کد خبر: ۳۴۸۶۲۵
تاریخ انتشار:
حداقل یک آیه در روز/ 9 اردیبهشت 95/

او هیچگاه دچار ضعف نمی‌شود و شکست نمی‌خورد

مَنْ يَنْصُرُهُ ... إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزيز. یاری کردن کسی که قوی است و هیچگاه شکست نمی‌خورد، یعنی همیشه پیروز بودن. کسی که برنامه زندگی‌اش را بر اساس «یاری کردن خدا و رسول» ببندد، هیچگاه دچار ضعف نمی‌شود و شکست نمی‌خورد.
و خداوند مانع به نتیجه رسیدن اعمال کافران شدگروه دین و اندیشه: حجت الاسلام دکتر سوزنچی از اساتید، هر روز یک آیه قران را با ترجمه و چند حدیث تفسیری و چند نکته در تدبر آن آیه منتشر می کند. بولتن نیوز نیز در راستای ترویج چنین اقدامات ارزشی این سلسله مطالب را به صورت روزانه منتشر خواهد کرد.

به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، در مطلب روز 9 اردیبهشت به آیه 25 سوره حدید پرداخته شده و در آن آمده است:


لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْميزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَديدَ فيهِ بَأْسٌ شَديدٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزيز

سوره حديد (57) آیه25

ترجمه:
بتحقیق فرستادگانمان را با دلایل روشن فرستادیم و همراه آنها کتاب و میزان (ترازو، وسیله اندازه‌گیری) نازل کردیم تا مردم برای [تحقق] قسط بپاخیزند و آهن را نازل کردیم که در آن هم آسیبی سخت [= جنگ و کارزار] است و هم منافعی برای مردم، و برای اینکه خدا معلوم کند چه کسی او و فرستادگانش را در نهان یاری می‌کند؛ البته خداوند قوی شکست‌ناپذیر است.

نکته ای در ترجمه:
اشاره شد که قاعده‌ای هست به نام «استعمال یک لفظ در بیش از یک معنا»؛ و قرآن کریم برای اینکه از یک آیه معانی متعدد را بفهماند از این قاعده استفاده کرده است.
شاید یکی از نمونه‌های واضح آن جایگاه کلمه «بالغیب» در این آیه باشد که موجب شده مترجمان و مفسران معانی مختلفی را به آیه نسبت دهند که همگی هم معانی صحیحی است؛ از جمله:

الف) برخی «بالغیب» را متعلق به فعل گرفته‌اند (إعراب القرآن الكريم، ج‏3، ص314: «بِالْغَيْبِ» متعلقان بالفعل قبلهم) که این دو حالت دارد:
- متعلق به فعل «یعلم» باشد یعنی «خدا بدین طریق مخفیانه معلوم می‌کند که ...»

او هیچگاه دچار ضعف نمی‌شود و شکست نمی‌خورد

- متعلق به فعل «ینصر» باشد: «خدا و رسولانش را مخفیانه یاری می‌کند»، که برای این حالت نیز مترجمان چند گونه ترجمه کرده‌اند:
(1) حتی در خلوت که کسی هم نیست؛
(2) بی‌ریا؛
(3) با ایمان قلبی که از دیدگان مخفی است؛
(4) به وسیله کارهایی که علنی نیست.

ب) ولی برخی آن را حال برای اسم گرفته‌اند (إعراب القرآن و بيانه، ج‏9، ص474) که در این صورت چند گونه می‌تواند باشد:
- به «خدا و رسولانش» برگردد: «چه كسى خدا و فرستادگان او را نديده يارى مى‏كند»
- به «رسولانش» برگردد «چه کسی خدا و پيامبرانش را در غياب پيامبران يارى مى‏دهد» (اشاره به وضعیت امثال ما که پیامبر ص در میان ما حاضر نیست) که همین دو معنا دارد؛ به قول علامه طباطبایی(المیزان 19 / 172) «في حال غيبته منهم أو غيبتهم منه» (ترجمه المیزان 19 / 302) «در حال غيبت، رسول او را يارى مى‏كنند، حال يا غيبت رسول از ايشان، و يا غيبت ايشان از رسول»
- به «خدا» برگردد، که برای این حالت نیز مترجمان حداقل دو گونه ترجمه کرده‌اند:
(1) برخی خدا را در جایگاه فاعل قرار داده‌اند: «خداى ناديده معلوم دارد چه كسى او و رسولانش را يارى مى‏كنند»
(2) برخی خدا را در جایگاه مفعول قرار داده‌اند: «در حالی که خدا را نمی‌بینند او و رسولانش را یاری کنند».

تمامی موارد فوق جزء مواردی است که در ترجمه‌های موجود آمده است؛ و البته به نظر می‌آید حالات صحیح دیگری هم قابل فرض باشد.

نکته تفسیری:
در علم اصول فقه بحثی مطرح بوده است که «آیا استعمال یک لفظ در بیش از یک معنا ممکن است یا خیر؟» عده‌ای گمان می‌کردند ممکن نیست؛ اما تحقیقات متاخر (به‌ویژه در کتاب «وقایة الاذهان»)‌ نشان داده نه‌تنها ممکن است بلکه شواهد فراوانی در ادبیات بر آن یافت می‌شود. از باب نمونه آن در زبان فارسی این برای مصراع دوم شعر زیر حداقل سه معنای درست می‌توان قائل شد:

از در بخشندگی و بنده‌نوازی
مرغ هوا را نصیب ماهی دریا

او هیچگاه دچار ضعف نمی‌شود و شکست نمی‌خورد

این مطلب، ثمره مهمی در بحث‌های تفسیری دارد:یک آیه ممکن است به چندین معنای مستقل و متمایز به کار رود و همه آن معانی درست باشند. به تعبیر دیگر درست بودن یک معنا بتنهایی دلیل بر غلط بودن سایر معانی‌ای که از لفظ قابل استخراج است، نمی‌باشد. ان‌شاءالله در تدبر امروز نمونه این اقدام را پیاده خواهیم کرد.بر همین اساس هم بود که در قسمت ترجمه عرض شد کلمه «نحر کن» به هر دو معنا می‌تواند باشد.

