کد خبر: ۵۳۴۳۱۱
تعداد نظرات: ۵ نظر
تاریخ انتشار:
نکاتی در باره تغییر واحد پول ایران که قابل تأمل است؛

ریال آری، تومان نه

بجای انتخاب تومان برای ریال و حذف یک صفر پیشنهاد می شود، همراه با اصلاح پولی، واحد پول کشور ریال جدید تعریف شود که معادل 1000 ریال قدیم باشد.

ریال آری، تومان نهگروه اقتصادی: محمود ختائی، دانشیار بازنشسته دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی در یادداشت زیر پیشنهاد می دهد: بجای انتخاب تومان برای ریال و حذف یک صفر، همراه با اصلاح پولی، واحد پول کشور ریال جدید تعریف شود که معادل 1000 ریال قدیم باشد. هر ریال جدید نیز مانند گذشته 100 دینار جدید تعریف شود.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار اقتصادی ما قرار گرفته، به شرح زیر است:

لایحه اصلاح قانون پولی بانکی کشور[i] مصوب 1351،  پس از بررسی ها و تامل های طولانی چندین دهه، در نهایت در جلسه 1/ 5/ 1396 به تصویب هیئت وزیران رسید ودر تاریخ 18/ 7/ 96 به مجلس ارسال شد. کالبد شکافی فرایند تلاش برای تنظیم قانون جدید پولی و بانکی و یا اصلاح قانون قدیمفارغ از محتوای آن خود روضه دلسوزی از پیچیدگی و کندی تصمیم گیری ها است که هزینه سنگینی را به اقتصاد کشور تحمیل کرده و می کند. بررسی خود لایحه نیز مجالی ویژه می خواهد و خارج از موضوع این نامه است. موضوع نامه سی و یکم، تغییر واحد پول ایران است. چرا که برابر مقدمه توجیهی این لایحه، عنوان شده است که  "با هدف انطباق بیشتر چارچوب قانونی با واقعیت‌های جامعه، واحد پول کشور از ریال که در حال حاضر صرفاً جنبه دفتری و حسابداری داشته و به هیچ‌وجه در جامعه کاربرد ندارد، به تومان تغییر یافته است." در این زمینه نکاتی بعضاً ساده ولی قابل تامل به نظر می رسد.

اول چگونگی حذف صفر ها

- معمولاً کشورهائی که تورم های بالائی را تجربه می کنند، به علت از بین رفتن قدرت خرید واحد پولی رایج، همرا ه با اصلاحات پولی کنترل کننده تورم حاکم، تعدادی از صفرهای پول رایج خود را حذف می نمایند. بدین ترتیب وسیله پرداخت جدید، با قدرت خرید مثلاً 1000، برابر و دراکثر قریب به اتفاق موارد با همان نام قدیم و پسوند جدید منتشر می کنند. به عنوان مثال ریال جدید منتشر می شود که هر ریال آن معادل 1000 ریال فعلی است. بدیهی است اسکناس ها و پول های خرد ریال جدید از جهت شکلی متفاوت از اسکناس ها وسکه های قدیم است وبه آسانی توسط مردم تمیز داده می شود. در تاریخ پولی جهان در این زمینه موارد زیادی وجود دارد. مارک آلمان، فرانک فرانسه، روبل روسیه ، لیر ترکیه و پول بسیاری از کشورهای امریکای لاتینبعضاً چندین بار باز تعریف شده است و با همان نام گذشته به جریان گذشته شده است.

دوم آثار و بایدهای حذف صفرها

حذف صفرها، تسهیلاتی به لحاظ مبادلات و ثبت ارقام فراهم می سازد. البته فارغ از آثار انتظاراتی آن نمی تواند کاهش و یا افزایش ارزش داخلی یا خارجی ریال تلقی شود. در مورد ایران، موضوع در دولت دهم تحت عنوان بخشی از جراحی بزرگ اقتصاد و به نام نادرست افزایش ارزش پول ملی مطرح گردید که به سرانجام نرسید. اما خوشبختانه زمینه ساز پژوهش ها و مقالات زیادی شد که ابعاد موضوع، شرایط لازم برای اجرا، مبا حث نظری مرتبط با آن و تجربیات در سایر کشورها را ارائه می داد. مختصر جستجوئی در پایگاه های اقتصادی، گزارش های کنفرانس های اقتصادی و بانکداری اسلامی سالانه بانک مرکزی و روزنامه های اقتصادی اطلاعات خوبی را در اختیار علاقمندان قرار می دهد.[ii] پژوهش های محمد هادی مهدویان و مسعود نیلی از جمله این پژوهش ها است. محور اصلی این پژوهش ها تاکید بر همزمانی صفرهای پول ملی با اصلاحات پولی به جهت استقلال بانک مرکزی، پایش موسسات مالی و کنترل تورم با توجه به محدود کردن رشد نقدینگی و حفظ تعادل بودجه ای است. در این راستا سیاست های پولی دولت یازدهم و دوازدهم، موفقیت محدودی داشته است. شایان ذکر است این محدودیت به نوبه خود متاثر از فضای عمومی سیاسی کشور است.

