دستاوردهای بخش کشاورزی در دولت یازدهم

به گزارش بولتن نیوز ، ترویج و بکارگیری اصول صحیح مهندسی در کشاورزی، بهره گیری از ارقام و بذور اصلاح شده، پربازده و مقاوم، بکارگیری روش های به زراعی سازگار با تغییرات اقلیم، توسعه سامانه های آبیاری نوین، توسعه مکانیزاسیون، تامین به موقع نهاده های باکیفیت و استاندارد، تجهیز و نوسازی اراضی، انتقال آخرین یافته های علمی و تحقیقاتی به مزارع از اقداماتی بوده که برای افزایش بهره وری در بخش کشاورزی به انجام رسیده است.
افزایش تولیدات کشاورزی و بهبود امنیت غذایی با اتکا به تولید داخلی، افزایش سطح حمایت های عمومی دولت از کشاورزان و تولید، رونق اقتصاد، توسعه و تجارت محصولات کشاورزی، ایجاد ظرفیت های جدید تولید محصولات کشاورزی و حفاظت، احیا و پایداری منابع طبیعی را مهمترین اقدام های بخش کشاورزی در دولت یازدهم است.

** افزایش تولیدات کشاورزی و بهبود امنیت غذایی با اتکا به تولید داخلی
با همت کشاورزان و حمایت های همه جانبه دولت تدبیر و امید و افزایش تولید، صادرات و کاهش واردات محصولات کشاورزی، این بخش در سال 1394 رشد اقتصادی 5.4 درصدی را تجربه کرد و تراز غذای کشور از منفی هشت میلیارد و 100 میلیون دلار در سال 1392 به منفی سه میلیارد و 400 میلیون دلار در سال 1394 بهبود یافت و از خروج چهار میلیارد و 700 میلیون دلار ارز کشور در شرایط تحریم جلوگیری شد.
سهم بخش کشاورزی در ارزش افزوده فضای کسب و کار کشور 32.6 درصد است که با اتخاذ تدابیر راهبردی و طراحی و اجرای برنامه های کاربردی با رویکرد افزایش بهره وری، تولید محصولات کشاورزی در دولت یازدهم با رشدی 15.4 درصدی از حدود 97 میلیون تن در سال 1392 به بیش از 112 میلیون تن در سال 1394 افزایش یافت و پیش بینی می شود تولید محصولات کشاورزی در سال 1395 به 117 میلیون تن افزایش یابد.


ارزش تولیدات کشاورزی در سال 1392 نزدیک یک بیلیارد و 510 هزار میلیارد ریال بود که به دو بیلیارد و 100 هزار میلیارد ریال در سال 1394 (معادل 77 میلیارد دلار)افزایش یافت.
در پی افزایش تولید محصولات کشاورزی خوشبختانه مواد غذایی مورد نیاز کشور از تولیدات داخلی تامین می شود.
همچنین تاثیر تامین نهاده های با کیفیت، توسعه مکانیزاسیون و اقدامات فنی مهندسی در افزایش تولید گندم در کشور، میزان خرید تضمینی کالای اساسی گندم کشاورزان از چهار میلیون و 800 هزار تن در سال 1392، به هشت میلیون و 80 هزار تن در سال 1394 افزایش یافت.
تاکنون بیش از 11 میلیون و 200 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده که این میزان خرید در مقایسه با سال 1392 نزدیک 6 میلیون و 400 هزار تن بیشتر است.
بنابراین با تامین و بکارگیری بذرهای کیفی و همچنین انتقال زمان کشت از بهار به پاییز (استفاده از آب سبز)، توسعه مکانیزاسیون،کشت نشایی و... تولید چغندرقند از 3.4 میلیون تن در سال 92 با رشد 65 درصدی به 5.6 میلیون تن در سال 94 افزایش یافته و شکر استحصالی از چغندر قند و نیشکر نسبت به سال 92 حدود 380 هزار تن رشد داشته است.
بیش از یک میلیون و 500 هزار تن شکر در سال 94 در کشور تولید شد که با این میزان تولید علاوه بر دستیابی کشور به رکورد بی سابقه تولید،65 درصد نیاز شکر کشور در عمل به سیاست های اقتصاد مقاومتی در داخل تامین شده و واردات شکر در سال 94 نسیبت به سال قبل از آن 37 درصد کاهش یافته است.
از دیگر اهداف وزارت جهاد کشاورزی دولت یازدهم توسعه کشت و تولید دانه های روغنی در داخل و کاهش وابستگی کشور به واردات، طرح کشت کلزا در تناوب با گندم در حال اجرا را می توان نام برد که با توسعه کشت دانه های روغنی بویژه کلزا در برنامه ای 10 ساله کشور به خودکفایی 70 درصدی در تولید روغن دست پیدا می کنیم.
با تولید 67 هزارتن دانه روغنی کلزا در سال زراعی جاری در مقایسه با سال قبل 30 درصد افزایش داشته ایم.
تولیدات زراعی از 68 میلیون تن در سال 92 به 81 میلیون تن در سال 94، تولیدات باغی از 16 میلیون تن در سال 92 به 17 میلیون تن در سال 94 ،تولیدات دام و طیور از 12 میلیون تن در سال 92 به 13 میلیون تن در سال 94 و تولیدات شیلاتی از 900 هزارتن در سال 92 به یک میلیون تن در سال 94 افزایش یافت.
در دولت یازدهم با افزایش تولید محصولات پروتئینی و لبنی از واردکننده گوشت مرغ به صادرکننده این محصول تبدیل شدیم به طوری که در سه سال گذشته، 430 هزارتن گوشت مرغ و تخم مرغ و بیش از 2 میلیون تن محصولات لبنی صادر شد.
طی این مدت نیز سالیانه 2 میلیارد دلارارز آوری از محل صادرات محصولات باغی برای کشور تامین شد.

