«نظارت خوب» و بانک مرکزی ایران

به گزارش بولتن نیوز، «این همه نهاد نظارتی داریم، پس چرا تخلف این قدر زیاد است؟» همه ما این جمله را بارها گفته‌ایم و شنیده‌ایم و مشاهده مشترک اغلب ما است. پاسخی که در بسیاری موارد به این جمله داده می‌شود این است: «با پلیس و ناظر کار درست نمی‌شود. برای هر مسئله‌ای ناظر بگذاریم، برای ناظران هم باید ناظر بگذاریم و... این روند را نمی‌شود ادامه داد. «کار را باید ریشه‌ای حل کرد!» مشکل از فرهنگ است، تا فرهنگ ما درست نشود، هیچ چیز درست نخواهد شد!» طبیعتاً هیچ کس نمی‌تواند منکر اهمیت «فرهنگ» و تأثیرات آن شود، اما آیا با همین تحلیل کلی و ساده‌انگارانه می‌توان صورت مسئله را پاک کرد؟

صندوق بین‌المللی پول در گزارشی به تحلیل مؤلفه‌ها و ابعاد «نظارت خوب» پرداخته است. هرچند این مقاله عمدتاً ناظر به بخش مالی نوشته شده، اما حاوی اصولی است که در سایر بخشهای اقتصاد نیز می‌تواند به کار گرفته شود. از منظر IMF نظارت خوب دارای دو بال است و تقویت یکی بدون توجه به دیگری، عملاً بی‌اثر خواهد بود.

بال نخست برای «نظارت خوب»، «توانایی اقدام» (ability to act) است. مقام ناظر باید بتواند به صورت مستقل و بدون درگیر شدن در فرایندهای اداری، هر زمان که لازم تشخیص داد، نظارت را تشدید یا با متخلفان برخورد نماید. مهمترین مؤلفه‌های «توانایی اقدام» عبارتند از:

1.  داشتن اختیارات و قدرت کافی برای وضع مقررات نظارتی.
2.  داشتن منابع مالی و انسانی کافی برای نظارت حضوری و غیرحضوری
3.  ساختار سازمانی داخلی پایدار و پاسخگو
4.  داشتن قدرت قانونی برای اعمال جرایم و مجازات متخلفان.
5.  داشتن روابط کاری مؤثر با سایر نهادهای ملی (تبادل اطلاعات به صورت سیستمی و...)

منبع:اقتصادروز