حدیث:

1) حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ سَعْدٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَال‏:

... وَ نَحْنُ الْمِيزَانُ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ فِي الْإِمَامِ «[وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ] لِيَقُومَ النَّاسُ‏ بِالْقِسْطِ»
بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم، ج‏1، ص: 311

امام باقر ع فرمودند: و مقصود از «میزان» [در سوره حدید] ما هستیم، و این سخن خداست درباره امام که فرمود: «تا مردم به قسط بپاخیزند.»

2) رَوَى حَمَّادُ بْنُ عَمْرٍو وَ أَنَسُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع عَنِ النَّبِيِّ ص أَنَّهُ قَالَ لَه‏:... يَا عَلِيُّ أَعْجَبُ النَّاسِ إِيمَاناً وَ أَعْظَمُهُمْ يَقِيناً قَوْمٌ يَكُونُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ لَمْ يَلْحَقُوا النَّبِيَّ وَ حُجِبَ عَنْهُمُ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ عَلَى بَيَاض‏

من لا يحضره الفقيه، ج‏4، ص: 366

امام صادق ع از پدرانش از امیرالمومنین حکایت وصایای طولانی پیامبر اکرم ص به وی را نقل می‌کنند که در فرازی از این وصیت فرمودند:ای علی! اعجاب‌آورترین ایمانها و بزرگترین یقین‌ها از آن مردمانی است که در آخر الزمان‌اند، به پیامبر نرسیدند و حجت (= امام) هم از آنها در پرده است، اما با سیاهی‌ای بر روی سفیدی‌ای [نوشته‌ای بر کاغذی] ایمان آوردند.

تدبر:

«بالبینات»: اگر کسی از طرف خدا پیام بیاورد، حتما با دلیل کاملا روشن می‌آید. پس اگر کسی هم بخواهد عهده‌دار رسالات الهی (مبلغ دین) شود حتما باید با دلیل کاملا روشن حرکت کند. مسیر خدا مسیر حدس و گمان و احتمال و «فکر کنم که» و ... نیست..

« أَرْسَلْنا ... أَنْزَلْنا ... لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ » بعد از اتمام حجّت از طرف خداوند، مسئوليّت با مردم است كه براى عمل و اجرا بپاخيزند. (قرائتی، تفسیر نور 9/ 487)

پس: اگر عدالت حاکم در حد امیرالمومنین ع هم باشد، تا مردم همراهی نکنند، معاویه‌ها همچنان جولان خواهند داد.

«لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ»: وقتی خدا برای برپایی عدالت پیامبر می‌فرستد، آهن را هم نازل می‌کند که بتوان از آن سلاح ساخت؛ برقراری عدالت فقط با نصیحت، شدنی نیست.

او هیچگاه دچار ضعف نمی‌شود و شکست نمی‌خورد

«مَنافِعُ لِلنَّاسِ»: آنچه خدا آفریده برای همه مردم (صرف نظر از دسته‌بندی‌های کافر و مسلمان، خوب و بد، و ...) قابلیت استفاده دارد: پس توان استفاده بیشتر و ساخت تکنولوژی های برتر، فقط نشان‌دهنده «بهره‌گیری بیشتر از این ظرفیت عمومی» است، ربطی به «حقانیت» یا «بهتر و عزیزتر بودن نزد خدا» ندارد؛ نه دلیل بر آن است و نه دلیل بر عدم آن. .

«وَ» لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ: فرستادن انبیا یک هدف خاص دارد (قیام مردم به قسط)، خلقت (فرو فرستادن) اشیای طبیعی هم هدفی به خودی خود دارد (فیه ...)؛ اما این امور ظاهرا بی‌ربط، یک هدف مشترک هم دارند: هدف مشترک از این دو فرو فرستادن این است که آیا ما این فرستاده‌های مادی (مخلوقات) را در راستای آن فرستاده‌های معنوی (پیامبران) به کار می‌گیریم یا نه؟ آیا نظام تکوین و تشریع را به هم مرتبط می‌بینیم که اولی را در راستای دومی به کار بگیریم یا خیر؟

بِالْغَيْبِ: یاری کردن دین خدا نیاز به حضور فیزیکی پیامبر ص و امام ع ندارد. اگر در مقابل چشمت نبود و یاری کردی، ایمانت برتر است. (حدیث دوم)

مَنْ يَنْصُرُهُ ... إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزيز. یاری کردن کسی که قوی است و هیچگاه شکست نمی‌خورد، یعنی همیشه پیروز بودن. کسی که برنامه زندگی‌اش را بر اساس «یاری کردن خدا و رسول» ببندد، هیچگاه دچار ضعف نمی‌شود و شکست نمی‌خورد.

«أَنْزَلْنَا الْحَديدَ ... إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزيز» کسی که خدا را یاری کند، شدت و صلابت آهن و توپ و تانک در نظرش ناچیز می‌شود: «رهبر ما آن طفل دوازده ساله‌ای است که با قلب کوچک خود که ارزشش از صدها زبان و قلم ما بزرگ‌تر است، با نارنجک، خود را زیر تانک دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و خود نیز شربت شهادت نوشید.» امام خمینی(ره) (صحیفه امام، ج14، ص73)
http://farsi.rouhollah.ir/library/sahifeh?volume=14&page=73

منبع: بولتن نیوز

شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین