صنعت کفش ایران چگونه از عرش به فرش رسید؟ / فرصت بازارهای صادراتی که از دست می‌رود

گروه اقتصادی: واردات کفش در ایران به دلیل بالا بودن تعرفه واردات، بیشتر از آنکه قانونی باشد، غیرقانونی است. بررسی روند واردات کفش در طی 10 سال گذشته 84 -94 از روندی افزایشی حکایت دارد؛ به‌طوری‌که بیشترین میزان واردات کفش در سال 1390، با رقم ۲۰۷۹۴ هزار دلار و کمترین میزان واردات مربوط به سال ۱۳۸۰، با رقم ۳۹۳ هزار دلار به ثبت رسیده است. در همین حال میانگین نرخ رشد ارزش واردات در طی این ۱۲ سال، ۶۷ درصد بوده است.

به گزارش بولتن نیوز، براساس این گزارش، از آنجا که صنعت کفـش ایران بــا چالش‌های متعـددی در چند دهه گذشته مواجه بوده و در گزارش دیروز بولتن نیوز به بخشی از مشکلات این صنعت اشاره شد، اما آنچه این صنعت را در یک دهه قبل بحرانی کرد، روند تغییرات نرخ ارز به خصوص دلار، وجود تحریم‌های بین‌المللی و افزایش واردات کفش به صورت غیرقانونی بوده است. در دولت یازدهم شـرایط رکود در اقتصاد ازجمله عوامل تأثیرگذار بر تولیدات این صنعت شد؛ اما باز شدن درهای واردات به‌طور قانونی و غیرقانونی عامل دیگری است که این صنعت قدیمی را زمین زد.

بررسی سیر تحولات صنعت کفش در سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ نشان می‌دهد تنها شاخص قیمت خرده‌فروشی از ۱۹ درصد به ۸/۴۸ درصد رشد داشته است. ساختار صنعت کفش ایران به واسطه سابقه تاریخی طولانی و سنتی، اشتغال قابل‌توجهی برابر ۵۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم را به خود اختصاص داده است.

برخی آمارها نشان می‌دهد، تولید کفش داخلی به‌طور میانگین ۱۷۰ میلیون جفت کفش در ســال ۱۳۹۲ بوده که بــا میزان مصرف ۱۵۵ میلیون جفت کفش در ســال ۱۳۹۳ حدود ۳۲ درصد از سهم بازار مصرف کفش در بین کشورهای خاورمیانه را به خود اختصاص داده است.

تولیدکنندگان کفش می‌گویند، ظرفیت داخلی تولید کفش در کشور می‌تواند ۹۰ درصد تقاضای بازار داخلی را پاسخگو باشد، حال‌آنکه واردات بی‌رویه و البته قاچاق صنعت کفش ایران را زمین زده است.

زمانی کفش تبریز یکی از برندهای معروف کفش در ایران محسوب می‌شد، حال‌آنکه بیش از نیمی از کارگاه‌های این شهر تعطیل‌شده است. از آنجا که صادرات کفش ایران صادرات چندانی به بازارهای بین‌المللی ندارد، میانگین نرخ رشد ارزش صادرات این صنعت طی ۱۲ سال گذشته تنها ۶ درصد بوده است.

ترازتجاری کفش ایران طی سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۲ برابر ۷ درصد به ثبت رسیده که بیشترین میزان آن در سال ۱۳۹۰ با رقم ۱۲۵۶۱۴ هزار دلار و کمترین میزان آن در سال ۱۳۸۳ با رقم ۳۷۲۲۲ هزار دلار بوده است.

صادرات عمده ایران به کشورهای عراق، آذربایجان، افغانستان و ترکمنستان بوده است. درواقع کشورهای همسایه از قدیم‌الایام طالب کفش ایرانی بوده و صادرات ایران به کشورهای همسایه صورت گرفته است؛ اما با افول این صنعت در داخل به‌تدریج، بازار صادراتی هم از دست می‌رود. رقبایی مثل ترکیه از قدیم‌الایام در کمین بازارهای صادراتی ایران بوده‌اند. اگر دیر نجبیم، بازار ما را می‌گیرند.