رذل‌ها

گروه فرهنگی: محمد احمدخانلو در یادداشت پیش رو که پیرامون فیلم سه بیگانه نگاشته ، معتقد است: فیلم ویژگی‎های کمدی‎های سخیف را در خود دارد. فیلم‎هایی که در دوره‎ای، نبض گیشه را در دست داشتند و اکنون نیز می‎توانند مخاطب خاصی را به سینما بکشانند. مخاطبی که غالباً خانواده‎هایی هستند که برای داشتن فضایی مفرح سراغ فیلم‌های کمدی می‎آیند اما پس از لبخندی نصفه و نیمه حس بدی از ایرانی بودنِ خود دارند.

  به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته شده است به شرح زیر می باشد:   
 
«سه بیگانه» در گروه آثاری است که سعی دارد با تمسخر و به چالش کشیدن رفتارهای ناهنجار جامعه، نیشتر بر زخم‎های آن بزند. سعی می‌کند لبخندی ایجاد کند که برآمده از تقبیح زشتی‎های رفتار اجتماعی و تناقضات شخصی افراد باشد. این شاید خوش‌بینانه‌ترین توصیف از سه بیگانه باشد. تقابل این زشتی‎های اجتماعی با چند (مثلاً) خارجی بوی تحقیر ایران و ایرانی در برابر بیگانه را می‎دهد. به‌خصوص که خارجی‎ها آدم‎های منظمی هستند اما در ایرانِ بی‎نظم سیستم‎شان جواب نمی‎دهد؛ یکی درگیر افیون شده، دو نفر دیگر هم هرکدام به شکلی در دام زن‎های ایرانی افتاده‎اند.

فیلم زنان ایرانی را فاقد عناصر حیا و عفت نشان داده و تصویرسازی عروسکی از آنان دارد؛ زن موجودی بزک شده برای مرد است. در هر سکانسی زنی را می‎بینیم، فضا جنسی می‎شود و چشمان هیز مردان می‎چرخد. البته این‎ها زنان طبقه متوسط هستند. زن پایین‌شهری به‌اجبار کار می‎کند و صفات مردانه به خود گرفته. با لحن نامناسبی صحبت می‎کند و حتی دیگر نام مردانه‌ای دارد که در این موضوع نیز کنایه‎ای دیگر نهفته است.

سه بیگانه ایرانی‌ها را در دو گروه تقسیم کرده: مذهبی دگم که در اطرافش ریا جریان دارد و غیرمذهبی قرطی که حول او دروغ و نیرنگ جاری است. البته صفات این دو طیف گاهی درهم‌تنیده می‎شود و گویی دروغ در ژن ایرانی‎هاست. حتی در انتها می‎فهمیم که خود کارگردان هم به ما دروغ می‎گفته است. دین در دو چهره ظاهرشده است: بار اول دو برادر قلچماق که لب حوض وضو می‎گیرند و با چشمانی غضب‎آلود متعصبانه به خواهرشان چشم‌غره می‎روند. درحالی‌که هر دو در خانه‎اند و این خواهر است که کار می‎کند؛ و دیگری در هیبت روحانی فیلم که تنها لباس روحانی را دارد و اثری از اسلام در وی نیست. غیرازاین دو جلوه، تفکرات باقی شخصیت‌ها کاملاً سکولار است.

کنایه‎های سیاسی فیلم سطحی و در حد کپی از مطالب شبکه‌های اجتماعی است. رفتارها و کنش‎های مردم در این عرصه نیز در همین سطح روایت‌شده. مردم و حتی نخبگان برای نابودی اسرائیل تنها شعار می‎دهند و مردی که پرچم آمریکا را آتش می‎زند، در حالت نشئگی است. فضاسازی و حرکات بازیگران در کنار دوپهلو حرف زدن آن‎ها به‌نوعی زبان دومی است که آنچه را در عیان نمی‎توانند بیان کنند، از طریق آن انتقال می‎دهند. فرمولی که فیلم‌سازان از برخی آثار هالیوودی وام گرفته‎اند و با قبح‎شکنی تدریجی، جای آن را در پرده سینما بازکرده‌اند.

به‌طور خلاصه می‎توان گفت فیلم ویژگی‎های کمدی‎های سخیف را در خود دارد. فیلم‎هایی که در دوره‎ای، نبض گیشه را در دست داشتند و اکنون نیز می‎توانند مخاطب خاصی را به سینما بکشانند. مخاطبی که غالباً خانواده‎هایی هستند که برای داشتن فضایی مفرح سراغ فیلم‌های کمدی می‎آیند اما پس از لبخندی نصفه و نیمه حس بدی از ایرانی بودنِ خود دارند.