تحریم‌های آمریکا مانع کمک‌های مالی به قربانیان زلزله‌ ایران

گروه اجتماعی: زمانی‌که توحید نجفی، پزشک ایرانی مقیم دیترویت امریکا، برای اولین بار خبر زلزله‌ی مخرب ۷.۳ ریشتری را در کشور زادگاهش شنید، بدون اتلاف وقت یک صفحه‌ی فیس‌بوک را جهت جمع‌آوری کمک مالی برای خانواده‌‌ی قربانیان و ‌آوارگان فاجعه‌ی یکشنبه ایجاد کرد. زلزله‌ای که حداقل ۴۵۰ کشته و بیش از ۷۰۰۰ مجروح به جا گذاشت [و] به طور تقریبی ۱۵۰۰۰ خانه ویران شدند که حدود ۷۰۰۰۰ بی‌خانمان مواجه با آینده‌ای تاریک از خود باقی گذاشت.

به گزارش بولتن نیوز، با مشاهده‌ی گستره‌ی تخریب‌ها، پزشک مذکور روز دوشنبه از ۶۵۰۰۰ عضو گروه انلاین ایرانی-امریکایی‌ها، خواست تا [در این زمینه به او] کمک کنند. جمع‌آوری ۱۱۰۰۰۰ دلار را در طول یک ماه به عنوان مبلغ هدف کمک مالی تعیین کرد و امیدوار بود که بتواند در روز اول تا ۱۵۰۰۰ دلار جمع کند. وقتی صبح روز بعد بیدار شد، [ناباورانه] دید که اهداکنندگان انلاین بیش از ۸۰۰۰۰ دلار کمک کرده‌اند. تا روز چهارشنبه مجموعا بیش از ۲۰۰۰۰۰ دلار جمع‌آوری شده بود.

اما...خوشحالی او طولی نیانجامید. وی در همان روز اول پیامی از فیس‌بوک دریافت کرد مبنی بر اینکه “این مبلغ آزاد نخواهد شد” تا زمانیکه این شبکه‌ی اجتماعی مجوز وزارت خزانه‌داری امریکا را [برای انتقال این سرمایه به ایران] از طرف او دریافت کند. او همچنین باید به دنبال راهی می‌بود تا بتواند این پول را طوری از فیس‌بوک پس بگیرد که [در عین حال] گیر مقامات امریکا هم نیافتد. ضمن اینکه باید در مقابل منتقدانی که درباره‌ی معتمد بودن او در جمع [مذکور] شبهه ایجاد کردند هم از خود دفاع می‌کرد، هرچند که سرمایه‌ی جمع‌آوری شده تحت کنترل فیس‌بوک می‌باشد و نه شخص او. روز پنج‌شنبه علی‌رغم میلش، فیس‌بوک صفحه‌ی جمع‌آوری کمک را متوقف کرد و به او اعلام کرد که “اشخاص نمی‌توانند برای ارگان‌های غيرانتفاعی سرمايه جمع‌آوری کنند”

لايه‌های محدودیت‌ها

به دنبال سال‌ها خصومت‌ [بین دو کشور] بعد از انقلاب سال ۱۹۷۹ ایران و نیز یورش به سفارت آمریکا در تهران [تسخیر لانه‌ی جاسوسی]، امریکا برای دهه‌ها ایران را تحت تحریم‌های وسیع نظامی و اقتصادی قرار داده است. در سال ۲۰۱۵ پس از توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهان، من‌جمله امریکا، برخی از محدودیت‌ها همچون تبادل گاز و نفت ایران در بازار جهانی برداشته شده است. اما امریکا همچنان ممنوعیت‌ وسیعی از مبادلات را با ایران حفظ می‌کند که شامل ممنوعیت تجارت مستقیم بانکی بین دو ملت می‌شود.

اداره‌ی کنترل دارایی‌های خارجی (OFAC) که بخشی از وزارت خزانه‌داری امریکا هست استثنائاتی را در این زمینه قائل شده تا امکان مشارکت شهروندان امریکایی را در فعالیت‌های بشردوستانه مثل کمک به زلزله‌زدگان بدهد. برای نمونه افراد در امریکا می‌توانند به سازمان‌های غیردولتی در امریکا کمک نقدی واریز کنند تا این سازمان‌ها با اخذ اجازه از OFAC در ایران فعالیت داشته باشند.

باوجود این، بانک‌های خارجی اغلب در قبال نقل و انتقال وجوه اهدایی اکراه دارند چون همچنان نگران مواجه شدن با جرایم و سایر پیچیدگی‌ها [از طرف امریکا] هستند. اهداکنندگان مقیم امریکا اجازه ندارند پولی را مستقیماً به سازمان‌های ایرانی ولو نهادهای خیریه و بشردوستانه ارسال کنند، سازمان‌هایی همچون هلال احمر که شبکه‌ای بسیار وسیع در کشورهای مختلف می‌باشد. همچنین فرستادن اجناس و یا تکنولوژی‌هایی با هدف کمک به اقدامات بشردوستانه هم ممنوع است. انجمن ملی ایرانی-امریکایی‌ها که در واشنگتن دی‌سی مستقر هست برای سالها تلاش کرده تا تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های بشردوستانه را حذف کند، اما به گفته‌ی تریتا پارسی رئیس و مؤسس انجمن، با وجود سیاست‌های دونالد ترامپ امکان موفقیت این امر غیرمحتمل‌تر شده است.

علی‌رغم اینکه تعدادی سازمان‌های کوچک مجوزدار برای دریافت و انتقال کمک‌ها به ایران وجود دارند اما به گفته‌ی پارسی “به دلیل تحریم‌ها امکان اهدای کمک به سازمان‌هایی مثل هلال احمر که در خط مقدم [فعالیت در مناطق زلزله‌زده] هستند، وجود ندارد و این بخشی از دلیل نارضایتی بسیاری از ایرانی-امریکایی‌ها در قبال تحریم‌هاست”.

موانع جمع‌آوری کمک محدود به تلاش‌های داخل امریکا نیست. بسیاری از بانک‌های خارج امریکا که با موسسات مالی امریکایی ارتباط دارند نیز حاضر نیستند تا مبالغ اهدایی را به ایران منتقل کنند. به گفته‌ی ‌خانم گرانمایه، متخصص امور ایران در بخش روابط خارجی اتحادیه‌ی اروپا،  “عملاً غیر ممکن هست” که بریتانیا مستقیما کمک‌ها را به سازمان‌های بشردوستانه‌ی درگیر در حادثه‌ی زمین‌لرزه در ایران منتقل کند...

پی‌نوشت: آقای توحید نجفی که اقدام به جمع‌آوری این کمک مالی کرده بود در توییتر خود اعلام کرده که پس از مذاکره با شرکت فیسبوک مقرر شده که ۲۰۰ هزار دلاری که توسط ایرانیان آمریکا و کانادا جمع‌آوری شده بوده به آن‌ها برگردد و شرکت فیسبوک خود ۲۰۰ هزار دلار کمک خواهد کرد.

ظاهراً دلیل بازگرداندن پول ایرانیان آمریکا و کانادا این بوده که بر اساس تحریم‌های آمریکا، تنها چند موسسه خیریه می‌توانند به ایران پول منتقل کنند. به عبارت دیگر آقای نجفی و یا سایر ایرانیان مقیم آمریکا امکان جمع‌آوری و ارسال پول به ایران را ندارند.

منبع: الجزیره‌ی انگلیسی

مترجم: دکتر زهرا نصر