گروه اقتصادی: چند روز پیش در توییتی خبر از عبور یارانهی انرژی کشور از مرز یکصد هزار میلیارد تومان در ماه دادم. اگر با همین روش پیش برویم حداقل یارانهی انرژی در یک سال آینده از عدد غیرقابلتصور یکمیلیون و دویست هزار میلیارد تومان خواهد گذشت، یعنی سرانهی یارانهی انرژی به حدود ١٥ میلیون تومان در سال خواهد رسید و با توجه بهاندازهی متوسط ٣/٣ خانوار در آخرین سرشماری، یارانهی انرژی هر خانوار بيش از ٤ میلیون تومان در ماه یا قريب به پنجاه میلیون تومان در سال میشود. جالب است بدانیم که سرانهی تولید ناخالص داخلی ما برای سال ١٣٩٧ به قیمتهای جاری کمتر از ٢٥ میلیون تومان برآورد میشود.
به گزارش بولتن نیوز، باور رقم يارانه انرژى برای بسیاری از خوانندگان آن توییت مشکل بود. لذا در این نوشته ارقام و مبانی محاسبه را ارائه مینمایم تا مجال تحلیل و نقد آن فراهم گردد.
١- بنزین: آخرین آمار (تابستان ٩٧) نشاندهندهی مصرف متوسط روزانه ٩١/٢ میلیون لیتر در کشور است. اگر این میزان مصرف رشد ننماید (که البته به شهادت آمار، رشد مصرف بنزین در سالهای اخیر بین ٨-٧ درصد در سال بوده است)، مصرف یک سال بنزین کشور به ٣٣/٣ میلیارد لیتر بالغ خواهد شد. نرخ متوسط بنزین در کشورهای همسایه (تابستان ٩٧) حدود ٨٠ سنت دلار بوده است و نرخ بنزین در ایران با دلار ١٤٠٠٠ تومان حدود ٧ سنت. با مفروض گرفتن این ارقام، میزان یارانهی یک سال آیندهی بنزین به حداقل ٣٧٠ هزار میلیارد تومان بالغ خواهد گردید.
٢- گازوئیل: آخرین آمار مصرف منتشره (تابستان ٩٧) مصرف روزانهی ٨٦ میلیون لیتر را اعلام نموده است. نرخ متوسط گازوئیل در منطقه هر لیتر ٧٦ سنت دلار و در ایران ٢ سنت دلار است. با احتساب این ارقام یارانهی یک سال گازوئیل به بیش از ٣٢٥ هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
٣- برق: مصرف برق در کشور بر اساس مصرف برق سال ١٣٩٦ و درصد رشد ٧ درصدی برای سال جاری حدود ٢٨٠ میلیارد کیلووات ساعت برای یک سال آینده برآورد میشود. نرخ متوسط برق در منطقهی خاورمیانه ١١ سنت و در ایران نیم سنت است؛ بنابراین یارانهی برق در این مدت به بیش از ٤٠٠ هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
٤- گاز طبیعی: میزان متوسط مصرف روزانهی گاز طبیعی به ٥٠٠ میلیون مترمکعب رسیده است و مصرف سالانه از ١٨٠ میلیارد مترمکعب تجاوز نموده است. حداقل قیمت فروش گاز ٨ سنت و در ایران بهطور متوسط ١/٥ سنت دلار است. لذا حداقل یارانهی گاز طبیعی در سال به ١٥٠ هزار میلیارد تومان بالغ خواهد گردید.
مجموع ارقام فوق به بیش از یکمیلیون و دویست هزار میلیارد تومان در یک سال آینده خواهد رسید. لازم به ذکر است که با اضافه نمودن یارانهی آب که خود رقم هنگفتی است و همچنین سایر حاملهای انرژی مانند نفت سفید و گاز مایع، این رقم بیش از برآورد فوق هم خواهد شد.
برآوردهای مختلف نشان میدهند که دهک دهم درآمدی ٢٥-١٧ برابر بیش از دهک یکم درآمدی از یارانهی حاملهای انرژی بهرهمند میشود. همچنین وزیر محترم کشور اعلام نمودهاند که روزانه ١٥-١٠ میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق میشود. این میزان قاچاق نیز با مبنای ارقام بالا به معنی خروج ماهانه حدود ٥٠٠٠ میلیارد تومان بنزین یارانهای از کشور است.
فقط برای مقایسه بد نیست بدانیم که رقم یارانهی انرژی بر اساس محاسبات فوق تقریباٌ برابر است با سه برابر کل بودجهی عمومی سال ١٣٩٧ و سی برابر کل عملکرد بودجهی عمرانی سال ١٣٩٦ کشور. همچنین حدود ٤٥٠ هزار میلیارد تومان طرحهای ملی و استانی نیمهتمام در کشور وجود دارد که با این حساب، یارانهی انرژی سه برابر بودجهی موردنیاز برای اتمام کلیهی این طرحها است.
این محاسبات و مقایسات به ما در شناختن اندازهی موضوع و اولویت آن در میان مسائل اقتصادی کمک میکند. به باور من نه میتوان از این موضوع بهسادگی گذشت و نه میتوان آن را بهیکباره حل کرد. واقعیت این است که در شرایط بغرنج کنونی اقتصاد کشور، هیچ تصمیم بزرگی را بهراحتی نمیتوان گرفت، اما از بی تصمیمی هم نهتنها چیزی حاصل نمیشود بلکه شرایط روزبهروز بدتر و مدیریت آن مشکلتر میشود. خطاهایی که در تمام این سالها در مدیریت یارانههای انرژی و پرداخت یارانهی نقدی انجامشده است، جامعهی ایرانی را به مارگزیدهی یارانهها تبدیل کرده است که از هر تغییری ناخشنود و نگران خواهد بود. حل درست مسئله یارانههای کلان انرژی در شرایط کنونی امر بسیار مهمی است. یک اشتباه دیگر در این خصوص میتواند آخرین اشتباه باشد. امیدوارم هراس از اشتباه ما را از تدبیر و اقدام بازندارد...
پدرام سلطانی
انتهای پیام/#
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com