خروج عمار حکیم از مجلس اعلای اسلامی عراق /انشقاق یا نشو نمای جریانهای شیعی در عراق؟

گروه بین الملل: از سال 1968 میلادی که حزب بعث به رهبری صدام حسین کنترل امور عراق را به دست گرفت تصفیه های خونین مخالفین شروع شد و صدام حسین به هیچ کسی در این خصوص رحم نکرد و سایه دیکتاتوری خود را تا سال 2003 میلادی گستراند هرچند آخر و عاقبتی نداشت. آنچه در این مدت در عراق رخ داد مملو بود از خونریزیهای داخلی و خارجی. صدام 35 سال تمام بنام جمهوری کودتایی را بر مردم عراق تحمیل کرد. شاخص ترین ویژگیهای این دوران پر از خشونت و سرکوب حملات شیمیایی به مردم عراق در داخل کشور از شمال گرفته تا جنوب و زنده به گور کردن مردم و اعدامهای دسته جمعی مخالفین بود.

به گزارش بولتن نیوز،در این دوره البته باز ماشاهد وحدت همه جانبه مردم عراق در مبارزه با رژیم بعث بودیم و در این میان آیت الله حکیم نقش بسیار مهمی ایفا کردند. ایشان اگرچه رهبریت یک گروه عراقی را برعهده داشتند اما در عمل عامل وحدت بین همه نیروهای عراقی اعم از کرد و عرب و شیعه و سنی بودند. مهمترین فتوای ایشان هم به اعتقاد نگارنده فتوایی بود که ریختن خون کردها را در عراق حرام اعلام کرد و باعث گردید فرزندان عراق همه و همه در یک جبهه واحد علیه دیکتاتوری بعث صف آرایی کنند.

آیت الله حکیم توانست مبارزه با رژیم بعث را با محوریت اسلام و اصلاح ساختار حکومتی در عراق سازماندهی کرده و از این رو بود که علیرغم ویران کردن ساختار حکومتی در عراق توسط آمریکاییها در سال 2003 میلادی اما نقش ارزنده آیت الله حکیم در این مدت باعث نشد مردم این ویرانی را هم چندان احساس کنند و بلافاصله قانون اساسی عراق براساس خواسته مردم عراق نوشته شد و ما از آن تاریخ به بعد بود که شاهد انتخابات و صندوق رای بودیم. مخالفتها آزادانه مطرح شد.

هرچند آیت الله حکیم 6 ماه بعد قربانی دست تروریستها شد اما هیچ وقت تفکر وی از عراق محو نشد. مجلس اعلای اسلامی عراق هم بعد از این دوره باز به دست خانواده آیت الله حکیم سپرده شد. اکنون بعد از 14 سال سید عمار حکیم رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق در تلاش برای تشکیل حزب جدیدی بنام حکمت ملی است. قبل از اینکه تحلیلی در این خصوص داشته باشته باشیم خوب است به سخنان نماینده مجلس اعلای اسلامی عراق در این خصوص اشاره کنیم.

«ماجد غماس» نماینده مجلس اعلای اسلامی عراق  در خصوص خروج سید عمار حکیم از مجلس اعلا و تاسیس حزب جدید با نام حکمت ملی یا وطنی اظهار داشت: این موضوع به اختلاف نظرهایی بین دو گروه در نحوه اداره مجلس و نگاه به مسائلی از قبیل تشکیلات و برخی مسائل روز عراق و استفاده از ظرفیت‌های این کشور مانند جوانان و سایر اقشار باز می‌گردد.

وی افزود: این اختلافات منجر شد که یک دیدگاه جدید مطرح شود مبنی بر اینکه اجازه دهیم سایر رهبران برای اداره مجلس به شیوه خود رفتار کنند و سید عمار نیز یک تشکل جدید ایجاد کند تا بعد از انتخابات در چارچوب روند سیاسی واحد عراق امکان فعالیت داشته باشند. این موضوع باعث شکل گیری جریان حکمت وطنی شد.

این سیاستمدار عراقی با اشاره به شورای مرکزی در زمان شهید محمدباقر حکیم و مرحوم عبدالعزیز حکیم که با موافقت هیئت عمومی مجلس اعلا به دفتر سیاسی تغییر کرد، گفت: رهبران قدیمی مجلس اعلا و کسانیکه تاثیر گذار هستند خواهان نقش بیشتری در روند امور بودند و برداشتشان این بود که شورای رهبری باید در امور دخالت کند که این منشا اختلافات بود.