 

ریال آری، تومان نه

 

سوم گذشته تومان و ریال

- تومان یک واژه مغولی و یک عددبوده و معادل 10000 می باشد. تومان هرگز واحد پولی نبوده است. واحد پول ایران قبل از دوران پهلوی، قران معادل 1000 دینار بوده است. بر همین اساس یک تومان 10 قران نیز نامیده می شد و اسکناس های قدیمی یک تومانی و بیشتر منشر می شده است. یکی از القاب شاهان قاجار، سلطان صاحب قران بود که دال بر بالا بودن ارزش پول ملی و حفظ ارزش آن بود، درکنار آن از انواع متعدد سکه های رایج مانند دینار، صنار،شاهی، عباسی استفاده می شد. از جمله سکه ای نیز به نام ریال مورد استفاده بود. در 1308، با اصلاحات پولی صورت گرفته، کلمه ریال با تعریف جدید به جهت محتوای فلز گرانبهای آنبه عنوان واحد پول کشور و اضعاف آن نیز دینار انتخاب شد. برابرعرف معمول دنیا هر ریال نیز 100 دینار تعریف شد.

چهارم چرا تومان در سال 1396

- در لایحه گفته می شود با هدف انطباق بیشتر چارچوب قانونی با واقعیت‌های جامعه، واحد پول کشور از ریال به تومان  تغییر یافته است. اولاً، پیام میمون و مبارکی است. انشالله  در کلیه تصمیات و قانون گذاری های کشور این شیوه مرضیه درک واقعیت های جامعه مد نظر باشد. ثانیاً، در حال حاضر در مبادلات، عمدتاً مراد ازلفظ تومان، ده هزار ریال و نه ده ریال است. یک تومان به مفهوم ده ریال به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد معاملات بزرگ هم از کلمه تومان ،تا و چوب استفاده می شود که بعضاً به معنا ی یک یا ده میلیون ریال است. ثالثاً در تمامی اسناد نظام پولی، بانکی،مالی و مبادلات، از ریال استفاده می شود.

پنجم تغییریک صفر؟ بدون اصلاح پولی

- رئیس کل بانک مرکزی عنوان داشته است که درمتن تنظیمی اولیه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور واحد پول ملی ریال بوده است، لیکن هنگام بررسی لایحه در جلسه هیاتمحترم دولت در تاریخ 17/ 9/ 1395، موضوع تغییر واحد پول ایران از «ریال» به «تومان» بررسی و تصویب شده است و البته تصمیم‌گیری نهایی با مجلس شورای اسلامی خواهد بود. چنین اظهار نظری خود به جهت ضرورت  هماهنگی میان بخشهای پولی و مالی به جهت ضرورت حرمت به نظر کارشناسی مقام پولی برای اصلاح پولی و تغییر واحد آن جای تامل فراوان  دارد. به هر جهت در لایحه حاضر، در بند تغییر واحد پول کشور عنوان شده است که واحد پول ایران تومان است. تومان برابر ده ریال است. اشاره ای هم به اضعاف تومان نشده است. ظاهراً هر تومان باید برابر 100 دینار جدید باشد که ذکر نگردیده است. بدین ترتیب انتخاب بر تغییر نام واحد پول کشور به همراه حذف یک صفر بدون مشخص کردن اضعاف است که نمی تواند عملی باشد. به عنوان مثال، نرخ دلار در 18 مهر 1396 که 40176 ریال است، بر حسب واحد جدید 4017.6 تومان است. کسر آن 0.6 تومان می شود که بی نام است. شاید 6 ریال است؟ که برابر 60 دینار می شود! شاید هم تعبیر دیگری داشته باشد.

