نقش موضوع سوریه در بهبود روابط سیاسی ترکیه و روسیه

گروه بین الملل-ترکیه بعد از انفجارهای فرودگاه بین المللی آتاتورک روزهای سختی را پشت سرمی گذارد.این فرودگاه که دروازه ورود سالیانه 40 میلیون گردشگر به ترکیه است بشدت لرزید. براساس اعلام منابع امنیتی دولت ترکیه بمب گذاران از رقه آمده بودند. رقه شاید در سالهای گذشته نام آشناترین مکان برای مقامات دولت ترکیه باشد .

به گزارش بولتن نیوز،دلیل آن هم روشن بود چرا که ترکیه می خواست این شهر پایتخت داعشی باشد که از طریق نفت می خواست تامین کننده نیازهای اقتصادی ترکیه باشد. گردش سیاسی در ترکیه بسوی تکفیریها در لوای حمایت از جهان سنی چنان درسی به ترکیه داد که تا سالهای سال آن را فراموش نمی کند. در این سالهای گذشته ترکیه هرچی بافت را برخی کشورهای عربی با خیانت به جهان اسلام پنبه کردند. اما این انفجار در دل خود یک پیام خوشحال کننده برای ترکیه به همراه داشت . 


«عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عرب در مقاله‌ای در روزنامه الکترونیکی «رای‌الیوم» نوشت: انفجارهای انتحاری در فرودگاه استانبول به «انقلاب‌ها» در سیاست ترکیه درخصوص پرونده سوریه سرعت می‌‌بخشد؟ چرا داعش تصمیم گرفت به این روش و در این زمان انتقام بگیرد؟ بعد از گفت‌وگوی تلفنی بین اردوغان و پوتین چه تحولاتی روی می‌دهد؟

تماس تلفنی، که «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه ظهر چهارشنبه با همتای ترکیه‌ای خود «رجب طیب اردوغان» انجام داد، از تاثیر شوک ناشی از انفجارهای انتحاری و تروریستی، که فرودگاه «آتاتورک» در استانبول را هدف گرفت، کاست. این انفجارها 42 کشته و 240 زخمی برجای گذاشت  که حال 9 نفر از آنها وخیم اعلام شده است.

پوتین، این حملات را به شدت محکوم کرد و بلافاصله دستور داد تمامی تحریم‌های اقتصادی تحمیلی علیه ترکیه که در واکنش به اقدام جنگنده‌های ترکیه‌ای به سرنگون کردن جنگنده روسی نزدیک مرزهای سوریه در ماه نوامبر گذشته بوده است، لغو شود که به موجب این دستور، حدود 5 میلیون گردشگر روسی سالیانه به اماکن توریستی ترکیه بازمی‌گردند و روابط بین طرفین کاملا از سرگرفته می‌شود.

روسیه 10 درصد گردشگر سالیانه ترکیه را به خود اختصاص داده بود. سیاستهای اشتباه ترکیه در حمایت از تروریسم سبب شد که کشورهای جهان در روابط گردشگری خود تجدید نظر کنند. آمار گردشگران ترکیه براساس منابع رسمی از 40 میلیون در سال 2014 به کمتر از 20 میلیون در سال 2015 رسیده است. با انفجارهای اخیر هم بعید است گردشگران خارجی به این راحتی به ترکیه سفر کنند. به هرروی اقتصاد ترکیه در نتیجه اشتباههات سالهای اخیرش بشدت لطمه دیده است.

اما در خصوص روابط ترکیه و روسیه یک نکته حائز اهمیت است. ترکیه چه وعده ای به روسیه داده است که این کشور حاضر شده است اینگونه سریع درهای خود را بار دیگر به روی ترکیه باز کند؟بدون شک موضوع سوریه در این بین نقش مهمی دارد،‌چون سوریه امروز نقش حیاتی در سیاست خارجی روسیه دارد و قطعا بخشی از وعده های دولت ترکیه باید درخصوص سوریه باشد.

سخنان اخیر پوتین به خوبی نشان می دهد سوریه در راس اولویتهای این کشور قرار دارد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در سخنرانی خود در برابر سفیران روسیه در کشورهای دیگر گفت: غرب از "قدرت خشنی" استفاده می‌کند که منجر به ظهور تروریست‌هایی در کشورهای مختلف می‌شود نظیر آنچه که در لیبی رخ داد و کشورهایی هستند که به دنبال نقض قوانین نظم دهنده به روابط میان کشورها هستند که از آن درگیری بین‌المللی جدید زاییده می‌شود. پوتین گفت: ارتش و دیپلماسی روسیه از دولت سوریه محافظت می‌کند.پوتین تصریح کرد که مشارکت روسیه در سوریه مانع از دخالت نظامی غیرقانوی در امور سوریه شد. تروریست‌ها دست خود را به سوی سلاح‌های شیمیایی دراز کرده‌اند و به دنبال استفاده از تلاش‌ها برای مصادره دموکراسی به خاورمیانه هستند.وی ادامه داد که سرنوشت جنگ علیه داعش در خاک سوریه مشخص خواهد شد. باید جبهه گسترده‌ای برای مبارزه با تروریسم تشکیل شود. راه حل نهایی برای بحران سوریه همچنان دور از دسترس است.

بدین ترتیب باید شاهد تغییرات استراتژیک در سیاست ترکیه در خصوص سوریه باشیم. ترکیه اطمینان پیدا کرده است که در کنار عربستان و آمریکا نخواهد توانست در سوریه حضور داشته باشد. از سوی دیگر ایجاد دروازه ای بزرگ برای تروریستها از سوی ترکیه برای ورود به سوریه تنها منجر به اسیب دیدن ترکیه گشته است. به لحاظ میدانی اگر ترکیه بطور جدی نسبت به سیاستهای خود در قبال تروریستها تجدیدنظر کند باید شاهد تغییرات میدانی در جبهه های جنگ بخصوص در حلب باشیم.

تغییر استراتژی ترکیه می تواند باردیگر این کشور را امیدوار کند در نقشه سیاسی سوریه حضور مثبتی داشته باشد. دوری جستن از طرحهای غیرممکن و کمک به تروریستها اگرچه برای مدتی هزینه سنگینی برای ترکیه خواهد داشت اما دورنمای موفقی را برای ترکیه در منطقه ترسیم خواهد کرد. همانطور که رفتن در جبهه تروریستها برای ترکیه هزینه داشت خروج از این جبهه نیز بی هزینه نخواهد بود کما اینکه در قضیه فرودگاه آتاتورک شاهد آن بودیم.  قطعا در بلندمدت ترکیه بهره فراوانی خواهد گرفت اگرچه نمی شود به این راحتی زمان را به عقب برد و همه چیز بسان گذشته شود.