** تامین ذخایر راهبردی کالای اساسی در راستای امنیت غذایی
با استقرار دولت تدبیر و امید در ابتدای سال 1392، ذخایر راهبردی کالاهای اساسی کاهش چشمگیری یافته بود و در مورد گندم این ذخایر به کمتر از 18 روز در برخی استان ها رسیده بود، دولت یازدهم از آغاز فعالیت خود در زمینه تامین و افزایش ذخایر راهبردی اقدامات لازم را معمول داشت و با استمرار این روند، هم اکنون برای مدت بیش از شش ماه در انبارهای کشور ذخایر راهبردی کالاهای اساسی وجود دارد.

** افزایش حمایت های عمومی دولت از کشاورزان و تولید
همچنین تعیین منصفانه و اعلام به موقع قیمت تضمینی خرید محصولات کشاورزی،تامین و دسترسی آسان کشاورزان به انواع نهاده های تولید معتبر و با کیفیت از جمله حمایت های دولت یازدهم از بخش کشاورزی بوده است.
همچنین به منظور تسهیل سرمایه گذاری با پیگیری های صورت گرفته،نرخ سود تسهیلات سرمایه گذاری برای بخش کشاورزی در سال جاری از 18 درصد به 15 درصد کاهش یافته است.
وزارت جهاد کشاورزی دولت تدبیر و امید تقویت خاک و تغذیه گیاهی را مورد تاکید قرار داد به طوری که با انجام مجموعه ای از اقدامات مدیریتی از جمله تدوین آیین‎نامه ثبت و کنترل کیفی انواع مواد کودی، راه اندازی دفتر ثبت و کنترل کیفی مواد کودی، پایگاه جامع اطلاعات مواد کودی در دولت یازدهم، تولید، عرضه و مصرف کود و انواع آفت کش های مورد نیاز بخش کشاورزی ساماندهی و نظامند شده و بهره برداران می توانند از طریق سامانه ای با شماره پیامکی 3000646424 از استاندارد بودن مواد کودی مصرفی اطمینان حاصل کنند.
با این اقدام از هزینه های اضافی کشاورزان در خرید و مصرف کودهای تقلبی و بی کیفیت و زیان رسان به محیط زیست جلوگیری شده است.
همچنین در دولت یازدهم به منظور افزایش مشارکت مردم در حفظ و احیای اراضی کشاورزی، سامانه های 131 برای جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی،1504 برای همیاری در حفظ جنگل ها و مراتع،1512 به منظور مشارکت مردم در حفظ سلامت محصولات و فرآورده های خام دامی و سامانه 1559 با هدف ارائه مشاوره های تخصصی در زمینه تامین و مصرف کود کشاورزی، هواشناسی، ارائه آزمایشات آب و خاک، صدور نسخه توصیه های تغذیه ای کشاورزی و صدور کارت اعتباری خرید نهاده راه اندازی شده است.
همچنین ایجاد خط اعتباری 26 هزار میلیارد ریالی از سال 1392 تا سال 1394 برای خرید و نوسازی ناوگان ماشین آلات کشاورزی از دیگر اقدامات حمایتی دولت تدبیر و امید از بخش کشاورزی بوده است.
در سه سال اخیر،60 هزار دستگاه انواع تراکتور،1200 دستگاه کمباین و 84 هزار دستگاه انواع ادوات و تجهیزات کشاورزی تامین و توزیع شده و ضریب مکانیزاسیون از 1.26 در سال 92 به 1.46 اسب بخار افزایش یافته است.
همچنین طی سه سال گذشته،2.1 میلیون هکتار سطح کشت مکانیزه کشور افزایش و ناوگان کارنده های غلات رشد 35 درصدی داشته است.
رشد 43 درصدی ناوگان نشاکارهای برنج و رشد 335 درصدی ناوگان کمباین برنج در دولت یازدهم از دیگر اقدامات بود که ظرف 3 سال گذشته، ناوگان سمپاش های زراعی و باغی تراکتوری رشد 22 درصدی و ناوگان انواع تراکتورها رشد 15درصدی داشته است.
شناسایی و برنامه ریزی بهره بردای از ظرفیت های جدید و مغفول بخش کشاورزی از دیگر کارهای دولت تدبیر و امید بوده که آبزی پروری در دریا از طرح های ملی بخش کشاورزی در اقتصاد مقاومتی است و ظرفیت تولید یک میلیون تنی ماهی به روش پرورش در قفس در دریاهای شمال و جنوب کشور موجب افزایش دو برابری تولید محصولات شیلاتی و همچنین رشد صادرات و اشتغال در حوزه شیلات و آبزی پروری می شود.
در برنامه ششم توسعه،تولید 200 هزارتن ماهی به شیوه پرورش ماهی در قفس پیش بینی و در سال 94 حدود 20 هزارتن ماهی با این فناوری تولید شده است.
توسعه کشت گیاهان دارویی و گسترش صنایع فرآوری و بسته بندی و بازاریابی محصولات تولیدی و همچنین توسعه باغ ها در 860 هزار هکتار اراضی شیبدار دارای بارش بالای 400 میلیمتر را از دیگر ظرفیت ها و برنامه های بخش کشاورزی در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی است.
حفظ و بهره بردای بهینه از منابع پایه را از جمله تدابیر مهم دولت یازدهم بود که با اختصاص 10 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح های آب و خاک در کشور انجام شد.
در سه سال گذشته، سامانه های نوین آبیاری در سطح 270 هزار هکتار از اراضی کشاورزی اجرا شده که این اقدام معادل 20 درصد عملیات انجام شده از ابتدای انقلاب تا سال 1392 بوده است.
با اجرای هر هکتار سامانه های نوین آبیاری 4400 متزمکعب آب صرفه جویی و ذخیره می شود، که با تجهیز 270 هزار هکتار از اراضی به سامانه های نوین آبیاری در دولت یازدهم، یک میلیارد و 188 میلیون متر مکعب آب صرفه جویی شده است.
همچنین ساخت شبکه های آبیاری و زهکشی از 40 هزار هکتار در سال 1392 با رشدی 164 درصدی به 106 هزار هکتار افزایش یافته است.
در دولت یازدهم، عملیات آبخیزداری در سطح بیش از یک میلیون هکتار اجرا و با احتساب ذخیره سازی 500 متر مکعب آب با اجرای هر هکتار آبخیزداری،500 میلیون متر مکعب آب نیز از این طریق استحصال شده است.

** اتخاذ اقدام های سازگارانه با اقلیم
توسعه کشت نشایی به جای بذر کاری با صرفه جویی آب به میزان دستکم سه هزار متر مکعب در هر هکتار نسبت به روش بذر کاری، توسعه گلخانه ها (انتقال مکان کشت) که با انجام آن سطح اشغال شده زمین و آب مصرفی در مقایسه با عرصه تا یک دهم کاهش می یابد و همچنین توسعه کشت پاییزه (انتقال زمان کشت) در محصولاتی چون چفندر قند، یونجه و بهره گیری از ارقام و بذور زودرس میان رس و کم آب بر را از جمله اقدامات سازگارانه با اقلیم در دولت تدبیر و امید است.
با اجرای آبیاری تناوبی شالیزارها به منظور صرفه جویی آب در 240 هزار هکتار شالیزارهای گیلان و مازندران 240 میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه جویی شده است.
همچنین اجرای عملیات جنگل کاری در سطح 116 هزار هکتار و اجرای عملیات بیابان زدایی در سطح 56 هزارهکتار طی سه سال گذشته از جمله اقدامات برای حفظ و تقویت پوشش گیاهی کشور است که در زمینه حفاظت از اراضی کشاورزی است که ضریب حفاظت از اراضی کشاورزی 60درصد نسبت به سال 92 افزایش و تخلف و تغییر کاربری های غیرمجاز نسبت به سال92 با راه اندازی یگان ویژه حفاظت اراضی کشاورزی در بیش از 250 نقطه بحرانی کشور 50 درصد کاهش یافته است.
در دولت یازدهم، طرح کاداستر اراضی کشاورزی در سطح 2 میلیون هکتار اجرا و با سازمان ثبت و اسناد کشور برای صدور اسناد اراضی کشاورزی توافق شده است.
پیشرفت اجرای طرح احیای 550 هزار هکتار زمین های خوزستان و ایلام (مصوب سفر رهبر معظم انقلاب) در مرحله نخست این طرح تاکنون 312 هزار هکتار شبکه های فرعی آبیاری، شبکه های فرعی زهکشی و عملیات تجهیز و نوسازی زمین هدفگذاری و تاکنون 208 هزار هکتار آن به بهره برداران تحویل شده است.
همچنین با تخصیص کامل منابع مالی و آب و تکمیل طرح 550 هزار هکتاری، 300 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد شده است تا 9 میلیون و 500 هزار تن تولیدات کشاورزی افزایش می یابد.
اجرای طرح های آبیاری 46 هزار هکتاری منطقه سیستان و همچنین مهار آب های مرزی با مشارکت وزارت نیرو از دیگر طرح های حفظ منابع آب و خاک در دولت یازدهم در بخش کشاورزی بوده است.