ششم اعتبار در سیاست های پولی

اساس مبادلات پولی و بانکی در سطح خصوصی و عمومی بر اعتماد و اعتبار طرفین قرار دارد. حتی در عصر دنیای اینترنتی نیزبدون این اعتبار و اطمینان اگر نگوئیم مبادلات مالی متوقف می شود، حداقل بهره وری در این فعالیت هابسیار پائین می آید و پر هزینه می شود. در سطح عمومی نیز اثر گذاری سیاست های پولی مستلزم اعتبار مقام پولی است. به عنوان مثال البته به قول خراسانی ها بی معنی، در تاریخ پولی ایران ایلخانانمغول پول کاغذی معادل سکه طلا و نقره رایج منتشر کردند و مجازات های سنگین برای عدم قبول آن توسط مردم اعلام و اجرا کردند ولی موفق نشدند و پول کاغذی یا چاو منتشر شده را برچیدند. در دنیای امروز نیز اگر تصمیمات و سیاست های مقام پولی مبتنی بر شفافیت، تداوم، دانش نظری و تجربی، ثبات، صداقت و خلاصه جلب اعتماد مردم وفعالان اقتصادی نباشد، اثر بخش نبوده و آثار معکوس ببار می آورد. مثال ساده شناخته شده در ایران اعلام کاهش نرخ ارز در گذشته و حال بوده است. استحال در راستای بحث فوق، این پرسش مطرح می شود که تصمیم اخیر تومان و ریال تا چه اندازه در جهت تحکیم و تقویت اعتبار مقام پولی است.چرا بایدهزینه سنگینی را متحمل بشویم آن هم برای حذف یک صفر و تغییر نام واحد پول کشور.

 

هفتم ریال آری، تومان نه

- ظاهراً به کلام حفظ گذشته تاریخی ایران، معماری، فرهنگ و آداب و رسوم آن مورد تاکید وتوجه مردم و بزرگان هست و بوده است. البته در کنار آن، شعر معروف شیخ اجل  سعدی  را هم داریم که می فرماید هرکه آمد عمارتی نو ساخت، رفت و منزل به دیگری پرداخت.در این کارزار، جسارتاً به نظر میرسد در صحنه عمل بیشتر پیرو شعر سعدی هستیم تا حفظ فرهنگ و میراث گذشته. اهل تغییر و نوجوئی هستیم و ثبات و یکنواختی را نمی پسندیم. موارد خلاف این هم از سر ناچاری و سختی روزگار است. از همین منظر تغییر ریال به تومان آن هم با حذف فقط یک صفر چه پبام و چه ضرورتی دارد و چه مشکلی را حل می کند. کشورها به جهات اجرائی کمتر نام واحد پول خود را تعییر می دهند. در هنگام اصلاح پولی هم فقط به حذف صفرها بسنده می کنند. نام واحد پولی بخشی از هویت ملی کشور است. در مراکز پولی، بانکی، مراکز آماری، سازمان های بین المللی،در فرآیند مبادلات تجاری خارجی... شناخت کشور و محاسبات به ریال است و ارقام به ریال عنوان شده است. در مراکز ملی کشور نیز در همه زمینه ها آنچه ثبت و نگهداری شده است به ریال است. سوابق پولی و مالی اشخاص در نظام بانکی به ریال است. تمامی فرم های بانکی و قبوض به ریال است. در متن قوانین و اسناد بنا به مورد از کلمه ریال استفاده شده است. در زمینه عملیاتی و اجرائی هم استفاده از حذف صفر بدون تغییر نام پول رایج،شفاف تر و ساده تر است.

هشتم توصیه پیشنهادی

- با توجه به مراتب فوق نظر به تلاش و موفقیت نسبی صورت گرفته در 5 سال گذشته برای ساماندهی بانک ها و موسساتاعتباری وبحث قبول شده نسبی حذف صفرها،علیرغم فقدان بعضی از پیش نیازهای نظام پولی کشور، به نظر می رسد اجرای همزمان اصلاح نظام پولی کشور و حذف صفرها توصیه پذیر باشد. این امر به صورت اخص مستلزم کنترل رشد نقدینگی و انضباط مالی است. اما بجای انتخاب تومان برای ریال و حذف یک صفر پیشنهاد می شود، همراه با اصلاح پولی، واحد پول کشور ریال جدید تعریف شود که معادل 1000 ریال قدیم باشد. هر ریال جدید نیز مانند گذشته 100 دینار جدید تعریف شود. به عنوان مثال با فرضنرخ هر دلار امریکا برحسب ریال فعلی 40176 ریال، نرخ آن برحسب ریال جدید 40 ریال و 17.6 دینار جدید می شود که به صورت 40.176 ریال در تابلوی نرخ ارز اعلام می گردد. در مورد نرخ سایر کالاها و خدمات که در حال حاضربیشتر با دقت 1000ریالی ذکر می گردد، قیمت کالای 12000 ریالی 12 ریال جدید عنوان می شود.در تسویه حساب ها و در حساب های بانکی نیز رویه معمول گرد کردن اعشار پس از ریال باشد.در مقابل اگر عزمی برای اصلاحات پولی نیست، یاهماهنگی بودجه دولت با اهداف پولی ممکن نیست، توصیه می شود، تغییر واحد پولی و تبدیل ریال به تومان را هم درلایحه فعلی کنار بگذاریم تا اقتصاد و  نظام مالی کشور با  انتخاب نادرست در اصلاحات پولی، نا بسامانی ها وهزینه سنگینی را بدون دستاورد متناسب با آن متحمل نشود.

 

[i]قانون پولی و بانکی کشور مصوب 1351 با اصلاحات بعدی آن

[ii] روزنامه دنیای اقتصاد - شماره 3928 - 18/9/1395

منبع: بولتن نیوز

شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

انتشار یافته: ۵
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۱
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۴:۵۷ - ۱۳۹۶/۰۷/۲۶
0
0
بی توجهی به سقوط فاجعه بار ارزش پول ملی و حذف سهم یارانه های نیازهای معیشتی و بهداشتی مبرم قشر اکثریت بی بضاعت مردم از ارز خارجی به دست آمده از صادرات کشور با هر بهانه ای که باشد بمعنای سپردن این قشر به امان گرانی و تورم افسار گسیخته ی جان کاه دین زدا است و هیچ توجیه عقلی و انسانی ندارد.
این بی توجهی دانسته یا ندانسته کشور را ، با نا امید کردن مردم از کار آیی سیستم حکومتی خود ، در معرض دخالتهای تجاوزکارانه ی دشمنان بیگانه ی در کمین نشسته ، بی پناه رها می کند و زمین را موریانه وار زیر پای این سیستم خالی و خراب می کند.
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۴:۵۷ - ۱۳۹۶/۰۷/۲۶
0
0
بانک مرکزی با ریاست کنونی خود هیچ کار مثبتی را بنفع اقتصاد مردم محور تا کنون انجام نداده و خود را با تزریق داروی بیهوشی در مقابل همه اعتراضها و همه ی آه و ناله های قشر اکثریت کم در آمد مردم به خواب خرگوشی سپرده است.
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۷:۳۱ - ۱۳۹۶/۰۷/۲۶
0
0
این را که من پیشنهاد دادم.
احمد
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۷:۳۲ - ۱۳۹۶/۰۷/۲۷
0
0
هیچ فرقی نداره
ناشناس
|
Germany
|
۲۳:۴۰ - ۱۳۹۶/۰۷/۲۷
0
0
همسایه ما یک علامت بنز چسبانده روی فیات قراضه اش و باهاش جولان میداد .میگفت باور کن از روزیکه این علامت را چسباندم به ماشینم مثل رخش رستم قدرتمند شده! حالا ما اگر صفرهای پول خود را بزنیم اقتصاد ایران سریعا رشد میکند و اصلا لازم نیست منت امریکا را بکشیم تحریمها را بردارد.
ولی دو ضرر عمده دارد یکی ریاضیات ما ضعیف میشود چون با اعداد نجومی دیگر سر و کار نداریم. و ضرر دوم , دزدهای بیت المال و مدیران نجومی بگیر و رانتخواران چون عادت کرده اند وقتی چند میلیارد بدزدند اقتصاد کشور یکباره سقوط میکند زیرا اون میلیاردها از این میلیاردهای معمولی و دم دستی و بی ارزش ! نیست که هر آقا زایده ای چند روز به چند روز آنرا جمع میکند.
نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین