لایحه برنامه ششم توسعه، با اقتصاد مقاومتی همخوانی ندارد

به گزارش بولتن نیوز به نقل از جام جم،دکتر محمدجواد ایروانی، استاد دانشگاه و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره برنامه ششم توسعه و لایحه‌ای که توسط دولت به مجلس تقدیم شد به جام جم گفت: لایحه ارائه‌شده با سیاست‌های کلی مانند جمعیت و اقتصاد مقاومتی منطبق نبوده و باید اصلاحاتی در این بخش صورت گیرد. وی افزود: برخی افراد معتقدند که کشور نیاز به برنامه ندارد و اگر کشور را رها و آزاد کنیم، خودبه‌خود همه‌چیز درست می‌شود درحالی‌که در آن صورت خطرات زیادی کشور را تهدید خواهد کرد. گفت‌وگوی ما را با این اقتصاددان بخوانید:

به نظر شما لایحه برنامه ششم توسعه براساس سیاست اقتصاد مقاومتی تدوین شده است؟

خیر. مقام معظم رهبری در جلسه‌ای که با دیدار اعضای هیات دولت در شهریور داشتند، مطرح کردند که برنامه ششم توسعه باید با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تدوین شود و بصراحت گفتند که باید در متن برنامه ششم این موضوع دیده شود. از طرفی یکی از مسئولان دولتی که مشاور سازمان برنامه و بودجه کشور نیز است در پاسخ به پرسش کارشناسان مبنی بر این‌که چرا اقتصاد مقاومتی در برنامه ششم توسعه دیده نشده، گفت: سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی قبلا ابلاغ شده و دیگر ضرورتی ندارد که در برنامه ششم توسعه هم به‌صورت جداگانه بیاید و این دارای مشکل است.

مهم‌ترین ایراداتی که به این برنامه وارد است، چیست؟

سیاست‌های کلی مانند سیاست اقتصاد مقاومتی یا سیاست‌های کلی جمعیت و مسائلی از این قبیل، باید در اولویت برنامه ششم قرار گیرد که این موضوعات در لایحه‌ای که دولت به مجلس تحویل داد، مشخص نبود. به معنای بهتر مسائل کلی باید در آن پنج سال مشخص شود و اقداماتی که در آن زمان باید صورت گیرد به‌صورت دقیق به دستگاه‌های مختلف ابلاغ شود تا دولت طبق برنامه‌های تدوین شده پیش برود. این موضوع بسیار مهم در لایحه برنامه ششم توسعه، دیده نشده بود و رویکرد آن با سیاست‌های کلی بسیار متفاوت بود. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین ایراداتی که به لایحه برنامه ششم وارد است این که لایحه داده شده، لایحه احکام موردنیاز دائمی بوده و لایحه‌ای که تحت عنوان برنامه ششم توسعه به مجلس رفت، بدون ساختار یک برنامه بود. ظاهرا دولت و مجلس باهم تفاهم کردند که به‌جای برگشت لایحه و تغییر و تدوین لایحه جدید با ماهیت برنامه‌ای توسط دولت، مجلس باهمکاری دولت این کار را انجام دهد و همه این موضوعات را در آن قرار دهند. طبیعتا در مجلس این موضوع در حال بررسی است و خصوصیات یک برنامه توسعه‌ای در آن لحاظ خواهد شد.

در برنامه‌های توسعه‌ای چه موضوعی باید به‌صورت مشخص دیده شود؟

یکی از خاصیت‌های برنامه‌های توسعه‌ای برای کشور، داشتن برنامه و هدف برای استفاده از منابع و پیشرفت کشور است. خاصیت برنامه‌های توسعه‌ای این است که اولویت‌های کشور بر اساس یک برنامه برای پنج سال تدوین شود. این برنامه در بخش‌های مختلفی مانند اقتصادی، فرهنگی، فناوری و... باید تدوین شده و در متن آن قرار بگیرد.

همچنین باید دارای اهداف کمی باشد. زمانی برنامه‌های کشور قابل رصد، پایش و سنجش خواهد بود که اهداف کمی در آن گنجانده شود و در این صورت بحث‌های کلی جای خودشان را به بخش‌های جزئی و خردتر خواهند داد. به نظر می‌رسد این موضوعات در برنامه ششم توسعه توسط مجلس باهمکاری دولت لحاظ شود که این بخش سند راهبردی کشور است و باید دقت فراوانی در تدوین آن داشت.

ادعای مسئولان دولتی در این باره که تدوین برنامه ششم توسعه به مجلس ارتباطی ندارد، درست است؟

به نظر من این‌طور نیست. جالب است که برخی می‌گویند دولت، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس شورای اسلامی در این زمینه وظیفه‌ای ندارند و فقط اختیار با رئیس‌جمهور است.

مشخص است این یک نظریه رادیکالی و افراطی بوده و چنین موضوعی هیچ زمانی وجود نداشته و همیشه کشور دارای برنامه بوده است. عده‌ای هستند که ریشه برنامه و برنامه‌ریزی را برای کشور می‌زنند و در کل برنامه‌ریزی را قبول ندارند. برنامه‌ریزی که در کشور نباشد، قطعا پاسخگویی هم تعطیل خواهد شد. اگر بخواهم در این زمینه مثالی بزنم، باید بگویم که یک فرد بدون هدف تیری را از کمان رها می‌کند و بعد از اصابت با یک درخت می‌گوید هدف من همین بود. نداشتن برنامه مانند رها کردن تیر از کمان آن هم بدون هدف است. برخی تفکر ضد برنامه و ضد نظم دارند و معتقدند که کشور را رها کنیم و همه‌چیز خودبه‌خود درست خواهد شد، این تفکر صحیحی نیست. همین الان که کشور دارای برنامه است، انحراف از برنامه را شاهدیم و مجبوریم در بخش‌هایی، اصلاحاتی را انجام دهیم.

اگر کشور دارای برنامه‌ریزی نباشد، شاهد بهشت بی عملی خواهیم بود و خطرات زیادی را به‌دنبال دارد. همه افراد باید برای هر روز خود برنامه داشته باشند و افراد موفق برنامه‌های خود را در بخش‌های مختلف تفکیک می‌کنند. بدون برنامه هیچ کسی نمی‌تواند خانواده، بنگاه اقتصادی یا شرکت خود را اداره کند، چه برسد به یک کشور.

پیشنهاد شما به مجلس و دولت برای تدوین برنامه ششم توسعه چیست؟

براساس اصل 110 قانون اساسی، باید سیاست‌های کلی در تدوین برنامه‌های توسعه‌ای لحاظ شود و برنامه ششم توسعه نیز از این موضوع مستثنا نیست. برنامه می‌تواند استفاده از فرصت‌های طلایی را در شرایط مختلف به دنبال داشته باشد و توسعه را رقم بزند. برای تدوین برنامه حتما در نظر گرفتن نقاط ضعف و قوت الزامی بوده و باید در این چارچوب انجام شود.