توقف عمليات بانكي در برخي شعب بانكها و موسسات اعتباري/پنج شنبه سياه در ايران تكرار مي شود؟

گروه اقتصادی: هجوم مردم به موسسات مالي و اعتباري و برخي بانكها در حالي اتفاق افتاده كه از دو ماه گذشته شايعه درباره ورشكستگي اين بانكها افزايش يافته است.

به گزارش بولتن نيوز، ولي الله سيف در اوايل ماه جاري از احتمال ادغام برخي بانكها خبرداد و اين موضوع سبب افزايش موج شايعات در سطح جامعه شد، به طوري كه برخي موسسات داراي مجوز و حتي بانكهايي كه مدتهاست فعاليت مي كنند، هم تحت شعاع اين سخنان و به دنبال آن موج شايعات قرار گرفتند. اين در حالي است كه براساس نظر كارشناسان بانكها ورشكسته نمي شوند. زيرا علاوه بر ذخيره قانوني كه نزد بانك مركزي دارند و از سوي حمايت بانك مركزي درصورتي كه با مشكل تقاضا براي دريافت سپرده ها افزايش يابد، اين تقاضا از سوي بانك مركزي قابل تامين است.

كوروش پرويزيان رييس رييس شوراي هماهنگي بانكها مي گويد: ورشکستگی بانک‌ها با سایر شرکت‌ها متفاوت است و در قوانین دستورالعمل‌های بین‌المللی بانکداری تدابیری برای قبل ورشکستگی در نظر گرفته شده که به‌عنوان مثال می‌توان به اصلاح ساختاری، تجمیع یا ادغام اشاره کرد.

به دنبال بالاگرفتن اعتراض هاي سپرده گذاران كاسپين و فرشتگان و تحصن هاي پياپي آنها مقابل سازمانها و نهادهاي كشور، مجلس شوراي اسلامي تصميم به تحقيق و تفحص از بانك مركزي گرفت. پس از اين تصميم رييس قوه قضاييه نيز با صدور بخشنامه‌ای در خصوص رسیدگی به شکایات علیه شرکتهای تعاونی اعتبار و موسسات مالی و اعتباری اعلام کرد كه دادستانهای شورا مکلفند در رسیدگی به پرونده‌ها با دادستان کل هماهنگ باشند.

در بخشنامه اي كه آیت الله صادق آملی لاریجانی به دادستانهاي سراسر كشور نوشت آمده بود: «نظر به ضرورت هماهنگی های لازم در چگونگی رسیدگی به شکایات علیه شرکتهای تعاونی اعتبار و موسسات مالی و اعتباری، بدینوسیله مقرر می گردد دادستان‌های سراسر کشور ملکفند در رسیدگی به پرونده های این موسسات هماهنگی لازم را با دادستان کل معمول دارند. دادستان محترم کل کشور با هماهنگی روسای محترم کل دادگستری استانها، مسئولیت اجرای این بخشنامه را عهده دار بوده و می بایستی گزارش موردی از اقدامات به عمل آمده را به حوزه ریاست قوه قضاییه ارسال کنند.»

هرچند طرح سئوال از رييس جمهور درباره وضعيت سپرده گذاران موسسه كاسپين و فرشتگان هم همزمان در حال جمع آوري امضا در مجلس است، اما به نظر مي رسد، هجوم مردم به بانكها و موسسات اعتباري نشان از نااميدي آنان از اقدامات دولت درباره حل مشكلات سيستم بانكي دارد.

17 ماه پرتنش

از 17 ماهی که از تاسيس موسسه مالی اعتباری كاسپين می گذرد، 8 ماه آن را روزهاي پرتنش تشکیل داده است، اگرچه با ورود قوه قضاييه و مجلس براي انجام تحقيق و تفحص همچنين طرح سوال از رييس‌جمهور، اين روزها براي كاسپين پرالتهاب‌تر شده، اما آنچه این روزها بر نگرانی ها افزوده، شایعه خطرناک ورشکستگی بانکهاست.

گفته مي شود، تعداد سپرده گذاران موسسات غيرمجاز دستكم 10 ميليون نقر است.10 ميليون نفري كه مجموعا 4500 ميليارد تومان سپرده دارند. از اين تعداد ٤٠٠ هزار نفر از سپرده‌گذاران زير ١٠ ميليون تومان سپرده دارند.

بحران نزديك تر مي شود؟

در حالي كه زمان زيادي تا برگزاري مجامع بانك‌ها باقي نمانده، برخي پيش بيني ها حكايت از آن دارد كه با اعلام صورت مالي (وضعيت سود جویان) بانكها جهت ارايه به بورس و سهامداران وضعيت بانكها قرمزتر خواهد شد. انتظار اين است در سال جديد بانك‌ها با توجه به تجربه تلخ سال قبل، صورت‌هاي جديد مالي با رعايت استاندارد مورد نظر بانك مركزي (IFRS) ارايه دهند؛ اما با وجود تكليفي كه نزديك به يك سال و نيم از آن مي‌گذرد باز هم بيم تكرار تجربه سال قبل وجود دارد.

درحال حاضر ابهامات فراوان پيرامون صورت‌هاي مالي بانك‌ها وجود دارد كه منجر به بسته شدن طولاني‌مدت نماد اين شركت‌ها در تابلوي معاملات بورس شده است.

برخي كارشناسان پيش بيني مي كنند در صورتي كه وضعيت موجود ادامه يابد، احتمال تكرار پنج شنبه سياه* براي اقتصاد ايران وجود دارد.

* پنج شنبه سياه عنواني بود كه به دنبال رکود سال ۱۹۳۰ در ایالات متحده اتفاق افتاد و به دنبال آن بحران‌های بانکی تشدید شد. در آن سال سپرده‌گذاران اعتماد خود را به بانک‌ها از دست دادند و به طور همزمان تقاضای پرداخت سپرده‌های‌شان را نیز داشتند، بانک‌ها که تنها نسبتی از سپرده‌ها را به عنوان ذخیره‌های نقدی نزد خود نگهداری می‌کردند.