اوبامانومیکس (اقتصاد اوبامایی)
اندور روس سارکین - باراک حسين اوباما روز سه شنبه بعنوان چهل و چهارمين رئيس جمهور ايالات متحده برگزيده شد و با انتخاب او بعنوان اولين مدير اجرائي ارشد سياهپوست آمريکا، آخرين سد نژادي در اين کشور برچيده شد.
آقاي اوباما در نطق پيروزي خود به ايراد سخنراني درمورد بحران مالي فعلي پرداخت. مبحثي که موضوع بنيادي مبارزات او در مقابل رقيب جمهوريخواهش يعني مک کين را تشکيل ميداد. او باز هم به ذکر اين مسئله پرداخت که مسير دارائي هاي وال استريت تا حدود بسيار زيادي از ديگر دارائيهاي کشور جدا افتاده است.
وي در سخنراني سه شنبه شب خود اظهار داشت، "بيائيد از ياد نبريم که اگر درسي هم از اين بحران مالي گرفته باشيم، آن درس اين باشد که ما نمي توانيم ماداميکه مين استريت دستخوش رنج و سختي شده است از يک وال استريت شکوفا و پررونق برخوردار باشيم. ما در اين کشور فقط در قالب يک ملت يا يک انسان است که بلند مي شويم و يا بر زمين مي خوريم."
اين ديدگاهي است که آقاي اوباما بارها و بارها به صحبت درمورد آن پرداخته است. او در يکي از مبارزات انتخاباتي خود در ماه سپتامبر اظهار ميدارد:
"ما اجازه مي دهيم منافع بعضي از افراد خاص اقتصاد را در اختيار بگيرد و نتيجه حاصل از اين عملکرد بوجود آمدن بازاري خواهد بود که بجاي رشد يکنواخت و دامنه دار ايجاد حباب و اميدهاي زودگذر مي کند و بازاري را بوجود مي آورد که منفعت وال استريت را بر منفعت مين استريت ترجیح می‌دهد اما در انتها موجب ضرر و زيان هر دو نهاد مي گردد."
همزمان با حضور مردم آمريکا بر سر صندوقهاي اخذ راي، بازار سهام در ايالات متحده به بالاترين افزايش قيمت خود در روز برگزاري انتخابات رياست جمهوري طي 24 سال گذشته رسيد.
اما معاملات سهام در صبح روز چهارشنبه نزول پيدا کرد. خبرگزاري رويتر وقوع چنين پديده اي را به سرمايه گذاراني نسبت داد که در مواجهه با پيروزي اوباما توجه خود را بي‌درنگ بر روي انجام کارهائي مشکل و طاقت فرسا متمرکز ساخته‌اند. به نقل از خبرگزاري بلومبرگ، نتايج ضعيف بدست آمده از بازار سهام آرسلورميتال، بزرگترين بازار فولاد جهان، بعنوان يکي از اين عوامل شناخته مي شود.
به گزارش پيتر بيکر از خبرگزاري نيويورک، رئيس جمهور منتخب مذاکراتي را بطور مرتب با وزير خزانه داري، هنري ام. پائولسون درمورد شرايط اقتصادي به انجام رسانيده و اميدوار است تا زمان استقرار در کاخ سفيد، آقاي پائولسون همکاري نزديکي با او از جمله در مورد چگونگي اتخاذ تصميم سرمايه گذاري 700 ميليارد دلاري کنگره داشته باشد.
درعين حاليکه مک کين مشغول بررسي عوامل پشت صحنه مرتبط با شکست خود است، فلويد نوريس از تایمز اينگونه توصيه مي کند که او بايد تاحدودي پالسون را مسئول اين شکست بداند. زيرا تصميم او مبني بر فراهم آوردن شرايط براي سقوط بنياد برادران لهمان، ضربه شديد و تکان دهنده اي را بر پيکر اعتماد و اطمينان سرمايه گذاران و مشتريان آنها بوجود آورد.
