کد خبر: ۳۷۹۸
تاریخ انتشار:
تحليلي بر تازه ترين گزارش آژانس درباره پرونده اتمي ايران

گزارش البرادعي کمافي السابق؛ سياه، سفيد و خاکستري

هرچند گزارش جديد البرادعي از آخرين وضعيت فني پرونده هسته اي جمهوري اسلامي داراي بار مثبت فراواني است اما همانند دفعات پيشين مي توان جملاتي "دوپهلو"، "مبهم " و بندهاي بعضا "منفي " را عليه منافع حقوقي و فني ايران در سبک نوشتاري او به روشني مشاهده کرد؛ بندها و واژه هايي که در قاموس آمريکا و متحدانش بسيار با ارزش تر از لحن در مجموع "مثبت " مديرکل آژانس از همکاري هاي گسترده و شفاف ايران با اين نهاد بين المللي است.
هرچند گزارش جديد البرادعي از آخرين وضعيت فني پرونده هسته اي جمهوري اسلامي داراي بار مثبت فراواني است اما همانند دفعات پيشين مي توان جملاتي "دوپهلو"، "مبهم " و بندهاي بعضا "منفي " را عليه منافع حقوقي و فني ايران در سبک نوشتاري او به روشني مشاهده کرد؛ بندها و واژه هايي که در قاموس آمريکا و متحدانش بسيار با ارزش تر از لحن در مجموع "مثبت " مديرکل آژانس از همکاري هاي گسترده و شفاف ايران با اين نهاد بين المللي است.

