نقش «ایران بعد از برجام» در احیای راه ابریشم چین

به گزارش بولتن نیوز، توافق هسته ای کشورهای 1 +5 با ایران موجب شده است تا یکی از اساسی ترین مسایل جهان با تمرکز بر دیپلماسی حل و فصل شود و این فرصت خوبی برای کشورهای دیگر برای ورود به بازار ایران است.
تهران پس از توافق هسته ای وین راهی نو و دیپلماسی فعال «تعامل» را در پی گرفته است که بخشی از آن به همکاری با بازارهای اروپا بر می گردد و بخشی از آن نیز پیوستگی ایران را با شرق به دنبال دارد که مشارکت در طرح جاده ابریشم نوین می تواند از آن جمله باشد.
این موضوع و البته موقعیت استراتژیک و سنتی ایران که از دیرباز یکی از مسیرهای اصلی جاده ابریشم تاریخی بود، سبب شده است تا پکن حساب ویژه ای روی ایران در احیای این جاده باز کند و کشورمان نیز می تواند بر اساس ویژگیهای یاد شده نقش تعیین کننده ای در تحقق ایده بلندپروازانه چین در اجرای طرح مزبور داشته باشد.
طرح ابتکاری رئیس جمهوری خلق چین برای راه اندازی جاده ابریشم زمینی و دریایی نوین با نام «یک کمربند و یک راه» حالا بیش از 100 کشور و سازمان بین المللی را در خود جای داده که جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای تاثیرگذار در اجرای این طرح مطرح است.
ایران از نظر چین، عنصر مرکزی در کمربند اقتصادی جاده ابریشم است، کمربندی که به شدت برای تحقق آن تلاش می شود و بسیاری از کارشناسان، بخشی از این تلاش ها را گسترش نفوذ فرامرزی چین از طریق آسیای مرکزی به خلیج فارس و اروپا می دانند.
منظور از کمربند، شبکه ای برنامه ریزی شده از راه های زمینی، خطوط راه آهن، خطوط نفت و گاز طبیعی و سایر پروژه های زیرساختی از شهر «شیان» در مرکز چین تا آسیای میانه و در نهایت تا مسکو، روتردام و ونیز در اروپا را شامل می شود و مسیر دریایی آن نیز شبکه ای برنامه ریزی شده از بنادر و پروژه های ساحلی زیرساختی از جنوب و جنوب شرقی آسیا تا شرق آفریقا و شمال دریای مدیترانه را در بر می گیرد.
در این مسیر چین از ایران به عنوان یک گذرگاه کلیدی یاد کرده است که از مسیرهای مهم نقل و انتقالات تجاری راه ابریشم خواهد بود و بسیاری از شرکت های چینی اکنون در همین راستا با شرکت های کشورمان در همکاری نزدیک هستند.
اهمیت حضور ایران در این طرح به قدری برای چین مهم است که «جانگ گائو لی» معاون نخست وزیر چین در تازه ترین اظهارات خود خواستار آن شده است که ایران در پیشبرد برنامه راه ابریشم نقش شایسته ای ایفا کند.
او با بیان اینکه مناسبات دو کشور همه جانبه، جامع و راهبردی است، تاکید کرد که روابط و همکاری چین با ایران پس از برجام گسترش چشمگیری تری داشته و خواهد داشت.
همچنین تلاش دو کشور در اجرای این طرح بود که در چارچوب اولین کریدور راه ابریشم ریلی، بهمن ماه سال 94 اولین قطار چین با طی مسافت 10 هزار و 399 کیلومتر در 14 روز به تهران رسید.
این قطار که حامل 32 دستگاه کانتینر 40 فوتی کالای تجاری بود از ایستگاه راه‌آهن شهر «یی‌وو» در استان «جه جیانگ» در چین حرکت خود را آغاز کرد و با عبور از قزاقستان و ترکمنستان از مسیر ایستگاه سرخس وارد خاک جمهوری اسلامی ایران شد.
بررسی ها نشان دهنده این واقعیت است که در طرح احیای جاده ابریشم چین، ایران یکی از مهمترین و زیربنایی ترین بخش های این طرح خواهد بود که رئیس جمهوری چین تلاش بسیاری برای اجرایی شدن آن دارد.
در واقع حضور در این طرح فقط خواست ایران نیست، بلکه در برنامه ریزی هایی که چین برای احیای جاده ابریشم نوین انجام داده، لازم است که ایران نقش بسیار فعالتری در آن داشته باشد.
به باور مسئولان و مقامات کشور چین، ایران منطقه ای تاریخی در این مسیر است و در طول تاریخ بیش از 2 هزار ساله نیز همین مسیر بوده که دو کشور را به یکدیگر مرتبط ساخته است.
«جانگ گائو لی» در این رابطه به سفر ژانویه سال گذشته «شی جین پینگ» رئیس جمهوری خلق چین به ایران پس از برجام اشاره می کند و می گوید، یکی از مباحث مهمی که در این سفر میان مقامات دو کشور در خصوص آن گفت وگو شد، حضور جدی ایران در احیای راه ابریشم جدید بود.
وی یادآور شد: اهمیت و گسترش روابط دوجانبه به قدری برای تهران و پکن مهم است که روسای جمهوری دو کشور اقدام به امضای سند جامع راهبردی می کنند که این نشان می دهد توافق هسته ای تا چه اندازه در روابط دو کشور موثر بوده است.
وی بر این باور است که توسعه مناسبات ایران در عرصه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تجاری پس از برجام چشمگیر بوده است و نتیجه سفر سال قبل میلادی رئیس جمهور چین به ایران و دیدار با مقام های عالیرتبه کشورمان هم حاصلی از توافق هسته ای محسوب می شود.
معاون نخست وزیر چین افزوده است که پس از برجام برنامه توسعه راهبردی دو کشور برای گسترش همکاری در بخش های مالی، انرژی، طرح های زیربنایی، سرمایه گذاری و راه ابریشم متمرکز شده است.
روزنامه گلوبال تایمز چین نیز در گزارشی با اشاره به علاقه دو کشور برای توسعه مناسبات یادآور شده که تهران و پکن در سال 2016 میلادی با حضور وزیران خارجه دو کشور در پایتخت چین اولین نشست مقرر سالانه دو وزارتخانه را برگزار کردند که این مورد هم پس از برجام اتفاق افتاده است.
«وانگ یی» وزیر خارجه چین می گوید که ایران یکی از اصلی ترین محورهای برنامه راه ابریشم چین است و دو کشور در بخش های انرژی، سرمایه گذاری و اجرای طرح های زیربنایی مرتبط با راه ابریشم همکاری گسترده ای خواهند داشت.
شاید برای کسانی که مستقیما درگیر این طرح شده اند، ایجاد راه ابریشم نوین دریایی و زمینی که هر دو به ایران مرتبط می شود این جاده راه رسیدن به رویاهای بسیاری از کشورها باشد.
طرح راه ابریشم باعث شده است تا چین و کشورهای دیگر از طریق دریا و بنادر، مناطق اقتصادی ویژه و خطوط آهن با یکدیگر مرتبط شوند و دهها قطار و کشتی از استان های مختلف بخصوص از شرق چین این روزها بین چین و ایران - چین و پاکستان و چین و اروپا در حرکت باشند تا ایده ایجاد این کمربند بزرگ نهایی شده و تحقق پیدا کند.
جاده ابریشم شاهد مناسبی بر سوابق تاریخی روابط ایران و چین است و احیای دوباره این جاده با توجه به فرصت های بدست آمده در بعد از برجام می تواند منجر به ارتباط بیشتر دو ملت و افزایش تبادلات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی شود.