از همين حالا بسياري از کارشناسان با اوباما به رايزني پرداخته و توصيه هائي را براي برخورد با بحران مالي به او ارائه مي دهند تا از روز 20 ژانويه که اوباما سوگند رياست جمهوري مي خورد، آنها را بکار گيرد. چارلز شومر همکار او در سنا هفته گذاشته اظهار داشت که رئيس جمهور جديد بايد بسرعت شخص جديدي را به سمت وزارت خزانه داري منصوب نمايد و شبکه منظمي که بر وال استريت نظارت مي کند را تقويت کند.
نشريه بريکينگ‌ویوز (Breaking Views) نیز در مقاله‌اي که شب قبل از برگزاري انتخابات منتشر شد اينگونه استدلال مي کند که بانک مرکزي بايد بار ديگر توسط يکي از برجسته ترين مشاوران مالي آقاي اوباما بازسازي شود. براساس اين مقاله، رئيس جمهور منتخب بايد ساختار بانک مرکزي را تغيير داده و به اين بانک حکم کند که تنها در پي برطرف ساختن تورم باشد.
نقطه نظرات ارائه شده توسط بريکينگ‌ويوز پس از شمارش آراء انتخاباتي، حاکي از آن است که امکان دارد گزينه هاي انتخابي آقاي اوباما محدود باشد. افزايش هزينه و گسترش نقدينگي تقريبا غيرممکن است و از همين رو رئيس جمهور منتخب مطمئنا از کارکردن در محدوده خاصي از تنگناها به زحمت خواهد افتاد.
اما خبرها حاکي از آن است که آقاي اوباما مشاوران توانائي نظير آقاي فولکر، مبد اوماها و وارن اي. بافت را نيز در اختيار دارد.
فلويد نوريس - کاميابي نهايي آقاي اوباما بعنوان رئيس جمهور ميتواند مربوط به تمايل او براي انجام همان کاری باشد که ريگان در پي انجام آن بود. يعني تمايل به مبارزه با بيماريهاي طولاني مدت اقتصاد و درعين حال پذيرفتن وجود دردهاي کوتاه مدت اقتصادي و خطر وقوع يک رکود دراز مدت که ميتواند به شهرت و محبوبيت او خدشه وارد سازد.
هر دو نفر آنها در سالي بعنوان رئيس جمهور منتخب برگزيده شدند که رکود اقتصادي با شدت زيادي اعتبار و محبوبيت کسانی که قبل از آنها در مصدر کار بودند را خدشه دار ساخته بود و در دوران مبارزات انتخاباتي هر دو نفر، نامزد حزبی که تصدي امور را در اختيار داشت سعي ميکرد تا پذيرش حزب رقيب را بعنوان يک ريسک خطرناک جلوه دهد.
ريگان بعنوان عامل جناح راست و فردی همراه با ديدگاههاي افراطي بتصوير کشيده شده بود و اوباما نيز بعنوان يک ليبرال بي تجربه که داراي ضعف در دفاع ملي بود و طبق اظهارات سارا پيلين با يک تروريست معاشرت داشت معرفی می‌شد.
در هر دو مورد بنظر مي رسد که بحثهاي قبل از انتخابات رياست جمهوري در متقاعد ساختن راي دهندگان در مورد اين مسئله که نامزدهاي انتخاباتي گزينه هاي مورد قبولي هستند، موفق بوده است.
در هر حال، اوباما درحالي وارد دفتر رياست جمهوري ايالات متحده مي شود که اين کشور و بيشتر کشورهاي توسعه يافته در حالتي از رکود بسر مي برند.
اين رکود اقتصادي در ماه سپتامبر با بدتر شدن وضعيت بحران مالي و هنگاميکه بانک سرمايه گذاري برادران لهمان در معرض فروپاشي قرار گرفت حالتي از شتاب پيدا کرد و بدنبال آن، تجار و مشتريان شديدا از ادامه فعاليت خودداري کردند.
انگيزش اقتصاد تقريبا و مطمئنا در راس برنامه کاري اقتصاد دولت قرار خواهد گرفت و شايد اقداماتي هم در اين زمينه توسط کنگره اي که اعضاي آن تا پايان سال 2008 از کار برکنار خواهند شد، انجام بگيرد. بديهي است که اوباما در موقعيتي قرار دارد که مي تواند به شکل دهي قوانين مجلس کمک کند.