محمد البرادعي، مديرکل آژانس بين المللي انرژي اتمي عصر دوشنبه، آخرين وضعيت همکاري هاي جمهوري اسلامي ايران با اين نهاد بين المللي را در قالب گزارشي شش صفحه اي منتشر کرد.
البرادعي در اين گزارش که در آستانه نشست دوره اي شوراي حکام آژانس بين المللي انرژي اتمي منتشر شد، براي سيزدهمين بار "عدم انحراف مواد و برنامه هسته اي اعلام شده در ايران به سوي مقاصد نظامي" را تاييد کرد اما همچون گزارش پيشين بر اين مدعا نيز اصرار ورزيد که " آژانس درباره مطالعات ادعايي و برخي مسائل که مايه نگراني بوده، نتوانسته پيشرفتي کافي داشته باشد". مديرکل آژانس در اين گزارش هم به سياق گذشته اش رفتار کرد و نوشتاري پر از نکات مبهم، دوپهلو و نسبتا منفي را عليه ايران به رشته تحرير در آورد.
اين درحاليست که به گواه بسياري از تحليلگران، جمهوري اسلامي ايران بسيار فراتر از تعهدات خود در چارچوب "ان.پي.تي" با اين نهاد بين المللي همکاري کرده است.
* نقاط "سفيد" در گزارش مديرکل
نگاهي گذرا به گزارش جديد آژانس نشان مي دهد که همانند گذشته، البرادعي بخش نخستين گزارش خود را به تاييد همکاري هاي گسترده ايران با نهاد عالي بين المللي در امور هسته اي اختصاص داده و تقريبا در 10 پاراگراف اول متن اين گزارش، جنبه هاي مثبت روند پرونده هسته اي ايران را مورد اشاره قرار داده است.
از جمله مهمترين بند مثبت تازه ترين گزارش البرادعي به پاراگراف (23) مربوط مي شود که در آن تاکيد شده است: " آژانس قادر بوده به راستي آزمايي عدم انحراف مواد هسته اي اعلام شده در ايران ادامه دهد. ايران به آژانس دسترسي به مواد هسته اي اعلام شده و دسترسي به گزارش هاي لازم مربوطه درباره مواد هسته اي در ارتباط با مواد و فعاليتهاي هسته اي اعلام شده را داده است."
همچنين در پاراگراف هاي (2 و 3 ) تاکيد شده که "تمامي مواد هسته ‌اي در نيروگاه غني‌سازي سوخت همچنين تمامي آبشارهاي نصب‌ شده تحت بررسي ، نظارت و احاطه آژانس قرار دارند."
در پاراگراف (4 ) نيز آمده است: "نتايج نمونه‌هاي محيطي در نيروگاه غني‌سازي سوخت و نيروگاه آزمايشي غني‌سازي سوخت تا اين تاريخ گرفته شدند و مقادير فعاليت نيروگاه غني‌سازي سوخت از آخرين گزارش البرادعي نشان مي‌دهد که اين نيروگاه‌ها بر اساس شرايط اعلام شده فعاليت مي‌کرده‌اند. از مارس 2007 نيز 17 بازرسي بدون اطلاع قبلي در نيروگاه غني‌سازي سوخت انجام شد. "
پاراگراف(5 ) گزارش البرادعي اذعان داشته: "آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت اتاقک‌هاي داغ در رآکتور تحقيقاتي تهران، همچنين تأسيسات توليد راديواکتيو فلز ديرگداز، يد و گاز گزنون، و رآکتور تحقيقات هسته‌اي ايران از طريق راستي‌آزمايي اطلاعات طراحي و بازرسي‌هاي خود ادامه مي‌دهد. هيچ نشانه‌اي از پردازش مجدد در حال انجام مرتبط با فعاليت‌هاي مرتبط در اين تأسيسات وجود ندارد. "
در پاراگراف (8) از راستاي آزمايي اطلاعات طراحي در IR- 40 سخن به ميان آمده و پاراگراف بعد از آن نيز تاکيد کرده "جمع کل اورانيوم توليد شده به صورت UF6 در تاسيسات تبديل اورانيوم از مارس 2004 تاکنون به 342 تن رسيده که همه آنها تحت نظارت و محدويت آژانس قرار دارند."
همچنين در ادامه گزارش جديد مديرکل آژانس از روند همکاري هاي جمهوري اسلامي با اين نهاد بين المللي، به مساله ارسال سوخت نيروگاه اتمي بوشهر از روسيه در پاراگراف (13) اشاره شده است: "همه قطعات سوختي که از سوي فدراسيون روسيه براي استفاده در نيروگاه ارايه شده همچنان تحت مهر و موم آژانس قرار دارد."
* سياه و خاکستري هاي گزارش مديرکل
مروري بر تازه ترين گزارش البرادعي همچنين نشان مي دهد که مديرکل آژانس به سياق سبک نوشتاري پيشين خود با بکارگيري مهارتي ويژه در نگارش اين متن، ضمن اشاره اي گذرا به برخي جنبه هاي مثبت همکاري هاي گسترده و شفاف جمهوري اسلامي با آژانس، در بيش از 16 پاراگراف از مجموع 26 پاراگراف متن گزارش، جملاتي مبهم و منفي عليه ايران مطرح کرده است.
در اين پاراگراف ها، براي نمونه بندهايي همچون "عدم پيشرفت کافي درباره مطالعات ادعايي و برخي مسائل نگران کننده" (پاراگراف 23 گزارش) ، "امتناع ايران از تعليق فعاليت هاي مرتبط با غني سازي اورانيوم برخلاف تصميمات شوراي امنيت" و "نصب آبشارهاي تازه و بکارگيري نسل جديدي از سانتريفيوژها با اهداف آزمايشي" (پاراگراف 24) ، فراهم نکردن امکان دسترسي بازرسان آژانس به ديگر اماکن، اشخاص و اسناد مرتبط با ساخت سانتريفيوژها ، تحقيق و توسعه درباره غني‌سازي اورانيوم و استخراج و آسياب اورانيوم" (پاراگراف هاي 14 و 18) ، "لزوم شفاف ‌سازي بيشتر" و "تصويب سريع و اجراي کامل پروتکل الحاقي معاهده منع گسترش تسليحات هسته اي (ان.پي.تي) از سوي ايران" (پاراگراف 21) به چشم مي خورد که در واقع ترجيع بند گزارش تازه البرادعي از آخرين وضعيت پرونده هسته اي ايران را تشکيل مي دهد.