غماس ادامه داد: برخی مشایخ به دنبال مدیریت مجلس اعلا بودند که سید عمار نیز زمینه را با خروجش از مجلس برای آنها مهیا کرد. وی در پاسخ به این سوال که آیا این انشقاق باعث تضعیف جریان شیعه در عراق نخواهد بود گفت: شکاف بین گروه‌های شیعه به نفع کل جریان نیست اما در برخی موارد و جاها می‌توان از این فرصت استفاده کرد. این تشکل می‌تواند به تمام عراق گسترش یابد و ورود به این حزب برای همه باز خواهد بود البته شرط و شروطی نیز خواهد داشت.

این سیاستمدار عراقی یادآور شد: زمینه برای تفاهم چه پیش از انتخابات و چه پس از آن فراهم است. غماس در پاسخ به این سوال که آیا برای تاسیس حزب جدید با مرجعیت نجف و نیز مسئولان جمهوری اسلامی هم مذاکره شده است؟ گفت: مراوداتی با مرجعیت نجف شد ولی نظر خاصی نداشتند و تصمیم به نظر سید عمار موکول شد. همچنین با توجه به جایگاه جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری و نقش مثبت همیشگی ایران ایجاب می‌کرد که مشورت با جمهوری اسلامی در اولیت باشد.

وی خاطرنشان کرد: ما همانطور که از مستشاران ایرانی برای جنگ استفاده می‌کنیم از مشورت سیاسیون ایران نیز بهره می‌بریم. مقامات ایران نیز تاکید می‌کردند که وحدت نیروهای جریان شهید محراب حفظ شود، همانطور که درباره کل عراق تاکید بر وحدت دارند.

این سیاستمدار عراقی در خصوص امکان حضور طیف‌ها و جریانات گوناگون در حزب حکمت ملی نیز گفت: سید عمار در خطابه خود کل عراق از فاو تا کردستان را مورد اشاره قرار داد، اما محدودیت‌هایی هم طبیعتاً وجود دارد. مرامنامه و اساسنامه حزب هنوز ارائه نشده و در حال بررسی است. غماس در خصوص ادامه حضورش در مجلس اعلا یا پیوستن به حزب جدید نیز گفت: من نظر سید عمار حکیم را ارجح می‌دانم. ایشان کارهای زیادی انجام داده و فعالیت‌های مجلس اعلا در دوره ایشان ارتقا یافته است

شخص عمار حکیم در بیانیه تاسیس حزب جدید خود تاکید می کند که عراق در شرایط حساسی قرار دارد و مردم عراق نیازمند تصمیمات سخت و حساس می باشند. اشاره عمار حکیم دقیقا به سختی تصمیمی است که دال بر جدایی از مجلس اعلا است. قطعا این جدایی برای وی و بسیاری از مردم عراق سخت خواهد بود و این بیم وجود دارد که جریان شیعی در عراق آسیب ببیند.

ولی به هر روی ایشان فرصتی را برای مدیریت بهتر مجلس اعلای اسلامی عراق در اختیار سایر اعضای حزب قرار می دهد و خود نیز خواهد کوشید جریانهای نزدیک به خود را در قالب حکمت ملی ساماندهی نماید.

اکثریت شیعی عراق قطعا نیازمند افکار و احزاب مختلف است و بعید است این اقدام در کل آسیبی به ائتلاف ملی شیعیان وارد کند. نباید از یاد ببریم که جریان شیعی در عراق قبل از اینکه از خواسته های حزبی پیروی کند از مرجعیت پیروی می کند که در امر مبارزه با تروریسم ما شاهد آن بودیم.

از این رو هرچند اقدام سید عمار حکیم اقدامی حساس و سخت است اما در بلندمدت می تواند گامی در راستای جذب کسانی باشد که خود را در قالب احزاب کنونی نمی توانند پیدا کنند.

تفکر آیت الله حکیم همانطور که بعد از شهادت ایشان از عراق محو نشد قطعا این تفکر باز در قالب احزاب دیگر رشد خواهد کرد با این تفاوت که می کوشد خود را با خواسته نسل جدید عراق هماهنگ کند. بعید است اصول میانه روی آیت الله حکیم از حزب جدید سید عمار رخت بربسته باشد لذا قطعا می شود قبل و بعد از انتخابات شاهد همبستگی این حزب جدید با سایر احزاب شیعی و حتی احزاب غیرشیعی همسو در عراق بود. زایش در جریانهای سیاسی و از جمله جریانهای شیعی بری تطابق با شرایط زمانی و مکانی ادامه دارد و تولد حزب حکمت ملی نیز جز این نیست.