درصورت انجام چنان کاري، عاقلانه است که بر روي مسائل و مشکلات بلندمدتي که نياز به راه حل دارند نيز تمرکز نمايد و تلاش نمايد تا بدون بدترکردن اوضاع، به وضعيت اقتصادي تحرک و انگيزه ببخشد.
اين مشکلات ميتواند دربرگيرنده کسري شديد بودجه، شالوده هاي فروپاشيده، بالارفتن سريع هزينه هاي پزشکي و بحران مسکن باشد که با سقوط قيمتها و افزايش رهن شکني ها همراه شده است.
نظام مالي به ياري کمکهاي مالي دولت توانسته است خود را سر پا نگه دارد و بيشتر وامهاي وثيقه اي، آنهم در کشوري که بنظر مي آيد خود بتنهائی يک دژ آزاد از سرمايه داري بازار آزاد باشد، توسط دولت آمريکا يا ادارات آن تضمين يا ايجاد شده است.
بيکاري رو به افزايش است و انتظار مي رود اعداد و ارقام مربوط به ماه اکتبر که تا جمعه اعلام مي شود، افزايش فاحشي را نشان بدهد.
پيشنهاد عده اي بر اين است که آقاي اوباما بايد براي هزينه کردن در زمينه مسائل زيرساختي فشار وارد آورد و با تقویت ساخت و ساز در جاده ها، پلها و فاضلابها، براي رشد اقتصاد ايجاد انگيزه کند و با روياروئي با مشکلات بلندمدت زمينه اشتغال را فراهم آورد. اعمال تخفيف در ماليات در اوائل سال جاري موجب افزايش موقت هزينه ها شد، اما تاثير آن تقريبا و بلافاصله از بين رفت و تکرار چنين راهبردي مي تواند ميزان بودجه را بدون آنکه تفاوت چشمگيري در سود حاصله ايجاد کند، افزايش بدهد.
چگونگي کاهش بحران رهنی يک مسئله عمده براي آقاي اوباما و گروه اکثريت دموکرات حاضر در کنگره خواهد بود. اعمال چنين کاهشي بدون ايجاد عوارض جانبي ناخواسته و نامطلوب کار مشکلي خواهد بود. اقداماتي که موجب تاخير در اصلاح قيمت مسکن مي شود را ميتوان تا روزي که بازار مسکن قابليت بهبود پيدا کند، به تعويق انداخت. اقدامات لازم بايد درمورد آندسته از افرادی بکار گرفته شود که در خطر از دست دادن خانه هاي خود هستند ، بطوريکه موجب تشويق و تحريک کساني گردد که در پرداخت اقساط خود قصور مي ورزند.
شکل دهي مجدد سيستم مالي و قانونگذاري دوباره آن، يک چالش بزرگ در سال 2009 خواهد بود و شايد وجود اين واقعيت که بيشتر نهادهاي مالي درحال حاضر تاحدودي در اختيار دولت هستند، انجام چنين امري را بيش از پيش با مشکل مواجه سازد.
بزرگترين چالش ريگان وجود تورم روزافزونی بود که سه رئيس جمهور قبل از او يعني ريچارد نيکسون، جرالد فورد و جيمي کارتر نيز سعي در مقابله با آن کرده بودند، بدون آنکه به موفقيت زيادي دست پيدا کنند. رکود اقتصادي دوران کارتر با راه يافتن ريگان به کاخ رياست جمهوري به اتمام رسيد، اما تمرکز بر رشد اقتصادي کوتاه مدت شرايط را براي پائين آوردن تورم مشکلتر از قبل کرد.
مسيري که ريگان در پيش گرفت حذف و کاهش ماليات بود و همزمان با آن به يکي از روساي بانک مرکزي با نام پل فولکر که توسط کارتر به اين سمت منصوب شده بود مجوز و اختيار داد تا با افزايش شديد نرخ سود با تورم به مقابله برخيزد.
نام فولکر - که درحال حاضر مشاور اوباما است - بعنوان يک قهرمان اقتصادي در اذهان باقي مانده و با وجود آنکه 81 سال سن دارد بعنوان يک مورد احتمالي براي انتصاب سمت وزارت خزانه داري به دولت اوباما پيشنهاد شده است. اما فولکر در اوايل دهه 1980 بدليل ايجاد يک رکود شديد که از زمان تصدي آقاي ريگان شروع شده و تا نوامبر 1982 ادامه يافته بود مورد نکوهش قرار گرفت. جمهوريخواهان در انتخابات ميان دوره اي 1982 دچار شکست شدند و دموکراتها تصورشان اين بود که موقعيت مناسبي براي پيروزي مجدد و برگشت به کاخ سفيد در سال 1984 بدست آورده اند.
درعوض، اقتصاد در آنموقع آشکارا در حال شکل گيري مجدد بود و تورم بسرعت رو به کاهش مي رفت. ريگان با اکثريت زيادي از آراء مجددا بعنوان رئيس جمهور منتخب برگزيده شد و کسي هم که پس از او اين مسند را اشغال کرد يکي از اعضاي حزب خود او يعني جورج اچ.دبليو. بوش بود.
جورج دبليو بوش، پسر بوش بزرگ پا به کاخ رياست جمهوري گذاشت و عزم خود را جزم کرد تا راه ريگان را ادامه دهد و اشتباهاتي که پدرش مرتکب شد را تکرار نکند. اشتباهاتي که منجر شد او تنها براي يک دوره رئيس جمهور آمريکا بشود. او نيز در اوايل پست رياست جمهوري خود با يک اقتصاد ضعيف مواجهه شد و مانند بوش توانست از قطع اخذ ماليات در موارد بسيار مهم، بعنوان شيوه اي براي انگيزه دار کردن اقتصاد استفاده کند.
اما بوش جوان برخلاف ريگان از افزايش ماليات براي مبارزه با کمبود بودجه که بطور سرسام آوري در حال پيشرفت بود خودداري کرد. با شکوفا شدن اقتصاد او و رئيس بانک مرکزي، آلن گرين سپن که از دولت قبلي برجاي مانده بود، نيازي به استفاده از عوامل بازدارنده احساس نمي کرد. ولي اگر آنها از اين عوامل استفاده کرده بودند، احتمال داشت بتوان از وضعيت خراب مالي فعلي جلوگيري کرد و يا حداقل از شدت آن کاست.
اوباما نيز مانند ريگان در اولين سال حکومت خود مجبور به روياروئي با مسائل مالياتي خواهد شد. قطع و کاهش اخذ ماليات که در حد گسترده اي توسط دولت بوش در سال 2001 انجام گرفت، يک امر موقت بود و لازم است که تا سال 2009 دستخوش تحول گردد. اين يک استراتژي بود که تحت حاکميت اعضاي سنا امکان قطع ماليات را بدون نياز به اخذ آراء حزب دموکرات فراهم آورد .اگر بوش از يک شيوه دوحزبي استفاده کرده بود، قطع اخذ ماليات در محدوده کوچکتري انجام مي گرفت و کنگره جديد نيازي به صدور فوري يک صورتحساب مالياتي نداشت.
کنگره و اوباما براي صدور يک صورتحساب مالياتي ناچار به ايجاد موازنه در مشکل بلند مدت کمبود بودجه هستند و درعين حال نياز به انگيزه هاي کوتاه مدت دارند.
اولين صورتحساب مالياتي بوش حاکي از يک رهبري بديمن بود که بر روي سياستگذاري همراه با تعصب تمرکز يافته بود و تصميم او مبني بر عدم سازش با مخالفانش را نشان مي داد. اولين صورتحساب مالياتي اوباما نيز مي تواند مشخص کند که آيا او هم مانند آقاي جورج دبليو بوش از همان شيوه دوحزبي گري که در زمان مبارزات انتخاباتي وعده اش را داده بود استفاده مي کند يانه.
موفقيت يا شکست دولت او را احتمالا مي توان از چگونگي برخورد او با مسائل بلند مدتي که ملت با آن مواجه شده است تعيين کرد و نه از خاتمه يافتن سريع رکود فعلي.
آقاي اوباما در نطق پيروزي خود به ايراد سخنراني درمورد بحران مالي فعلي پرداخت. مبحثي که موضوع بنيادي مبارزات او در مقابل رقيب جمهوريخواهش يعني مک کين را تشکيل ميداد. او باز هم به ذکر اين مسئله پرداخت که مسير دارائي هاي وال استريت تا حدود بسيار زيادي از ديگر دارائيهاي کشور جدا افتاده است.
وي در سخنراني سه شنبه شب خود اظهار داشت، "بيائيد از ياد نبريم که اگر درسي هم از اين بحران مالي گرفته باشيم، آن درس اين باشد که ما نمي توانيم ماداميکه مين استريت دستخوش رنج و سختي شده است از يک وال استريت شکوفا و پررونق برخوردار باشيم. ما در اين کشور فقط در قالب يک ملت يا يک انسان است که بلند مي شويم و يا بر زمين مي خوريم."
اين ديدگاهي است که آقاي اوباما بارها و بارها به صحبت درمورد آن پرداخته است. او در يکي از مبارزات انتخاباتي خود در ماه سپتامبر اظهار ميدارد:
"ما اجازه مي دهيم منافع بعضي از افراد خاص اقتصاد را در اختيار بگيرد و نتيجه حاصل از اين عملکرد بوجود آمدن بازاري خواهد بود که بجاي رشد يکنواخت و دامنه دار ايجاد حباب و اميدهاي زودگذر مي کند و بازاري را بوجود مي آورد که منفعت وال استريت را بر منفعت مين استريت ترجیح می‌دهد اما در انتها موجب ضرر و زيان هر دو نهاد مي گردد."
همزمان با حضور مردم آمريکا بر سر صندوقهاي اخذ راي، بازار سهام در ايالات متحده به بالاترين افزايش قيمت خود در روز برگزاري انتخابات رياست جمهوري طي 24 سال گذشته رسيد.
اما معاملات سهام در صبح روز چهارشنبه نزول پيدا کرد. خبرگزاري رويتر وقوع چنين پديده اي را به سرمايه گذاراني نسبت داد که در مواجهه با پيروزي اوباما توجه خود را بي‌درنگ بر روي انجام کارهائي مشکل و طاقت فرسا متمرکز ساخته‌اند. به نقل از خبرگزاري بلومبرگ، نتايج ضعيف بدست آمده از بازار سهام آرسلورميتال، بزرگترين بازار فولاد جهان، بعنوان يکي از اين عوامل شناخته مي شود.
به گزارش پيتر بيکر از خبرگزاري نيويورک، رئيس جمهور منتخب مذاکراتي را بطور مرتب با وزير خزانه داري، هنري ام. پائولسون درمورد شرايط اقتصادي به انجام رسانيده و اميدوار است تا زمان استقرار در کاخ سفيد، آقاي پائولسون همکاري نزديکي با او از جمله در مورد چگونگي اتخاذ تصميم سرمايه گذاري 700 ميليارد دلاري کنگره داشته باشد.
درعين حاليکه مک کين مشغول بررسي عوامل پشت صحنه مرتبط با شکست خود است، فلويد نوريس از تایمز اينگونه توصيه مي کند که او بايد تاحدودي پالسون را مسئول اين شکست بداند. زيرا تصميم او مبني بر فراهم آوردن شرايط براي سقوط بنياد برادران لهمان، ضربه شديد و تکان دهنده اي را بر پيکر اعتماد و اطمينان سرمايه گذاران و مشتريان آنها بوجود آورد.
از همين حالا بسياري از کارشناسان با اوباما به رايزني پرداخته و توصيه هائي را براي برخورد با بحران مالي به او ارائه مي دهند تا از روز 20 ژانويه که اوباما سوگند رياست جمهوري مي خورد، آنها را بکار گيرد. چارلز شومر همکار او در سنا هفته گذاشته اظهار داشت که رئيس جمهور جديد بايد بسرعت شخص جديدي را به سمت وزارت خزانه داري منصوب نمايد و شبکه منظمي که بر وال استريت نظارت مي کند را تقويت کند.
نشريه بريکينگ‌ویوز (Breaking Views) نیز در مقاله‌اي که شب قبل از برگزاري انتخابات منتشر شد اينگونه استدلال مي کند که بانک مرکزي بايد بار ديگر توسط يکي از برجسته ترين مشاوران مالي آقاي اوباما بازسازي شود. براساس اين مقاله، رئيس جمهور منتخب بايد ساختار بانک مرکزي را تغيير داده و به اين بانک حکم کند که تنها در پي برطرف ساختن تورم باشد.
نقطه نظرات ارائه شده توسط بريکينگ‌ويوز پس از شمارش آراء انتخاباتي، حاکي از آن است که امکان دارد گزينه هاي انتخابي آقاي اوباما محدود باشد. افزايش هزينه و گسترش نقدينگي تقريبا غيرممکن است و از همين رو رئيس جمهور منتخب مطمئنا از کارکردن در محدوده خاصي از تنگناها به زحمت خواهد افتاد.
اما خبرها حاکي از آن است که آقاي اوباما مشاوران توانائي نظير آقاي فولکر، مبد اوماها و وارن اي. بافت را نيز در اختيار دارد.
فلويد نوريس - کاميابي نهايي آقاي اوباما بعنوان رئيس جمهور ميتواند مربوط به تمايل او براي انجام همان کاری باشد که ريگان در پي انجام آن بود. يعني تمايل به مبارزه با بيماريهاي طولاني مدت اقتصاد و درعين حال پذيرفتن وجود دردهاي کوتاه مدت اقتصادي و خطر وقوع يک رکود دراز مدت که ميتواند به شهرت و محبوبيت او خدشه وارد سازد.
هر دو نفر آنها در سالي بعنوان رئيس جمهور منتخب برگزيده شدند که رکود اقتصادي با شدت زيادي اعتبار و محبوبيت کسانی که قبل از آنها در مصدر کار بودند را خدشه دار ساخته بود و در دوران مبارزات انتخاباتي هر دو نفر، نامزد حزبی که تصدي امور را در اختيار داشت سعي ميکرد تا پذيرش حزب رقيب را بعنوان يک ريسک خطرناک جلوه دهد.
ريگان بعنوان عامل جناح راست و فردی همراه با ديدگاههاي افراطي بتصوير کشيده شده بود و اوباما نيز بعنوان يک ليبرال بي تجربه که داراي ضعف در دفاع ملي بود و طبق اظهارات سارا پيلين با يک تروريست معاشرت داشت معرفی می‌شد.
در هر دو مورد بنظر مي رسد که بحثهاي قبل از انتخابات رياست جمهوري در متقاعد ساختن راي دهندگان در مورد اين مسئله که نامزدهاي انتخاباتي گزينه هاي مورد قبولي هستند، موفق بوده است.
در هر حال، اوباما درحالي وارد دفتر رياست جمهوري ايالات متحده مي شود که اين کشور و بيشتر کشورهاي توسعه يافته در حالتي از رکود بسر مي برند.
اين رکود اقتصادي در ماه سپتامبر با بدتر شدن وضعيت بحران مالي و هنگاميکه بانک سرمايه گذاري برادران لهمان در معرض فروپاشي قرار گرفت حالتي از شتاب پيدا کرد و بدنبال آن، تجار و مشتريان شديدا از ادامه فعاليت خودداري کردند.
انگيزش اقتصاد تقريبا و مطمئنا در راس برنامه کاري اقتصاد دولت قرار خواهد گرفت و شايد اقداماتي هم در اين زمينه توسط کنگره اي که اعضاي آن تا پايان سال 2008 از کار برکنار خواهند شد، انجام بگيرد. بديهي است که اوباما در موقعيتي قرار دارد که مي تواند به شکل دهي قوانين مجلس کمک کند.
درصورت انجام چنان کاري، عاقلانه است که بر روي مسائل و مشکلات بلندمدتي که نياز به راه حل دارند نيز تمرکز نمايد و تلاش نمايد تا بدون بدترکردن اوضاع، به وضعيت اقتصادي تحرک و انگيزه ببخشد.
اين مشکلات ميتواند دربرگيرنده کسري شديد بودجه، شالوده هاي فروپاشيده، بالارفتن سريع هزينه هاي پزشکي و بحران مسکن باشد که با سقوط قيمتها و افزايش رهن شکني ها همراه شده است.
نظام مالي به ياري کمکهاي مالي دولت توانسته است خود را سر پا نگه دارد و بيشتر وامهاي وثيقه اي، آنهم در کشوري که بنظر مي آيد خود بتنهائی يک دژ آزاد از سرمايه داري بازار آزاد باشد، توسط دولت آمريکا يا ادارات آن تضمين يا ايجاد شده است.
بيکاري رو به افزايش است و انتظار مي رود اعداد و ارقام مربوط به ماه اکتبر که تا جمعه اعلام مي شود، افزايش فاحشي را نشان بدهد.
پيشنهاد عده اي بر اين است که آقاي اوباما بايد براي هزينه کردن در زمينه مسائل زيرساختي فشار وارد آورد و با تقویت ساخت و ساز در جاده ها، پلها و فاضلابها، براي رشد اقتصاد ايجاد انگيزه کند و با روياروئي با مشکلات بلندمدت زمينه اشتغال را فراهم آورد. اعمال تخفيف در ماليات در اوائل سال جاري موجب افزايش موقت هزينه ها شد، اما تاثير آن تقريبا و بلافاصله از بين رفت و تکرار چنين راهبردي مي تواند ميزان بودجه را بدون آنکه تفاوت چشمگيري در سود حاصله ايجاد کند، افزايش بدهد.
چگونگي کاهش بحران رهنی يک مسئله عمده براي آقاي اوباما و گروه اکثريت دموکرات حاضر در کنگره خواهد بود. اعمال چنين کاهشي بدون ايجاد عوارض جانبي ناخواسته و نامطلوب کار مشکلي خواهد بود. اقداماتي که موجب تاخير در اصلاح قيمت مسکن مي شود را ميتوان تا روزي که بازار مسکن قابليت بهبود پيدا کند، به تعويق انداخت. اقدامات لازم بايد درمورد آندسته از افرادی بکار گرفته شود که در خطر از دست دادن خانه هاي خود هستند ، بطوريکه موجب تشويق و تحريک کساني گردد که در پرداخت اقساط خود قصور مي ورزند.
شکل دهي مجدد سيستم مالي و قانونگذاري دوباره آن، يک چالش بزرگ در سال 2009 خواهد بود و شايد وجود اين واقعيت که بيشتر نهادهاي مالي درحال حاضر تاحدودي در اختيار دولت هستند، انجام چنين امري را بيش از پيش با مشکل مواجه سازد.
بزرگترين چالش ريگان وجود تورم روزافزونی بود که سه رئيس جمهور قبل از او يعني ريچارد نيکسون، جرالد فورد و جيمي کارتر نيز سعي در مقابله با آن کرده بودند، بدون آنکه به موفقيت زيادي دست پيدا کنند. رکود اقتصادي دوران کارتر با راه يافتن ريگان به کاخ رياست جمهوري به اتمام رسيد، اما تمرکز بر رشد اقتصادي کوتاه مدت شرايط را براي پائين آوردن تورم مشکلتر از قبل کرد.
مسيري که ريگان در پيش گرفت حذف و کاهش ماليات بود و همزمان با آن به يکي از روساي بانک مرکزي با نام پل فولکر که توسط کارتر به اين سمت منصوب شده بود مجوز و اختيار داد تا با افزايش شديد نرخ سود با تورم به مقابله برخيزد.
نام فولکر - که درحال حاضر مشاور اوباما است - بعنوان يک قهرمان اقتصادي در اذهان باقي مانده و با وجود آنکه 81 سال سن دارد بعنوان يک مورد احتمالي براي انتصاب سمت وزارت خزانه داري به دولت اوباما پيشنهاد شده است. اما فولکر در اوايل دهه 1980 بدليل ايجاد يک رکود شديد که از زمان تصدي آقاي ريگان شروع شده و تا نوامبر 1982 ادامه يافته بود مورد نکوهش قرار گرفت. جمهوريخواهان در انتخابات ميان دوره اي 1982 دچار شکست شدند و دموکراتها تصورشان اين بود که موقعيت مناسبي براي پيروزي مجدد و برگشت به کاخ سفيد در سال 1984 بدست آورده اند.
درعوض، اقتصاد در آنموقع آشکارا در حال شکل گيري مجدد بود و تورم بسرعت رو به کاهش مي رفت. ريگان با اکثريت زيادي از آراء مجددا بعنوان رئيس جمهور منتخب برگزيده شد و کسي هم که پس از او اين مسند را اشغال کرد يکي از اعضاي حزب خود او يعني جورج اچ.دبليو. بوش بود.
جورج دبليو بوش، پسر بوش بزرگ پا به کاخ رياست جمهوري گذاشت و عزم خود را جزم کرد تا راه ريگان را ادامه دهد و اشتباهاتي که پدرش مرتکب شد را تکرار نکند. اشتباهاتي که منجر شد او تنها براي يک دوره رئيس جمهور آمريکا بشود. او نيز در اوايل پست رياست جمهوري خود با يک اقتصاد ضعيف مواجهه شد و مانند بوش توانست از قطع اخذ ماليات در موارد بسيار مهم، بعنوان شيوه اي براي انگيزه دار کردن اقتصاد استفاده کند.
اما بوش جوان برخلاف ريگان از افزايش ماليات براي مبارزه با کمبود بودجه که بطور سرسام آوري در حال پيشرفت بود خودداري کرد. با شکوفا شدن اقتصاد او و رئيس بانک مرکزي، آلن گرين سپن که از دولت قبلي برجاي مانده بود، نيازي به استفاده از عوامل بازدارنده احساس نمي کرد. ولي اگر آنها از اين عوامل استفاده کرده بودند، احتمال داشت بتوان از وضعيت خراب مالي فعلي جلوگيري کرد و يا حداقل از شدت آن کاست.
اوباما نيز مانند ريگان در اولين سال حکومت خود مجبور به روياروئي با مسائل مالياتي خواهد شد. قطع و کاهش اخذ ماليات که در حد گسترده اي توسط دولت بوش در سال 2001 انجام گرفت، يک امر موقت بود و لازم است که تا سال 2009 دستخوش تحول گردد. اين يک استراتژي بود که تحت حاکميت اعضاي سنا امکان قطع ماليات را بدون نياز به اخذ آراء حزب دموکرات فراهم آورد .اگر بوش از يک شيوه دوحزبي استفاده کرده بود، قطع اخذ ماليات در محدوده کوچکتري انجام مي گرفت و کنگره جديد نيازي به صدور فوري يک صورتحساب مالياتي نداشت.
کنگره و اوباما براي صدور يک صورتحساب مالياتي ناچار به ايجاد موازنه در مشکل بلند مدت کمبود بودجه هستند و درعين حال نياز به انگيزه هاي کوتاه مدت دارند.
اولين صورتحساب مالياتي بوش حاکي از يک رهبري بديمن بود که بر روي سياستگذاري همراه با تعصب تمرکز يافته بود و تصميم او مبني بر عدم سازش با مخالفانش را نشان مي داد. اولين صورتحساب مالياتي اوباما نيز مي تواند مشخص کند که آيا او هم مانند آقاي جورج دبليو بوش از همان شيوه دوحزبي گري که در زمان مبارزات انتخاباتي وعده اش را داده بود استفاده مي کند يانه.
موفقيت يا شکست دولت او را احتمالا مي توان از چگونگي برخورد او با مسائل بلند مدتي که ملت با آن مواجه شده است تعيين کرد و نه از خاتمه يافتن سريع رکود فعلي.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