در پاراگراف (16) گزارش البرادعي نيز آمده است: "آژانس ضمن ابراز تاسف درباره اين که در موقعيتي نبوده که بتواند نسخه اي از سند مربوط به مطالعات ادعايي را در اختيار تهران قرار دهد، بر اين امر تاکيد کرد که سند به اندازه کافي جامع و مفصل بود و بايد جدي گرفته شود بخصوص با توجه به اين واقعيت که ايران اعتراف کرده است برخي از اطلاعات مندرج در آن صحيح است. آژانس همچنين خواستار مباحثات فوري با ايران شد که در نتيجه آن اين آژانس به اين جمع‌بندي رسيد که ايران ممکن است اطلاعات اضافي بخصوص در زمينه آزمايش مواد با قابليت انفجاري زياد و فعاليت‌هاي مربوط به موشکي داشته باشد و مي‌تواند ماهيت مطالعات ادعايي را بيش از پيش روشن کند.
البرادعي در گزارش خردادماه خود نيز مطالعات ادعايي در خصوص «نمک سبز، آزمايش با قدرت انفجاري بالا، و پروژه موشک با قابليت بازگشت را موجب نگراني جدي» خوانده بود.
* جمعبندي و ارزيابي:
1) مساله هسته اي ايران يک پرونده صرفا حقوقي و فني نيست، بلکه پرونده اي است کاملا سياسي که با روابط قدرت در سيستم بين المللي ارتباطي مستقيم دارد. از اين رو، به خاطر چالش هايي که ايران با نظام بين الملل دارد، اين پرونده به عنوان نمادي از اين چالش مورد استفاده قرار گرفته است.
هرچند در بعد فني ، گزارش هاي مختلف البرادعي بارها ادعاهاي ايران مبني بر صلح آميز بودن فعاليت هاي هسته اي اش را به درستي اثبات کرده اما در اثر فشارهاي سياسي قدرت هاي سلطه گر غربي به رهبري آمريکا، همواره بندهاي منفي در گزارش آژانس از وضعيت فعاليت هاي هسته اي ايران گنجانده شده تا زمينه هاي گسترش فشاربر ايران هميشه وجود داشته باشد. از اين منظر، به نظر مي رسد همچون گذشته، وجود بندهاي منفي فراوان در گزارش جديد مديرکل آژانس از روند همکاري هاي ايران با اين مرجع بين المللي، مي تواند بهانه هاي لازم براي اعمال فشار عليه ايران را براي همکاري هاي گسترده و فراگيرتر نظير بازرسي ها و ارائه اسناد فراهم آورد.
همچنين اين موارد مي تواند بهانه اي براي آغاز گفت وگوها درباره اعمال دور تازه تحريم ها عليه ايران در چارچوب مذاکرات گروه "پنج بعلاوه يک " به شمار آيد.
2) با توجه به شرايط حاکم بر نظام بين الملل بويژه بحران گرجستان و تداوم تنش ها ميان آمريکا و روسيه به نظر نمي رسد، گزارش البرادعي بتواند چندان گره اي از کلاف سر در گم مساله هسته اي ايران بگشايد.
به عبارت ديگر، در پرتو بحران گرجستان و احياي جنگ سردي ديگر ميان مسکو و واشنگتن، در شرايط فعلي امکان دستيابي به اجماع ميان اعضاي دائم شوراي امنيت سازمان ملل بر سر اعمال دور تحريم هاي تازه عليه جمهوري اسلامي کمتر از دوره هاي قبلي است و از اين رو، اگر بر اثر فشارهاي آمريکا و عقب نشيني روسيه (استفاده از کارت ايران براي کاهش تنش با آمريکا) و عدم مخالفت چين در مقابل آن، قطعنامه چهارمي نيز عليه کشورمان تصويب شود، اين قطعنامه آنقدر دربردارنده نکات و موارد جديد تحريمي نيست که بتوان آنرا بسته جديد تحريم ها ناميد.
مروري بر مواضع اخير رهبران روسيه و چين نيز بيانگر مخالفت آنها با تشديد تحريم ها عليه ايران - حداقل در شرايط کنوني و کوتاه مدت - هستند. هو جينتائو، رئيس جمهور چين در جريان سفر دو هفته گذشته رييس جمهوري اسلامي ايران به پکن، گفت: چين به حق برخورداري جمهوري اسلامي از انرژي هسته اي صلح آميز احترام مي گذارد و خواستار حل تنش هاي موجود از راه گفتگو است.
وي افزود: "در حال حاضر فرصت نادري براي از سرگيري گفتگوها درباره موضوع هسته اي ايران پيش آمده است و اميدواريم همه طرف ها از فرصت استفاده کنند، نرمش نشان دهند و براي پيدا کردن راه حلي صلح آميز براي اين موضوع تلاش کنند."
"جيانگ هو"، سخنگوي وزارت خارجه چين نيز در تازه ترين اظهارنظر پس از انتشار گزارش البرادعي و در واکنش به مواضع آمريکا و انگليس براي تشديد تحريم ها عليه ايران تاکيد کرد که تصور نمي کند، مجازات ها کارساز باشند.
دميتري مدودف، رئيس جمهور روسيه نيز جمعه گذشته در حمايت از برنامه هاي صلح آميز هسته اي ايران اعلام کرد: افزايش تحريم ها عليه ايران مساله هسته اي اين کشور را حل نمي کند.
همچنين کنستانتين دالگوف قائم مقام سفير روسيه در سازمان ملل متحد هم در پاسخ به تلاش هاي ايالات متحده براي افزايش تحريم ها عليه ايران گفت: راه حل مساله هسته اي ايران ادامه روند ديپلماتيک و مذاکره در چهارچوب گروه 1+5 است . وي در پاسخ به درخواست زلماي خليل زاد سفير آمريکا در سازمان ملل متحد که از اعضاي اين سازمان خواسته بود در افزايش تحريم ها عليه ايران با اين کشور همراه شوند، گفت: دولتها هرکدام خود درباره مسائلشان تصميم مي گيرند و منتظر تعيين تکليف آمريکا نيستند.
3) با اين وجود بايد گفت، امکان تصويب قطعنامه ضدايراني ديگر در شوراي امنيت و گسترش دامنه تحريم ها عليه ايران به ترفند هاي سياسي و رواني آمريکا و متحدانش از يک سو و تلاش ديپلماتيک کشورمان براي مقابله با اين ترفندها از سوي ديگر بستگي دارد. از اين رو، مسوولان تصميم گير کشور در امور هسته اي بايد با تدوين تاکتيک هاي کارآمد و موثر(در ابعاد ديپلماتيک و تبليغاتي) در چارچوب راهبرد اصولي کشور در موضوع هسته اي از صدور قطعنامه جديدي عليه ايران جلوگيري کنند.

خبرگزاري جمهوري اسلامي(ايرنا) گروه تحقيق و تفسير خبر
عليرضا عبدالله

شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین