنگره را در قبال اظهارات جنگ طلبانه بوش مقصر دانست و از قانونگذاراني كه به الحاقيه پيشنهادي "كيل- ليبرمن" در قبال ايران رأي داده بودند، به شدت انتقاد كرد.
این کشمکش بین رقیبان ادامه یافت تا اول آبان ماه 86، اوباما، رقيب هم‌حزبي خود، هيلاري كلينتون را به حمايت از سياست شكست‌خورده بوش در قبال ايران متهم كرد. وی که در آن زمان سناتور ايالت ايلينويس بود، از كلينتون به خاطر رأي مثبت ماه گذشته وي در سنا مبني بر تروريست قلمداد كردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به شدت انتقاد كرد. تا این زمان، اوباما تنها نامزد مهم انتخابات 2008 امریکا بود كه مخالفت خود را صراحتاً عليه آغاز جنگ عراق و حوادثی که به زعم بسیاری بسترسازی برای حمله به ایران به شمار می رفت، اعلام کرد.
10 روز پس از این اظهارات، اوباما در گفتگو با روزنامه نيويورك تايمز بیان داشت در صورت پيروزي در انتخابات با ايران وارد مذاكره مي‌شود. وی افزود: «من با مقامات ارشد ايران مستقيماً مذاكره خواهم كرد. من فكر مي‌كنم، فرستادن اين پيام كه خواستار تغيير نظام ايران نيستيم، بسيار مهم است اما در عين حال، سياست هويج و چماق براي آنان مهياست.»
اینگونه سخن گفتن اوباما به مرور انتقادات صهیونیست ها را از او افزایش داد. پس از این اظهارات بود که روزنامه صهیونیستی هاآرتص نوشت سارکوزي به شدت از سياست اوباما درخصوص گفت‌وگوي بدون پيش شرط با تهران در زمينه فعاليت‌هاي هسته‌اي تهران نگران است: «اوباما مي‌گويد ايران يک کشور کوچک است و تهديد جدي براي امریکا نيست... آيا تروريسم! و تلاش براي نابودي اسرائيل! تهديد جدي نيستند؟ اوباما به طور خطرناکي آمادگي احراز مقام رياست‌جمهوري امریکا را ندارد.»
این اخطارها که معنای مشخصی از آن قابل درک بود، اگرچه به کاسته شدن تدریجی چنین مواضعی از سوی اوباما منتهی شد اما وی همچنان مواضعی اتخاذ می کرد که به هیچ وجه برای لابی صهیونیستی مطلوب نبود.
بهمن ماه در حالی که اوباما هنوز از سوی دموکرات ها به عنوان نامزد نهایی انتخاب نشده بود و برخی مطبوعات حساسیت هایی بر روی نام میانی "حسین" در اسم او آغاز کرده بودند، وی در گفتگو با مجله فرانسوي "باري مچ" اعلام كرد براي بهتر شدن وجهه امریکا در جهان در صورت انتخاب شدن، اجلاسي با حضور رؤساي جمهور كشورهاي اسلامي ترتيب مي‌دهد: «بعد از پيروزي در انتخابات، اجلاسي با حضور رؤساي جمهور كشورهاي اسلامي تشكيل مي‌دهم و براي پر كردن شكاف روزافزوني كه ميان كشورهاي اسلامي و كشورهاي غربي بوجود آمده، صادقانه با آنها مذاكره مي‌كنم. در اين اجلاس از آنان خواهم خواست براي مبارزه با تروريسم به ما بپيوندند.»
با آغاز ماه اسفند، روزنامه صهيونيستي "يديعوت آحارونوت" نوشت نظرسنجي از 500 يهودي ساكن اسرائيل نشان داد 49 درصد كلينتون و 9 درصد اوباما را تأييد مي‌كنند. مابقی نیز طرفدار کاندیدای ديگر انتخابات رياست جمهوري امریکا بودند. محبوبیت پایین اوباما در میان صهیونیست ها بود که زنگ خطر برای وی به صدا درآورد.
درست یک هفته پس از این بود که رئیس جمهور کشورمان در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار روزنامه "ال پائیس" اسپانیا، با بیان اینكه "غیر آزادانه ترین انتخابات دنیا در امریکا انجام می شود، زیرا مردم امریکا، مجبور بین دو انتخاب هستند"، افزود: «مردم امریکا هیچ علاقه ای به دخالت در مسائل سیاسی و سیاست های دولتمردان امریکا ندارند و به همین علت، كمترین سطح مشاركت در این كشور است، زیرا امروز مردم امریکا صحنه سیاسی این كشور را متعلق به خودشان نمی دانند و به آن اعتماد ندارند.»
دکتر احمدی نژاد در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینكه "اگر اوباما پیروز شود، اعلام كرده است آمادگی دارد با ایران جلسه بگذارد و با شما دیدار كند، آیا از طرف شما هم آمادگی وجود دارد؟"، اظهار داشت: «2 سال است كه اعلام می كنم آمادگی دارم با بوش در نیویورك و در حضور خبرنگاران مناظره كنم. گفتگو مشكلی ندارد، اما بعید می دانم اجازه دهند اوباما بیاید و رئیس جمهور شود. مناسبات قدرت در امریکا مشخص است. آنها در قدرت بسیار خشن عمل می كنند و رأی مردم تضمین شده نیست.»
اما هرچه زمان انتخابات امریکا به پیش رفت، مواضع اوباما با روزهای نخستین زاویه بیشتری یافت. حزب دموکرات که برای جذب آرای عمومی توانسته بود حساب ویژه ای روی اوبامای سیاه پوست و خواهان تغییرات باز کند، سرانجام با اصلاح نظرات او، بسیار دیرتر از آنچه انتظار می رفت، اوباما را نامزد رسمی حزب اعلام کرد. تا آنجا که اوباما برای تعدیل نگاه صهیونیست ها به خود، تنها یک روز پس از آ«که به عنوان نامزد نهایی معرفی شد، در گروه لابی اسرائیلی های امریکا حضور یافت و اظهارات متفاوتی ایراد کرد: «هنگام حضور در ایپک احساس می کنم که در جمع دوستان واقعی خود هستم، دوستانی که تأکید می کنند رابطه میان ایالات متحده و اسرائیل فراتر از بحث منافع ملی است و در ارزش های مشترک 2 کشور تجسد می یابد، بیت المقدس باید جزء جدانشدنی پایتخت اسرائیل باقی بماند.»
این یک تغییر ادبیات جدی بود که با سخنان گذشته او متفاوت بود، بنابراین یک روز بعد، وی بار دیگر تلاش کرد این موضع را تلطیف کند و گفت این موضوع باید در میان تمام طرف ها به مذاکره و شور گذاشته شود. اوباما همچنین برای اثبات سرسپردگی خود، در آن نشست به شدت از ایران و جنبش حماس انتقاد کرد و خود را در خصوص مقابله با ایران متعهد دانست و گفت که از تمام توانش برای مقابله با دستیابی ایران به آنچه سلاح هسته ای استفاده خواهد کرد.
چرخش های پیاپی اوباما موجب شد اهالی سیاست و رسانه در ایالات متحده که پیوندهای غیرقابل انکاری نیز با صهیونیست ها دارند، او را به کم تجربگی در حوزه دیپلماسی متهم کرده و درخصوص توانایی او برای تداوم نقش امریکا در هدایت معادلات جهانی متهم کنند: "اوباما نمی تواند در قامت رهبری که توانایی اداره دیپلماسی بین الملل را دارا است، ظاهر شود."
اما مشاورین اوباما امیدوار بودند که حضور وی در فرانسه، آلمان و انگلیس تصاویر جدیدی از توانایی های این نامزد دموکرات را در برقراری تعامل با هم پیمانان اروپایی به امریکا مخابره کند. به عقیده آنان، توقف در لندن، پاریس و برلین فرصتی است تا اوباما بار دیگر بر وعده های خود در مورد اتخاذ رویکردی جامع تر در دیپلماسی و پایان بخشیدن به سیاست های نه چندان مطلوب بوش در اروپا صحه گذارد. وی در هفته اول مردادماه، در یک کنفرانس خبری مشترک با سارکوزی، رییس جمهور فرانسه در کاخ الیزه در پاریس شرکت کرد و گفت: «ایران باید پیشنهاداتی را که سارکوزی و سران دیگر کشورها ارائه کرده اند، بپذیرد و منتظر رییس جمهور بعدی امریکا نماند چراکه من فکر می کنم در این مدت تنها به میزان فشارها افزوده می شود.»
سخنان تهدیدآمیز اوباما در شرایطی عنوان شد که ایران دور جدید مذاکرات خود را با کشورهای 1+5 در ژنو آغاز کرده بود. مذاکراتی که برای نخستین بار نماینده امریکا در آن شرکت داشت. پس از این اظهارات، برخی نتیجه گرفتند که اوباما از همان روزهای نخست مطرح کردن گفتگوی رو در رو با مقام های ایرانی، به مذاکره و گفت وگو به دیده ابزار و البته تاکتیکی برای غلبه بر رقیب درون حزبی خود یعنی هیلاری کلینتون نگاه می کرده است.
در جریان سفر اروپایی اوباما، سارکوزی حمایت خود را به طور غیرمستقیم از وی ابراز کرد: «برای اوباما آرزوی موفقیت می کنم، اگر وی انتخاب شود، فرانسه خوشحال خواهدشد و اگر نشود، فرانسه دوست رییس جمهور امریکا خواهد بود.»
اوباما برای برطرف کردن موانع حضور در حاکمیت، سفر به سرزمین های اشغالی را نیز در دستور قرار داده بود. او در این سفر با تاکید بر روابط نزدیکش با رژیم صهیونیستی درباره برنامه هسته ای ایران ابراز نگرانی و در عین حال در دیدار با اولمرت تأکید کرد که خواهان گفت وگوی مستقیم با تهران است. اما در کنار تکرار این سخن گذشته خود، سخنان جدیدی را افزود که تا آن تاریخ بی سابقه بود: "ایرانی ها باید متوجه باشند که چه دولت بوش باشد یا اوباما، این مسئله باعث نگرانی بسیاری در امریکا است. ایران هسته ای تهدیدی جدی خواهد بود و باید از دستیابی ایران به سلاح هسته ای جلوگیری شود."
پیش از سفر اوباما به اسرائیل، روزنامه واشنگتن پست خبرداد براساس برنامه از پیش تعیین شده قرار بود که 40 مجوز برای نمایندگان حدود 200 سازمان رسانه ای متقاضی همراهی اوباما در این سفر صادر شود. این در حالی است که این تعداد مجوز نتوانست خبرنگاران امریکایی را راضی کند. تلاش رسانه های خبری امریکا برای پوشش گسترده این رویداد حکایت از اهمیت فوق العاده آن برای محافل خبری و حتی سیاسی امریکا دارد. گزارش ها حاکی هستند که از حدود یک ماه پیش، رقابت فشرده ای میان خبرنگاران سرشناس شبکه های مهم تلویزیونی این کشور از جمله ABC، NBC و CBS (نزدیک به لابی یهودیان امریکایی) برای حضور در تور خارجی اوباما شروع شد. اوباما در حالی به سرزمین های اشغالی سفر کرد که به خوبی می دانست آرای یهودیان و مسیحیان اونجلیس در امریکا، تأثیر غیرقابل انکاری بر میزان برتری وی نسبت به رقیب جمهوریخواهش دارد. به گزارش سایت Real Clear Politics باراک اوباما قبل از این سفر نیز هنوز در میان یهودیان امریکا نسبت به نامزد پیشین دموکرات ها برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور از محبوبیت پایین تری برخوردار بود. شاید از همین رو بود که باراک اوباما در بنای یادبود قربانیان هولوکاوست در پایتخت اسرائیل حاضر شد و با روشن کردن شمع، ادای احترام کرد. اوباما پس از نشستی با وزیر جنگ رژیم صهیونیستی ایهود باراک و نثار گل به قربانیان هولوکاست، در سخنانی خطاب به پرز رئیس پرسابقه رژیم در جنایات جنگی اسرائیل، قول داد "به امنیت اسرائیل متعهد باشد" و از رژیم صهیونیستی بعنوان یک سرزمین "شگفت انگیز" قدر دانی کرد: «به عنوان یک امریکایی و دوست اسرائیل می گویم که ما در کنار مردم شهر صدیروت (منطقه مورد حمله موشکی حزب الله) و تمامی ملت اسرائیل هستیم.»
او البته قبل از این سفر نیز اظهارات زمینه ساز دیگری بیان کرده بود. از جمله پس از آزمايش 9 موشك از سوي ايران در تیرماه، در برنامه "صبح بخير امریکا"ي شبكه تلويزيوني"اي بي سي" اعلام كرد: «با توجه به آزمايش 9 موشك از سوي ايران، بايد تحريم‌ها عليه اين كشور شديدتر گردد، زيرا اين كشور يك "تهديد بزرگ" است. ما اطمينان مي‌دهيم كه با هم‌پيمانانمان براي فشار وارد كردن به ايران تلاش كنيم.» اوباما حمایت خود را از تصمیم اسرائیل در ماه سپتامبر گذشته برای بمباران تأسیسات هسته ای مورد ظن در کشور همسایه اش سوریه ابراز کرد؛ عملی که مورد خشم سوریه واقع شد.
وی پس از بازگشت از اسرائیل نیز بر خلاف گذشته که سعی می کرد هیلاری را جنگ طلب و خود را مخالف جنگ جلوه دهد، در جریان دیدار با اعضای دموکرات مجلس نمایندگان امریکا گفت: «هیچ‌کس این را مستقیماً به من نگفت ولی از گفت‌وگوهایم این احساس را کردم که اگر تحریم‌ها کاری از پیش نبرد، اسرائیل به ایران حمله خواهد کرد.» او پس از بیان این مطلب هیچ سخنی درباره مذمت جنگ نگفت و حتی وندی موریگی، سخنگوی امنیت ملی اوباما از اظهار نظردرباره محتوای این گزارش خودداری کرد، اگرچه گفت: «سناتور اوباما همیشه گفته است که ایران باید برنامه غیرقانونی هسته‌ای خود را خاتمه دهد.»
او اما به مرور با افت آرا مواجه شد، تا در مهرماه بار دیگر به اظهار مواضعی پرداخت که نه آنچنان لابی صهیونیست ها را به خشم آورد و هم موجب جلب رأی به نفع وی گردید. اوباما در جریان اولین مناظره تبلیغاتی خود با مک‌کین، با ادعای اینکه تهدید ایران علیه اسرائیل جدی است، خواستار مذاکره با تهران و بکارگیری راهکارهای دیپلماتیک شد. او در ادامه به تأثیر ایران در جنگ عراق اشاره و تصریح کرد: «نگرانی از آغاز مسابقه تسلیحاتی در منطقه وجود دارد و ایران قادر است تغییردهنده بازی باشد، باید با دیپلماسی جدی و مستقیم با ایران داشته باشیم.»
اوباما وقتی با یادآوری تناقض در این سخن خود مواجه شد که با چنین تصوری "چگونه می‌توان با فردی که خواستار از بین بردن اسرائیل از روی نقشه جهان است، صحبت کرد؟" ابراز عقیده کرد احمدی‌نژاد فرد مناسبی برای مذاکره نیست چرا که فرد قدرتمندی در ایران محسوب نمی‌شود!
این پاسخ او که چرخی آشکار از پاسخش به شهروندان امریکایی در کمی بیش از یکسال قبل از آن بود، به خوبی نشان می دهد که وی چگونه نتوانست با تغییر موضع خود، خطر ناشی از ممانعت لابی های صهیونیستی را برطرف کند، همان ها که در آخرین روزها نیز در رسانه های امریکایی شایع کرده بودند که اوباما همچون ال گور در آرای الکترال انتخابات 4 نوامبر (14 آبان) شکست خواهد خورد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
